Tổng thống Nga Vladimir Putin lần đầu tiên công khai đề xuất tổ chức những cuộc đàm phán song phương với Ukraine. Cuộc xung đột kéo dài suốt hơn 3 năm qua tại Ukraine đang đứng trước cơ hội lớn được giải quyết khi liên tiếp chứng kiến những diễn biến tích cực chỉ trong vài ngày qua.

Tổng thống Nga Vladimir Putin cho biết sẵn sàng đàm phán hòa bình trực tiếp với Ukraine. Ảnh: TASS

Tổng thống Nga đưa ra triển vọng tích cực về các cuộc đàm phán song phương sau khi Ukraine đề xuất lệnh ngừng bắn trong 30 ngày. Trả lời phỏng vấn nhà báo Pavel Zarubin của Đài phát thanh và truyền hình nhà nước Nga VGTRK ngày 21-4, Tổng thống Putin khẳng định Nga vẫn giữ thái độ tích cực đối với bất kỳ sáng kiến hòa bình nào và mong đợi bước đi tương tự từ Ukraine.

Người phát ngôn Điện Kremlin Dmitry Peskov cho biết, những bình luận của ông Putin hàm nghĩa ông sẵn sàng đàm phán trực tiếp với lãnh đạo Ukraine. “Khi Tổng thống Putin nói khả năng đàm phán ngừng tấn công các mục tiêu dân sự là khả thi, bao gồm hình thức đàm phán song phương, ông ấy muốn nhắc đến đàm phán và trao đổi trực tiếp với phía Ukraine”, hãng thông tấn Interfax của Nga trích lời giải thích của ông Peskov.

Tuyên bố của ông Putin là tín hiệu tích cực trong bối cảnh hiện nay bởi thực chất kể từ khi việc đàm phán đổ vỡ trong những tuần đầu tiên của cuộc xung đột ở Ukraine, giới chức Moscow và Kiev chưa bao giờ trực tiếp trao đổi với nhau. Động thái “bật đèn xanh” này diễn ra chỉ ít ngày sau khi Ngoại trưởng Mỹ Marco Rubio tuyên bố Washington sẽ chấm dứt vai trò trung gian đàm phán nếu không sớm thấy dấu hiệu tiến triển rõ ràng nào. Về vấn đề này, ông Peskov khẳng định, ông Putin và phía Nga sẵn sàng tìm kiếm một thỏa thuận hòa bình. Điện Kremlin nhấn mạnh hy vọng nỗ lực của Moscow và Washington sẽ dẫn đến thành quả tích cực.

Mặc dù không trả lời trực tiếp đề xuất của ông Putin, nhưng Tổng thống Ukraine Volodymyr Zelensky đã phát tín hiệu tham gia đàm phán về lệnh ngừng bắn vô điều kiện với Nga. Trên mạng xã hội X, nhà lãnh đạo Ukraine viết: “Chúng tôi sẵn sàng hướng đến đàm phán với tinh thần xây dựng nhất có thể, như chúng tôi đã làm trước đây, để đạt được lệnh ngừng bắn vô điều kiện, sau đó thiết lập nền hòa bình thực sự và bền vững”. Có thể thấy quan điểm nhất quán của ông Zelensky là lệnh ngừng bắn vô điều kiện phải là bước đầu tiên trên con đường xây dựng hòa bình.

Trước đó, ngày 20-4, ông Zelensky đề xuất “chấm dứt mọi cuộc tấn công bằng máy bay không người lái tầm xa và tên lửa vào cơ sở hạ tầng dân sự trong thời gian ít nhất là 30 ngày”, ngay sau lệnh ngừng bắn chỉ kéo dài 30 giờ dịp lễ Phục sinh mà ông Putin đưa ra. Trong khi đó, ông Putin cho biết Nga sẽ tiến hành “phân tích mọi diễn biến và đưa ra các quyết định tương ứng”, song vẫn đặt câu hỏi về cách thức thực thi bởi Moscow gần đây cáo buộc Kiev sử dụng các tòa nhà dân sự như nhà hàng và trường đại học cho mục đích quân sự. Tháng trước, thông qua nỗ lực trung gian của Mỹ, Nga và Ukraine cũng nhất trí tạm ngừng tấn công hạ tầng năng lượng của nhau trong vòng 30 ngày, song hai bên cáo buộc lẫn nhau vi phạm thỏa thuận.

Đề xuất nói trên của ông Putin được đưa ra trong bối cảnh các cuộc đàm phán tiếp theo giữa các đại diện Nga và Mỹ, cũng như giữa Mỹ và các đồng minh châu Âu đang được lên kế hoạch, cho thấy nỗ lực đa phương từ các bên nhằm thúc đẩy tiến trình hòa bình. Ngày 21-4, Tổng thống Mỹ Trump vẫn tiếp tục bày tỏ hy vọng về thỏa thuận đang gần kề và thậm chí có thể đạt được trong tuần này.

Theo CNN, ngày 23-4, phái đoàn Ukraine bắt đầu tiến hành các cuộc thảo luận với Anh, Pháp và Mỹ tại London, tập trung vào một nhiệm vụ chính: thúc đẩy lệnh ngừng bắn vô điều kiện nhằm tạo tiền đề cho nền hòa bình lâu dài. Cuộc gặp này là sự tiếp nối của một cuộc họp tương tự tại Paris trước đó. Tuần trước, Mỹ gửi tới Nga, Ukraine và các nước châu Âu khác một đề xuất mới nhằm làm trung gian cho một thỏa thuận hòa bình giữa Ukraine và Nga nhằm thu hẹp bất đồng giữa hai bên.

CNN dẫn lời một quan chức nắm rõ khuôn khổ này cho biết, một phần trong đề xuất sẽ chứng kiến quyết định có thể đảo ngược chính sách kéo dài hàng thập kỷ của chính quyền Mỹ. Đề xuất cũng sẽ thiết lập lệnh ngừng bắn dọc theo các tuyến đầu của cuộc xung đột. Tuy nhiên, vẫn còn nhiều phần của khuôn khổ này cần được hoàn thiện và Mỹ có kế hoạch làm việc với các đối tác châu Âu và Ukraine trong các cuộc đàm phán tại London. Chính quyền ông Trump cũng đang lên kế hoạch cho một cuộc họp khác giữa phái viên Trung Đông Steve Witkoff và đại diện của Nga.

Có thể nói đề xuất đàm phán song phương trực tiếp giữa Nga và Ukraine do Tổng thống Putin nêu ra là bước tiến quan trọng cho thấy Moscow có thể đang tìm kiếm giải pháp ngoại giao cho xung đột kéo dài ở Ukraine. Tuy nhiên, thành công của các cuộc đàm phán phụ thuộc vào việc hai bên có thể tìm tiếng nói chung. Trong bối cảnh các cuộc tiếp xúc ngoại giao giữa Nga và phương Tây đang được xúc tiến, cơ hội cho giải pháp hòa bình đang mở ra, dẫu còn nhiều thách thức phía trước.

THƯ LÊ