Chỉ thị số 42-CT/TW ngày 16-1-2025 của Bộ Chính trị về tăng cường sự lãnh đạo của Đảng đối với công tác giáo dục cần, kiệm, liêm, chính, chí công vô tư chỉ ra một cách toàn diện, có hệ thống và rất cụ thể vấn đề giáo dục đạo đức cách mạng cho cán bộ, đảng viên; trong đó nhấn mạnh việc tiếp tục xây dựng, cụ thể hóa và thực hành các chuẩn mực: cần, kiệm, liêm, chính, chí công vô tư. Đây không chỉ là giá trị truyền thống quý báu trong tư tưởng Hồ Chí Minh, mà còn là chuẩn mực bắt buộc của người cán bộ, đảng viên trong điều kiện phát triển mới của đất nước.

Thời gian qua, công tác giáo dục đạo đức cách mạng đạt những kết quả quan trọng. Các giá trị “cần, kiệm, liêm, chính, chí công vô tư” từng bước được cụ thể hóa vào các quy định của Đảng, pháp luật của Nhà nước, đạo đức nghề nghiệp, quy tắc ứng xử, văn hóa công sở. Nội dung về liêm chính, tiết kiệm, phòng, chống tham nhũng, lãng phí, tiêu cực được tích hợp vào chương trình đào tạo lý luận chính trị ở các trường chính trị, trường đào tạo cán bộ, cũng như một số môn học trong hệ thống giáo dục quốc dân. Tuy nhiên,  nhận thức về vai trò, tầm quan trọng, tính cấp thiết của công tác này ở không ít cấp ủy, tổ chức đảng, cán bộ, đảng viên chưa đầy đủ và đúng mức; việc triển khai giáo dục còn hình thức, nội dung thiếu chiều sâu, chưa hấp dẫn. Chưa hình thành được ý thức tự giác học tập, rèn luyện đạo đức trong nhiều cán bộ, đảng viên.

Chủ tịch Hồ Chí Minh đã khẳng định: “Cần, kiệm, liêm, chính là gốc của người cách mạng.” Chí công vô tư là đỉnh cao của đạo đức cách mạng. Chỉ thị số 42-CT/TW không chỉ nhắc lại giá trị đó về mặt lý luận, mà yêu cầu các cấp ủy, tổ chức đảng trong thời gian tới phải đặt việc giáo dục đạo đức cách mạng thành nhiệm vụ trọng yếu, thường xuyên, gắn chặt với công tác xây dựng, chỉnh đốn Đảng và phòng, chống tham nhũng, lãng phí, tiêu cực.

Một trong những nhiệm vụ trọng tâm là tiếp tục cụ thể hóa các giá trị đạo đức này thành chuẩn mực bắt buộc đối với cán bộ, đảng viên, công chức, viên chức. Đây không chỉ là tiêu chí giáo dục mà phải là tiêu chí đánh giá, xếp loại, bổ nhiệm, kỷ luật. Phải làm cho cán bộ “tự soi – tự sửa – tự rèn” bằng chuẩn đạo đức cụ thể, rõ ràng, có thể áp dụng và kiểm tra được. Chỉ thị cũng yêu cầu đổi mới mạnh mẽ nội dung, phương pháp, hình thức giáo dục đạo đức. Việc tuyên truyền không thể chỉ là khẩu hiệu hay báo cáo thành tích. Cần áp dụng cách tiếp cận thực tiễn, có tính tình huống, có đối thoại, có phản biện. Các trường chính trị, cơ sở đào tạo cán bộ cần đưa nội dung này thành học phần độc lập, không lồng ghép nặng lý thuyết mà nhẹ thực hành như hiện nay.

Gắn giáo dục đạo đức với kiểm tra, giám sát và xử lý vi phạm cũng là điểm nhấn quan trọng của chỉ thị. Đạo đức phải thể hiện ở hành vi cụ thể, từ những việc nhỏ như giữ gìn tài sản công, tiết kiệm điện nước, trung thực trong báo cáo, đến những việc lớn như quyết sách đầu tư, quản lý ngân sách, điều hành nhân sự. Chỉ thị cũng đặt ra yêu cầu rất rõ với vai trò nêu gương. Người đứng đầu phải là trung tâm của chuẩn mực đạo đức. Gương mẫu không chỉ trong chỉ đạo mà còn trong ứng xử hằng ngày, trong sinh hoạt, trong mối quan hệ với quần chúng.

Ngoài ra, Chỉ thị số 42-CT/TW nhấn mạnh đến vai trò của báo chí, văn hóa, văn học nghệ thuật trong công cuộc giáo dục đạo đức. Đây là lực lượng quan trọng truyền hóa các giá trị trừu tượng thành hình mẫu, biểu tượng, cảm xúc. Cần khuyến khích các tác phẩm về đạo đức cách mạng, liêm, chính, chí công vô tư được thể hiện bằng ngôn ngữ văn hóa hiện đại, phù hợp với tâm lý công chúng, đặc biệt là thế hệ trẻ.

Trong bối cảnh đất nước bước vào thời kỳ phát triển mới, phòng tuyến đạo đức chính là lớp bảo vệ đầu tiên và bền vững nhất của Đảng trước những tác động tiêu cực từ mặt trái kinh tế thị trường, hội nhập quốc tế và mạng xã hội. Khi mỗi cán bộ, đảng viên thực hành “cần, kiệm, liêm, chính” trong công việc, “chí công vô tư” trong tư tưởng và hành động, thì tổ chức đảng sẽ mạnh từ gốc, hệ thống chính trị sẽ trong sạch từ nền tảng và nhân dân sẽ đặt trọn niềm tin vào Đảng.

TRUNG ĐOÀN