Trong những ngày muôn triệu trái tim Việt đang hướng về Thành phố Hồ Chí Minh cho đại lễ kỷ niệm 50 năm ngày giải phóng miền Nam, thống nhất đất nước, nhiều bữa chiều, bên mâm cơm gia đình, má tôi hay nhắc những câu chuyện của nửa thế kỷ trước. Ký ức như hiện rõ mồn một trong tâm trí của người phụ nữ đã đi qua thăng trầm, từ tuổi thanh xuân cho đến ngày bạc tóc heo may. Bữa cơm chiều của hai thế hệ, một sinh ra khi nước nhà vẫn còn tiếng súng và một sinh ra khi bình yên đã về muôn hướng. Người nhắc chuyện quá khứ, kẻ kể về tương lai.

Tháng Tư lịch sử đó, khi hòa bình tràn về nội đô, từ những con hẻm nhỏ, người ta chạy ra đường, phất cờ, ôm nhau, cười và khóc. Những ngày đầu tiếp quản Sài Gòn, chính những bà má, những người chị đất này tất tả ra chợ gom thịt thà rau củ, ngược xuôi chở gạo ra điểm tập trung để nấu cơm cho bộ đội. Quãng thời gian đó, đi khắp các ngã ba, ngã tư đều thấy bộ đội, là tự khắc lòng mình thấy yên tâm.

Tháng Tư bây giờ, nghe tiếng máy bay rền vang trên bầu trời, những cụ ông, cụ bà lại bước ra đường, ngước mặt lên không trung, nhìn máy bay diễn tập thả cờ mà chỉ tay tíu tít. Người lớn tuổi nằng nặc đòi con đưa ra khu Bạch Đằng xem trận pháo lễ diễn tập. Những ngày diễn tập của các khối diễu binh cũng được họ đón xem trên các kênh báo đài. Nửa thế kỷ trôi qua, đâu ngờ chỉ cần ngồi ở nhà, cầm điện thoại, quẹt tay mình đã thấy tinh thần dân tộc rạo rực trong tâm khảm mình.

Bấy lâu nay, Thành phố Hồ Chí Minh vẫn luôn là miền đất lành cho hơn chục triệu con người. Có thể họ là chính gốc thị thành, cũng có khi là từ khắp bốn phương tìm đến một khoảng thời, nhưng lại gắn bó lúc nào không ngờ. Chục triệu người là trăm ngàn mái nhà. Cũng là ngần ấy bữa cơm chiều để nói về hòa bình trên đất này trong thời khắc tháng Tư thiêng liêng. Mỗi một mái nhà đều treo cờ đỏ phấp phới trong nắng gió đầu hè.

Tôi cũng hòa trong dòng người nô nức đó, đi từ con phố trung tâm ngang qua khu lễ đài rồi dọc đường Lê Lợi ra tận công viên bờ sông Bạch Đằng. Đâu đâu cũng áo đỏ sao vàng với chiếc cờ nhỏ trên tay hướng về hòa bình. Hòa bình là môi cười rạng rỡ thắp lên thứ ánh sáng chói lọi cho tháng Tư. Bởi trong dòng hàng ngàn người đang nô nức đó, mặt ai cũng phơi phới niềm tự hào. Họ lang thang khắp các khu vực diễn ra những sự kiện văn hóa. Họ tìm đến khu diễn tập pháo binh để kịp ghi lại khoảnh khắc 50 năm mới có một này. Họ chụp hình cùng các chiến sĩ bộ đội trong một tâm thế đầy ngưỡng mộ.

Có những buổi đã hết thời gian diễn tập, họ vẫn nán lại, cùng nhau hát những bài hát rộn ràng. Một sân khấu không bục cao, không âm thanh ánh sáng, nhưng là một sân khấu mà bất cứ bài hát nào vừa phát động ra đều nhận được sự đồng thanh của hàng ngàn con người. Khoảnh khắc đó, với tôi là một nét đẹp của hòa bình.

Tháng Tư về trên thành phố với những đêm không ngủ. Đó là những ngày diễn ra sự kiện sơ duyệt cấp Nhà nước cho buổi lễ diễu binh. Từ chiều, mọi con đường thành phố đã thấy tấp nập người hướng về trung tâm. Sự kiện diễn ra vào tối, nhưng đã có những người thành phố xếp hàng thẳng lối từ 14 giờ chiều. Họ đến bằng nỗi tự hào của một con người được may mắn sinh ra dưới lá cờ đỏ sao vàng.

Họ đến để nghe hồn thiêng sông núi vọng về trong những bước quân hành. Họ đến chỉ để nói cho tất cả thế giới biết rằng, họ tự hào là người Việt Nam, máu đỏ, da vàng, và trái tim nồng nàn một tình yêu dân tộc. Tôi lọt thỏm trong hàng ngàn con người như thế. Nhìn những đoàn diễu binh ngang qua, như những đoàn chiến sĩ đi vào lòng dân. Chỉ khi đi vào lòng dân, đó mới là bước đi vĩnh cửu của một dân tộc đoàn kết. Một dân tộc đoàn kết là một dân tộc luôn có được những bước hãnh tiến về tương lai.

Đêm đã khuya, nhưng đám đông vẫn quây quanh các chiến sĩ trong đội diễu binh để hát vang những ca khúc réo rắt nói về cuộc chiến kỳ vĩ của ông cha ngày trước. Họ hát về hôm qua, họ cười cho hôm nay, và họ tin vào ngày mai. Khoảnh khắc các đoàn diễu binh cùng một nhịp vỗ tay, cùng ngân vang câu hát dù họ đến từ nhiều nơi trên khắp mọi miền Tổ quốc. Đó là khoảnh khắc muôn triệu trái tim Việt cùng lan tỏa hòa bình đi muôn phương.

TỐNG PHƯỚC BẢO