Máy bay chở khách SJ-100 (Superjet-100) do Nga sản xuất với động cơ nội địa đã thực hiện thành công chuyến bay đầu tiên. Đây là bước tiến lớn không chỉ chứng minh năng lực công nghiệp hàng không Nga trong bối cảnh đối mặt với lệnh trừng phạt từ phương Tây mà còn là biểu tượng cho sự tự chủ và khát vọng tái thiết ngành công nghiệp trọng yếu này.

Máy bay chở khách SJ-100 hoàn toàn sử dụng linh kiện do Nga sản xuất. Ảnh: UEC

RT dẫn tuyên bố của Tập đoàn Công nghệ nhà nước Nga (Rostec) cho biết, chuyến bay đầu tiên của SJ-100 kéo dài khoảng 40 phút, đạt độ cao 3.000m và tốc độ 500 km/h ở thành phố Komsomolsk-on-Amur, vùng Viễn Đông. Không chỉ là bài kiểm tra thông thường, đây là dấu mốc quan trọng khẳng định Nga đã vượt qua một trong những rào cản kỹ thuật lớn nhất trong lĩnh vực hàng không dân dụng hiện đại, đó là phát triển thành công động cơ phản lực được sản xuất nội địa. Theo Rostec, trong chuyến bay này, SJ-100 chứng minh khả năng điều khiển và độ ổn định tốt trên không. Tất cả hệ thống trên máy bay đều vận hành ổn định và chính xác.

Theo Tân Hoa Xã, SJ-100 là máy bay thân hẹp tầm ngắn được Nga chế tạo theo chương trình thay thế nhập khẩu các hệ thống và linh kiện. Đây là phiên bản hiện đại hóa của Sukhoi Superjet-100, được thiết kế lại với việc thay thế tối đa các thành phần linh kiện nhập khẩu từ nước ngoài do lệnh trừng phạt của phương Tây. Máy bay có thân máy bay mới và động cơ, thiết bị điện tử hàng không, bánh đáp và các hệ thống quan trọng khác hoàn toàn do Nga sản xuất. Đáng chú ý, PD-8 vốn được xem là “trái tim của SJ-100” là thành quả nghiên cứu của Tập đoàn United Engine Corporation (UEC) thuộc Rostec. Động cơ này có lực đẩy 8 tấn được phát triển bằng vật liệu mới và công nghệ tiên tiến của Nga.

RT dẫn lời ông Vladimir Artyakov, Phó Tổng Giám đốc thứ nhất của Rostec, cho biết: “Chương trình thay thế linh kiện nhập khẩu cho dòng Superjet đang bước vào giai đoạn nước rút. Rostec đã thay thế khoảng 40 hệ thống và cụm thiết bị nhập khẩu, bao gồm cả thành phần quan trọng nhất của máy bay là động cơ”. Theo kế hoạch, SJ-100 sẽ phải thực hiện khoảng 130 chuyến bay chứng nhận trong năm 2025, bao gồm cả trong điều kiện nhiệt độ cực cao và cực thấp. Việc thử nghiệm bay thành công là điều kiện tiên quyết để bắt đầu quá trình chứng nhận của Cục Hàng không Liên bang Nga (Rosaviatsiya). Dự kiến, toàn bộ quy trình chứng nhận sẽ hoàn tất vào cuối năm 2025, mở đường cho việc sản xuất hàng loạt và chính thức bàn giao cho các hãng hàng không Nga từ năm 2026.

Trong cuộc trao đổi gần đây với RT, ông Vadim Badekha, Tổng Giám đốc United Engine Corporation (UEC) ca ngợi chuyến bay thử nghiệm của SJ-100 là sự kiện mang tính lịch sử, thể hiện bước đi quan trọng nhằm củng cố độc lập công nghệ và đóng góp đáng kể vào sự phát triển của ngành sản xuất máy bay trong nước”.

Theo kế hoạch, 30 chiếc SJ-100 sẽ được chế tạo vào năm 2026 và tổng cộng 142 chiếc sẽ được sản xuất vào năm 2030. Đồng thời, các hãng hàng không như Aeroflot, Rossiya Airlines cũng bày tỏ sự sẵn sàng đưa dòng máy bay này vào khai thác thương mại khi các điều kiện kỹ thuật và an toàn được bảo đảm. Tuy vậy, những thách thức vẫn còn hiện hữu. Việc bảo đảm chất lượng, độ tin cậy và chi phí vận hành cạnh tranh của PD-8 so với các động cơ phương Tây là yếu tố then chốt để dòng máy bay này thực sự thuyết phục các nhà khai thác trong nước. Ngoài ra, việc tạo dựng chuỗi cung ứng ổn định trong điều kiện thiếu hụt vật tư và công nghệ do trừng phạt cũng sẽ là bài toán dài hạn.

Cũng trong năm nay, Nga sẽ bắt đầu thực hiện các chuyến bay chứng nhận cho loại máy bay thay thế hoàn toàn bằng nhập khẩu khác là MS-21, được trang bị động cơ PD-14 của Nga. MS-21 được cho là sẽ thay thế máy bay Airbus A320 và Boeing 737 của nước ngoài trên các tuyến bay tầm trung phổ biến nhất, từ 2.500km đến 5.000km.

Trong bối cảnh ngành hàng không toàn cầu đang tái định hình sau Covid-19 và những biến động địa chính trị, sự kiện Superjet-100 trang bị động cơ PD-8 cất cánh thành công mang nhiều ý nghĩa vượt ra ngoài một chuyến bay kỹ thuật. Đó là tuyên bố của Nga về năng lực phục hồi công nghiệp chiến lược, là minh chứng cho chiến lược tự chủ hóa toàn diện và phát thông điệp rằng Moscow sẽ tiếp tục tìm cách duy trì các năng lực công nghệ cốt lõi bất chấp áp lực. Dù con đường phía trước vẫn còn nhiều ẩn số, Superjet-100 đang mở ra một chương mới cho hàng không dân dụng Nga.

THƯ LÊ