Diễn đàn Kinh tế Thế giới mùa hè 2025 tại Thiên Tân không chỉ quy tụ hơn 1.800 đại biểu toàn cầu mà còn là nơi để Trung Quốc và châu Á khẳng định vai trò trung tâm trong câu chuyện phục hồi và tái định hình nền kinh tế thế giới.

Trong lúc kinh tế toàn cầu vẫn chao đảo bởi căng thẳng địa chính trị và những hệ lụy kéo dài từ đại dịch, “Summer Davos” 2025, tên gọi khác của hội nghị thường niên các nhà tiên phong của Diễn đàn Kinh tế Thế giới (WEF), khai mạc vào cuối tháng 6 tại Thiên Tân, Trung Quốc, như một lời nhắc mạnh mẽ: trung tâm lực hút mới của kinh tế thế giới đang chuyển hướng về châu Á.

Thủ tướng Trung Quốc Lý Cường phát biểu trong phiên khai mạc sáng 24-6 của Diễn đàn Kinh tế Thế giới mùa hè 2025 tại Thiên Tân, Trung Quốc. ​​​​​​​Ảnh: SCMP

5 trụ cột chính

Diễn ra từ ngày 24 đến 26-6, Diễn đàn Kinh tế Thế giới mùa hè 2025 tại Thiên Tân đánh dấu lần thứ 16 sự kiện này được tổ chức. Chủ đề xuyên suốt của diễn đàn năm nay là “Khởi nghiệp trong kỷ nguyên mới”, phản ánh mối quan tâm chung của các chính phủ và doanh nghiệp trong việc tìm kiếm động lực tăng trưởng mới trong bối cảnh kinh tế toàn cầu chững lại.

Theo thông tin chính thức từ diễn đàn, chương trình năm nay được cấu trúc xoay quanh 5 trụ cột chính: giải mã kinh tế thế giới; triển vọng kinh tế Trung Quốc; các ngành công nghiệp bị gián đoạn; đầu tư vào con người và hành tinh; năng lượng và vật liệu mới. Tại phiên họp báo công bố chỉ số chuyển đổi năng lượng 2025, các diễn giả nhấn mạnh rằng việc thúc đẩy năng lượng tái tạo không chỉ là một cam kết vì khí hậu mà còn mở ra cơ hội kinh tế mới trong bối cảnh bất ổn toàn cầu ngày càng gia tăng.

Một trong những chủ đề nhận được sự quan tâm lớn là tác động của trí tuệ nhân tạo (AI) đến mô hình lao động và quản trị doanh nghiệp. Tại phiên thảo luận “Xây dựng nền kinh tế do tác nhân AI điều hành”, ông Wang Guanchun, CEO của hãng công nghệ Laiye (Trung Quốc), đưa ra nhận định đáng chú ý: “Rất sớm thôi, chỉ số để đánh giá một nhà quản lý giỏi sẽ là: bạn quản lý được bao nhiêu nhân viên số”, trang Webforum trích dẫn.

Trong khi đó, ông John Lombard, CEO của tập đoàn đa quốc gia về dịch vụ công nghệ thông tin NTT DATA khu vực châu Á – Thái Bình Dương, cảnh báo rằng sự phát triển nhanh chóng của công nghệ này cần đi kèm các tiêu chuẩn đạo đức và quản trị nghiêm ngặt: “Chúng ta cần triển khai công nghệ này một cách có trách nhiệm, với các hệ thống đạo đức, quản trị và hòa nhập lực lượng lao động phù hợp”.

Bên cạnh các phiên họp chuyên môn, năm nay WEF công bố nhiều báo cáo quan trọng như bản cập nhật “Top 10 công nghệ mới nổi” và ấn phẩm mới nhất về tương lai của fintech toàn cầu, được thực hiện cùng Trung tâm Tài chính Thay thế Cambridge (CCAF). Báo cáo này cung cấp dữ liệu so sánh về mức độ tiếp cận tài chính, những lĩnh vực bị bỏ sót và xu hướng điều chỉnh pháp lý trong ngành tài chính số.

Đầu tàu trong thế giới  bất định

Một trong những thông điệp nổi bật tại Diễn đàn Kinh tế Thế giới mùa hè 2025 là vai trò then chốt của châu Á trong tăng trưởng toàn cầu. Bà Gim Huay Neo, Giám đốc điều hành Diễn đàn Kinh tế thế giới, nhấn mạnh: “Châu Á là khu vực trẻ nhất thế giới, đóng góp đến 60% vào tăng trưởng kinh tế toàn cầu”. Theo báo SCMP, tại phiên khai mạc, Thủ tướng Trung Quốc Lý Cường tuyên bố Bắc Kinh đang hướng đến xây dựng một nền kinh tế tiêu dùng mạnh mẽ, như một chiến lược giảm phụ thuộc vào thị trường xuất khẩu giữa lúc căng thẳng thương mại và bất ổn địa chính trị gia tăng.

Bối cảnh năm nay cho thấy WEF không chỉ là nơi vạch ra tương lai, mà còn là nơi đối diện những rạn nứt hiện tại. Các cuộc thảo luận về mô hình tăng trưởng Mỹ – Trung thu hút nhiều chú ý. Ông Robert Koopman, nguyên kinh tế trưởng của Tổ chức Thương mại Thế giới (WTO), nhận định với SCMP: “Việc các ngành ở Mỹ được tiếp cận đầy đủ vốn và nhân lực là động lực chính cho tăng trưởng năng suất. Bạn cộng thêm nhập cư vào đó… và nó tạo nên một loại ‘nước xốt thần kỳ’”. Tuy nhiên, ông cũng cảnh báo rằng chính sách thuế quan và hạn chế nhập cư của Mỹ hiện tại khiến Mỹ dần đánh mất lợi thế. Trong khi đó, ông đánh giá: “Trung Quốc có đầy đủ các thành tố cần thiết để duy trì tăng trưởng với tốc độ cao gấp đôi Mỹ”.

Giáo sư Graham Allison từ Đại học Harvard, nổi tiếng với học thuyết “Bẫy Thucydides”, cũng bày tỏ quan ngại về chính sách của Mỹ dưới thời Tổng thống Trump. Theo ông, việc hạn chế sinh viên quốc tế và gây khó dễ cho các trường đại học hàng đầu là “một cuộc tự phá hoại chiến lược”.

Trong các phiên thảo luận, các nhà lãnh đạo khu vực như Thủ tướng Lawrence Wong của Singapore, hay Tổng thống Ousmane Sonko của Senegal cũng góp tiếng nói nhằm thúc đẩy tăng trưởng bền vững, thích ứng với chuyển dịch năng lượng và khai thác tiềm năng từ liên kết khu vực.

TRẦN ĐẮC LUÂN