Một ngày người trẻ xin “được phép mệt, được khóc” nhưng để… bình thản

“Em được phép mệt, được phép khóc”

Nguyễn Thị M.T. (23 tuổi) nắm chặt mảnh giấy viết tay, chần chừ mãi mới dám đứng lên. Giọng run run, cô nói với những người lạ: “Em như một cái bóng suốt mấy năm nay. Vừa ra trường, vừa thất tình, vừa bị trầm cảm. Mẹ em bảo chỉ có rảnh mới sinh bệnh. Hôm nay, lần đầu tiên có người nói với em: em được phép mệt, được phép khóc”.

Đó là một trong những khoảnh khắc xúc động tại “Ngày hội an lạc – Healing Day” ngày 21/6 ở khách sạn Nesta, Đà Nẵng. Hơn 200 người trẻ và tình nguyện viên đã cùng tham gia sự kiện do các chuyên gia tâm lý tổ chức, không mang tính điều trị, không hứa hẹn chữa lành tức thì, nhưng mỗi người được công nhận cảm xúc của mình một cách vô điều kiện.

H.N (29 tuổi, nhân viên marketing ở Quảng Nam) lặng lẽ nói, mắt không rời sàn nhà: “Em đã từng nghĩ đến cái chết. Không phải vì em muốn chết, mà vì không thấy ai quan tâm đến việc em sống có vui không”.

Anh kể đã từng tâm sự với bạn bè về cảm giác trống rỗng kéo dài suốt nhiều tháng. Đáp lại chỉ là những lời khuyên quen thuộc: “nghĩ tích cực lên”, “đừng suy nghĩ nhiều nữa”.

“Em đã cố”, anh nói khẽ, rồi ngừng một nhịp như đang chờ chính mình xác nhận. “Nhưng càng cố em càng mệt”, anh buông lời.

Tại Healing Day, không ai yêu cầu phải “mau chóng vượt qua”, mà chỉ đơn giản ngồi lại, lắng nghe và hiện diện cùng nhau. Với H.N, đó có lẽ là lần đầu dám nói thật về những điều chất chứa trong lòng, và cũng là lần đầu không ai bảo anh “phải mạnh mẽ lên”.

Không gian trị liệu nhóm chứng kiến những phút giây im lặng nặng trĩu khi một bạn trẻ bật khóc vì câu nói: “Em không yếu, em chỉ đang không ổn”. Không ai chen vào an ủi, không ai nói “phải mạnh mẽ lên”. Một chiếc khăn giấy được đưa qua, ánh mắt mọi người lặng lẽ nhìn nhau. Chỉ vậy thôi.

Một bạn nữ 19 tuổi viết trong thư gửi người bên cạnh: “Lâu rồi em mới có cảm giác được lắng nghe mà không phải giả vờ ổn. Ở đây, không ai bảo em phải vui lên, mà chỉ hỏi: em đang buồn đúng không? Điều đó khiến em biết cảm xúc của mình không sai”.

“Con trai mà yếu đuối vậy?”, “Buồn thì đi chơi, đừng nghĩ nữa”, “Thất tình thôi chứ có gì đâu”…, những lời khuyên tưởng chừng vô hại, nhưng lại trở thành nhát cắt âm thầm lên tâm lý người trẻ. Được lặp lại quá nhiều lần, chúng khiến không ít bạn tự hoài nghi cảm xúc của mình, rồi âm thầm mang thêm gánh nặng phải “mạnh mẽ”, phải “ổn” dù bên trong đang rạn vỡ.

Một bạn nam kể: “Chính bố mẹ là người đầu tiên phủ nhận cảm xúc của em. Họ bảo em yếu đuối, vô dụng, không có nghị lực. Em đã rất muốn chứng minh điều ngược lại, nhưng rốt cuộc chỉ thêm gồng gánh”.

Khi buồn bã trở thành chân dung tinh thần giới trẻ

Tiến sĩ Lê Nguyên Phương, chuyên gia tâm lý giáo dục và người khởi xướng chương trình, lý giải, trong nhiều gia đình, đặc biệt chịu ảnh hưởng văn hóa cũ, người thân vô tình trở thành nguyên nhân của khổ đau. 

Áp lực thành tích, kỳ vọng thành công, cách dạy dỗ bằng bạo lực,… khiến mối quan hệ tưởng chừng thân thiết lại là nơi đầu tiên gây vết thương tinh thần.

Theo tiến sĩ Phương, xã hội hiện đại với tốc độ, công nghệ và mạng xã hội đã khiến người trẻ dễ bị bào mòn năng lượng. FOMO (nỗi sợ bị bỏ lỡ), áp lực thành công, so sánh không ngừng khiến stress trở thành “trạng thái bình thường mới”. Khi không có nơi trút bỏ, stress tích tụ thành lo âu, rồi dần dẫn đến trầm cảm.

“Ba chữ stress – anxiety – depression ghép lại thành từ SAD (buồn bã). Một cách nào đó, đó là chân dung tinh thần của rất nhiều bạn trẻ hiện nay”, ông nói.

Trong hoạt động “Lá thư cho bản thân”, những dòng chữ run tay, ngoằn ngoèo vì nước mắt xuất hiện: “Cảm ơn vì đã không buông bỏ”, “Xin lỗi vì đã từng ghét chính mình”, “Mình sẽ cố sống, dù hôm nay rất mệt”.

Mỗi lá thư là bước nhỏ trong hành trình dài trở về với chính mình, hành trình tiến sĩ Phương gọi là “phục nguyên”.

“Con người có năng lực tự nhiên để hồi phục. Nhưng chúng ta đang sống giữa hàng trăm định kiến, phải mạnh mẽ, phải thành công, phải hạnh phúc. Những kỳ vọng đó tạo áp lực nội tại dai dẳng, chỉ khi nhận diện được nó, chấp nhận nó, thì mới có thể bắt đầu chữa lành thật sự”, ông chia sẻ.

Giữa hội trường đông người, có bạn chọn im lặng. Nhưng khi được hỏi: “Bạn có ổn không?”, có bạn chỉ gật đầu rồi bật khóc. Một tình nguyện viên nói: “Chỉ cần họ không cảm thấy một mình – thế là đủ”. 

Healing Day khép lại, nhưng với nhiều người, hành trình vừa mới bắt đầu. Có thể họ chưa hết buồn, vẫn sẽ tiếp tục vật lộn với những cảm xúc cũ. Nhưng ít nhất, họ biết nỗi buồn của mình có chỗ để trú, có người lắng nghe, và có quyền tồn tại.

“Các bạn không cô đơn”, tiến sĩ Phương nhắn nhủ. “Có rất nhiều người đang ở đó, sẵn sàng lắng nghe, sẵn sàng đồng hành. Và điều đầu tiên để bắt đầu hành trình chữa lành: hãy tin rằng bạn xứng đáng sống một cuộc đời nhẹ nhõm hơn”.