ĐNO – Cùng với hoạt động phản biện xã hội, công tác giám sát của MTTQ Việt Nam và các tổ chức chính trị – xã hội thời gian qua đã đi vào chiều sâu, thể hiện rõ vai trò đồng hành cấp ủy, chính quyền trong phòng, chống tham nhũng, lãng phí, tiêu cực. Trong đó, giám sát đại biểu dân cử, cán bộ, đảng viên, người đứng đầu trở thành kênh quan trọng kiểm soát quyền lực, củng cố niềm tin, bảo vệ uy tín của Đảng.

Thúc đẩy cán bộ tự soi, tự sửa

Xác định cán bộ là “gốc của mọi công việc”, việc xây dựng đội ngũ cán bộ, đảng viên trong sạch, gương mẫu không chỉ là nhiệm vụ của tổ chức đảng mà còn là trách nhiệm của toàn xã hội. Mặt trận và các tổ chức thành viên với vai trò là nơi tập hợp ý chí, nguyện vọng của nhân dân đã phát huy tốt vai trò giám sát, phản ánh tâm tư, đánh giá khách quan từ cộng đồng đối với cán bộ, đảng viên, đặc biệt là người đứng đầu và đại biểu dân cử.

Theo Phó Chủ tịch Thường trực Ủy ban MTTQ Việt Nam thành phố Tăng Hoàng Hôn Thắm, trong 10 năm qua, Mặt trận các cấp thành phố chủ trì tổ chức hoặc phối hợp với các cơ quan chức năng tổ chức nhiều đợt giám sát chuyên đề đã tập trung vào công tác cán bộ, giám sát trách nhiệm người đứng đầu, giám sát việc tu dưỡng đạo đức, lối sống của cán bộ, đảng viên.

Hoạt động giám sát của Mặt trận các cấp thành phố, nhất là giám sát trách nhiệm người đứng đầu góp phần nâng cao chất lượng hoạt động công vụ và tu dưỡng đạo đức, lối sống của cán bộ, đảng viên. Trong ảnh: Hoạt động bộ phận “Một cửa” tại Trung tâm Hành chính thành phố. ẢNH: TRỌNG HUY

Tiêu biểu có thể kể đến các chuyên đề như: giám sát việc thực hiện Nghị quyết Trung ương 4 (khóa XII) về xây dựng, chỉnh đốn Đảng; giám sát cán bộ, công chức sinh hoạt tại khu dân cư; giám sát trách nhiệm người đứng đầu UBND các cấp trong công tác phòng, chống tham nhũng, tiêu cực; giám sát thực hiện Quy định số 124-QĐ/TW của Ban Bí thư về giám sát của MTTQ Việt Nam, các tổ chức chính trị – xã hội và nhân dân đối với việc tu dưỡng, rèn luyện đạo đức, lối sống của người đứng đầu, cán bộ chủ chốt và cán bộ, đảng viên và Quy định số 06-QĐ/TU của Thành ủy về giám sát của MTTQ Việt Nam thành phố, các tổ chức chính trị – xã hội thành phố và nhân dân đối với việc tu dưỡng, rèn luyện, đạo đức, lối sống của người đứng đầu, cán bộ chủ chốt và cán bộ, đảng viên.

“Sau mỗi đợt giám sát, Mặt trận đều có báo cáo gửi đến Thường trực Thành ủy, HĐND thành phố, UBND thành phố và các đơn vị liên quan; theo dõi sát sao việc phản hồi các kiến nghị. Nhìn chung, các cơ quan đều tiếp thu nghiêm túc, phản hồi cụ thể, thể hiện sự cầu thị và trách nhiệm trong tiếp nhận góp ý của nhân dân thông qua kênh Mặt trận”, bà Thắm cho biết.

Trong bối cảnh công tác phòng, chống tham nhũng, lãng phí, tiêu cực được đẩy mạnh toàn diện, công tác giám sát người đứng đầu không chỉ là theo dõi công việc, mà là đánh giá năng lực quản trị, phẩm chất đạo đức, bản lĩnh chính trị và cả thái độ trách nhiệm trước dân.

Liên tiếp trong các năm 2023, 2024, tại quận Liên Chiểu và Cẩm Lệ, Ủy ban MTTQ Việt Nam thành phố tổ chức giám sát trực tiếp đối với Chủ tịch UBND quận, Trưởng phòng Nội vụ, Trưởng phòng Lao động – Thương binh và Xã hội, Trưởng phòng Đô thị, Thanh tra quận và Chủ tịch UBND các phường Hòa An, Hòa Thọ Tây, Hòa Minh, Hòa Hiệp Bắc trong việc thực thi công vụ, thực hiện cải cách hành chính và công tác phòng, chống tham nhũng, tiêu cực.

Qua giám sát, đoàn ghi nhận những nỗ lực lớn của người đứng đầu trong tổ chức tiếp dân, xử lý đơn thư, chỉ đạo cải tiến lề lối làm việc của đội ngũ cán bộ. Các yêu cầu về công khai, minh bạch, thực hiện quy tắc ứng xử, nêu gương trong đạo đức, lối sống… đều được chấp hành nghiêm túc.

Phó Chủ tịch Ủy ban MTTQ Việt Nam quận Cẩm Lệ Trần Tuấn đánh giá: “Giám sát người đứng đầu là kênh quan trọng thúc đẩy tự soi, tự sửa trong đội ngũ lãnh đạo. Đây cũng là biện pháp hữu hiệu để phòng ngừa từ sớm các biểu hiện quan liêu, xa dân, thậm chí lạm quyền, nhũng nhiễu người dân. Mặt trận sẽ tiếp tục đổi mới nội dung, phương pháp giám sát để tạo áp lực tích cực buộc người đứng đầu phải có trách nhiệm cao hơn nữa với nhân dân”.

Một nội dung quan trọng trong giám sát của MTTQ Việt Nam các cấp là theo dõi hoạt động của đại biểu Quốc hội và đại biểu HĐND các cấp. Những năm qua, Mặt trận thành phố thực hiện hàng chục lượt giám sát hoạt động của các tổ đại biểu HĐND thành phố.

Năm 2024, đoàn giám sát của Ban Thường trực Ủy ban MTTQ Việt Nam thành phố giám sát trực tiếp tổ đại biểu HĐND đơn vị quận Ngũ Hành Sơn. Kết quả cho thấy, tổ đại biểu HĐND thành phố đã phân công rõ trách nhiệm cho từng đại biểu, mỗi người phụ trách một phường, tích cực tiếp xúc cử tri, nắm bắt, phản ánh và theo dõi quá trình giải quyết kiến nghị.

Cử tri Huỳnh Kim Tiến (phường Khuê Mỹ, quận Ngũ Hành Sơn) chia sẻ: “Nhờ các hội nghị tiếp xúc do Mặt trận tổ chức, người dân có điều kiện bày tỏ tâm tư với đại biểu và giám sát xem các ý kiến có được phản hồi, giải quyết đúng cam kết hay không. Rất mừng là gần đây, nhiều đại biểu đã dũng cảm chất vấn những nội dung gai góc như tiêu cực, lãng phí… thể hiện đúng vai trò người đại diện cho dân”.

Liêm chính phải từ đời sống hằng ngày

Một hình thức giám sát mang tính nền tảng nhưng hết sức quan trọng là giám sát đảng viên đang công tác tại nơi cư trú. Đây là “góc khuất” thường ít được chú ý trong đánh giá cán bộ. Trong khi đó, phẩm chất đạo đức, lối sống, mối quan hệ với cộng đồng… lại thể hiện chân thực nhất ở nơi sinh sống.

Cử tri Đà Nẵng đánh giá cao trách nhiệm của các đại biểu HĐND thành phố đã kịp thời nắm bắt, phản ánh và theo dõi quá trình giải quyết các kiến nghị. Ảnh: Cử tri phường Khuê Mỹ (quận Ngũ Hành Sơn) phát biểu tại đợt tiếp xúc cử tri năm 2024. Ảnh: THANH PHƯƠNG

Phường Phước Mỹ (quận Sơn Trà) hiện có hơn 450 đảng viên đương chức thực hiện thường xuyên giữ mối liên hệ với tổ chức đảng và nhân dân nơi cư trú theo Quy định 213-QĐ/TW của Bộ Chính trị về trách nhiệm của đảng viên đang công tác thường xuyên giữ mối liên hệ với tổ chức đảng và nhân dân nơi cư trú.

Chủ tịch Ủy ban MTTQ Việt Nam phường Nguyễn Thành Công cho biết, qua công tác giám sát, các chi bộ khu dân cư phát huy vai trò là nơi tiếp nhận thông tin, góp ý xây dựng, phát hiện kịp thời những biểu hiện lệch chuẩn, qua đó nhắc nhở, khuyến cáo kịp đối với đảng viên đương chức.

Mặt trận nhiều phường, xã trên địa bàn thành phố triển khai giám sát đảng viên tại nơi cư trú khá hiệu quả. Đây là cách làm thể hiện rõ phương châm “lấy dân làm gốc” trong kiểm soát quyền lực, tạo sự đồng thuận trong cộng đồng dân cư, ngăn chặn sai phạm ngay từ ban đầu.

Bà Tăng Hoàng Hôn Thắm cho biết: “Chúng tôi kiến nghị Ban Thường vụ Thành ủy tiếp tục chỉ đạo cấp ủy các cấp thực hiện nghiêm túc việc tiếp thu, xử lý sau giám sát; kiểm tra, xử lý cán bộ vi phạm; nếu cần thiết thì công khai kết quả giám sát, phản biện trên các phương tiện thông tin đại chúng để tăng tính răn đe và minh bạch”.

Đồng quan điểm, Phó trưởng ban Tuyên giáo và Dân vận Thành ủy Phạm Thị Thảo Nguyên cho rằng, hoạt động giám sát, phản biện xã hội chính là công cụ hiệu quả để phát huy dân chủ, kiểm soát quyền lực trong Đảng và hệ thống chính trị.

Muốn làm được điều này, cần chuyên nghiệp hóa hoạt động giám sát, nâng cao năng lực cho cán bộ Mặt trận, đồng thời bảo vệ người tham gia giám sát, đảm bảo tính công khai, minh bạch và khách quan.

Giám sát cán bộ, đảng viên cả trong thực thi công vụ và trong sinh hoạt đời thường tại khu dân cư không chỉ là trách nhiệm chính trị của Mặt trận, mà còn là quyền chính đáng của nhân dân trong một Nhà nước pháp quyền xã hội chủ nghĩa. Khi cán bộ, đảng viên được đặt trong “vòng sáng” của sự quan sát và kỳ vọng từ nhân dân, thì cũng là lúc đạo đức công vụ, tinh thần trách nhiệm và tính gương mẫu được nâng cao một cách tự nhiên và bền vững.

Việc Mặt trận và các tổ chức thành viên tham gia giám sát thường xuyên, sâu sát không chỉ góp phần ngăn ngừa sai phạm từ sớm, từ xa, mà còn giúp khơi dậy trách nhiệm tự soi, tự sửa trong mỗi cán bộ, đảng viên. Đây cũng là một bước cụ thể hóa tinh thần Nghị quyết Trung ương 4 (khóa XII, XIII) về xây dựng, chỉnh đốn Đảng, gắn với xây dựng văn hóa liêm chính trong đội ngũ cán bộ, đảng viên.

ĐẮC MẠNH – TRUNG ĐOÀN