Với những cơ chế, chính sách đặc thù mới, đặc biệt là khu thương mại tự do, trung tâm tài chính quy mô khu vực, Đà Nẵng cần có tư duy đột phá, cách tiếp cận mạnh dạn và sáng tạo để tăng tốc phát triển. Từ đó, giúp đô thị biển bứt phá toàn diện, trở thành hình mẫu phát triển quốc gia trong kỷ nguyên mới, kỷ nguyên vươn mình của dân tộc. PGS. TS TRẦN ĐÌNH THIÊN, nguyên Viện trưởng Viện Kinh tế Việt Nam, nhấn mạnh như vậy khi trao đổi với Báo Đà Nẵng nhân dịp năm mới Ất Tỵ 2025.

PGS.TS Trần Đình Thiên cho biết:

– Với những cơ chế, chính sách đặc thù mới được quy định trong Nghị quyết số 136/2024/QH15 của Quốc hội về tổ chức chính quyền đô thị và thí điểm một số cơ chế, chính sách đặc thù phát triển thành phố Đà Nẵng, thành phố này đang tiến gần tới việc triển khai khu thương mại tự do đầu tiên của cả nước.

Bộ Chính trị đã ban hành Kết luận số 79-KL/TW về tiếp tục thực hiện Nghị quyết số 43-NQ/TW của Bộ Chính trị (khóa XII) về xây dựng và phát triển thành phố Đà Nẵng đến năm 2030, tầm nhìn đến năm 2045, Bộ Chính trị cũng đồng ý chủ trương thành lập trung tâm tài chính khu vực tại thành phố Đà Nẵng, cùng với trung tâm tài chính quốc tế toàn diện tại Thành phố Hồ Chí Minh. Những cơ chế, chính sách đặc thù vượt trội được quy định trong các nghị quyết, kết luận của Bộ Chính trị, Quốc hội là những cơ sở chính trị quan trọng để thành phố Đà Nẵng bứt phá, phát triển mạnh mẽ trong kỷ nguyên mới, kỷ nguyên vươn mình của dân tộc.

Cơ hội bứt phá toàn diện

* Một trong những dấu mốc quan trọng của kinh tế Đà Nẵng năm qua là việc Quốc hội thông qua nghị quyết cho phép thí điểm một số cơ chế, chính sách đặc thù, bao gồm thành lập khu thương mại tự do. Theo ông, Đà Nẵng cần nắm bắt cơ hội này ra sao?

– Trên cơ sở nghiên cứu các mô hình thành công trên thế giới, Đà Nẵng đề xuất mô hình khu thương mại tự do phức hợp đa chức năng theo cơ chế liên thông “khu trong khu”. Theo đó, lấy thu hút phát triển bên ngoài để cộng hưởng thu hút các hoạt động bên trong.

Khu thương mại tự do không còn mới với thế giới. Các nước đã thiết lập, vận hành nó trong nhiều thập kỷ qua và “gặt hái” vô số thành tựu phát triển kinh tế, du lịch, là động lực cho nhiều vùng đất đổi thay ngoạn mục. Ví dụ, Singapore có diện tích chưa tới 2/3 diện tích Đà Nẵng nhưng đã phát triển 9 khu thương mại tự do.

Ở nước ta, khu thương mại tự do đầu tiên của Việt Nam giờ đây được Quốc hội cho phép thực hiện thí điểm. Chúng ta đi sau thế giới, vì vậy cần có tư duy đột phá cải cách, để có cách tiếp cận mạnh dạn với khái niệm khu thương mại tự do “sáng tạo”, để không lạc hậu với thời cuộc.

Trước hết, cần những chính sách thực sự khác biệt, “cởi trói” về thể chế. Khu thương mại tự do Đà Nẵng cũng cần hội tụ đủ các nguồn lực, lợi thế để phát triển ở một đẳng cấp cao. Khu thương mại tự do thế hệ mới nên là một tổ hợp hiện đại gồm cảng biển – sân bay – trung tâm công nghiệp công nghệ cao – logistics, phát triển song song đô thị – du lịch đẳng cấp cao. Điều này sẽ tạo sức hấp dẫn cộng hưởng to lớn cho Đà Nẵng.

Hiện tại, quy mô diện tích của khu thương mại tự do đến giai đoạn hoàn chỉnh hạ tầng và đồng bộ các khu chức năng đạt khoảng hơn 2.000ha. Trong đó bao gồm vị trí dự kiến lấn biển tại vịnh Đà Nẵng. Tôi đánh giá cao những đề xuất này, bởi nó cho phép phát huy những lợi thế riêng của Đà Nẵng.

Tuy nhiên, vì là nơi thí điểm khu thương mại tự do đầu tiên, Đà Nẵng sẽ phải “đảm nhận” những thách thức vượt trước, thử nghiệm những đổi mới chưa có tiền lệ. Những nhiệm vụ này, nếu thành công, sẽ giúp Đà Nẵng bứt phá toàn diện về thương mại, đầu tư, du lịch, trở thành hình mẫu phát triển cho các địa phương, tạo sức bật tổng thể quốc gia.

Diện mạo đô thị Đà Nẵng hôm nay. Ảnh: HUY_bank

* Đà Nẵng cần gì để vượt qua những thách thức này, thưa ông?

– Trước hết phải khẳng định việc thành lập Khu thương mại tự do Đà Nẵng là sứ mệnh quốc gia, nhằm thực hiện mô hình thí điểm đầu tiên. Vì thế, vai trò của Nhà nước, đặc biệt là của Trung ương, ở mặt định hướng, tạo thể chế và hỗ trợ nguồn lực có ý nghĩa quyết định.

Để thu hút đầu tư từ các tập đoàn quốc tế, Trung ương cần cho phép mở rộng “biên độ” khu thương mại tự do mới này theo chuẩn hiện đại, xây dựng thể chế vượt trước, chưa địa phương nào áp dụng. Trung ương cũng cần hỗ trợ tối đa điều kiện vật chất, nguồn lực để xây dựng hệ thống cảng biển, sân bay, hạ tầng, khu công nghiệp, trung tâm logistics hiện đại với quy mô phù hợp. Trong điều kiện hiện nay, cần huy động kinh tế tư nhân chung tay phát triển kinh tế, hạ tầng.

Bên cạnh đó, chính quyền Đà Nẵng cần được trao một số quyền “vượt trội” nhất định, như cơ chế giải phóng mặt bằng, cho phép điều chỉnh quy hoạch phát triển các phân khu chức năng, có quyền quyết về ngân sách, biên chế, trong những giới hạn tự chủ đủ lớn, khác các địa phương khác. Đây là cạnh tranh quốc tế, là xác lập hình mẫu phát triển quốc gia, không phải là chuyện “so bì” giữa các địa phương. Để không bỏ lỡ thời cơ, trở thành một hình mẫu quốc gia tạo động lực cho kinh tế cả nước, Đà Nẵng cần được trao quyền như vậy.

* Được biết đến là thành phố đáng đến, đáng sống của Việt Nam, theo ông, sau khi có khu thương mại tự do, chân dung kinh tế Đà Nẵng nên được định hình như thế nào?

– Việc có một hướng đi được định hình rõ ràng từ đầu là rất quan trọng. Cho đến nay, có thể nói Đà Nẵng là một thành phố du lịch phát triển bài bản bậc nhất Việt Nam. Nguyên nhân là ở chỗ từ đầu, Đà Nẵng đã mời gọi được doanh nghiệp vào đầu tư phát triển du lịch theo hướng khác biệt ở đẳng cấp cao. Rõ ràng, Đà Nẵng đã định hình được chuẩn mực làm du lịch bài bản. Đó là tạo sự khác biệt, hướng tới đẳng cấp cao từ đầu, gắn với lợi thế có sẵn. Tuy nhiên, thành phố cần nhiều hơn động lực phát triển trong kỷ nguyên mới, kỷ nguyên vươn mình của dân tộc.

Nghị quyết 169/NQ-CP ban hành Chương trình hành động của Chính phủ thực hiện Kết luận số 79-KL/TW của Bộ Chính trị đã xác định xây dựng và phát triển Đà Nẵng trở thành trung tâm kinh tế biển lớn của cả nước, đô thị biển quốc tế, đô thị du lịch lớn gắn với kinh tế biển. Trong tương lai, du lịch Đà Nẵng sẽ cộng hưởng thêm sức mạnh của khu thương mại tự do, có thêm động lực phát triển mới và khác, để trở thành điểm đến có sức hấp dẫn vượt trội, cả về du lịch, thương mại, đầu tư.

Nhiều lĩnh vực sẽ được đầu tư trọng điểm với tầm nhìn đến năm 2045, Đà Nẵng sẽ trở thành trung tâm công nghệ cao, kinh tế biển, hình thành chuỗi cung ứng dịch vụ logistics trọng điểm của miền Trung. Thành phố Đà Nẵng đang hoàn thiện dự thảo Đề án Phát triển chip bán dẫn và vi mạch; nghiên cứu các giải pháp về cơ chế, chính sách đặc thù, phát triển nguồn nhân lực, hạ tầng… để thúc đẩy phát triển lĩnh vực này… Đây cũng là lúc cần nắm bắt thời cơ để tiếp cận các nhà đầu tư lớn trong nước và quốc tế.

Đà Nẵng vốn có lợi thế hiếm có về thiên nhiên, con người thân thiện, khí hậu trong lành. Khi có thêm những lực đẩy mới nhất định sẽ tạo sự bùng nổ, thu hút được các doanh nghiệp tốt nhất, những người tài năng, giỏi nhất, biến Đà Nẵng thành điểm đến quốc tế của Việt Nam.

Khu Công nghệ cao dự kiến trở thành khu sản xuất của Khu thương mại tự do. Ảnh: HOÀNG HIỆP

Mở rộng không gian phát triển, thu hút “đại bàng”

* Trong bối cảnh cạnh tranh kinh tế toàn cầu, làm thế nào để Đà Nẵng thu hút thêm nhà đầu tư lớn trong và ngoài nước, nâng cấp nội lực để bước vào kỷ nguyên mới, thưa ông?

– Đà Nẵng trở thành thành phố trực thuộc Trung ương cách đây 28 năm. Đó là chặng đường phát triển rất huy hoàng, là sự bứt phá, trỗi dậy chứ không đơn thuần là tịnh tiến kiểu năm sau cao hơn năm trước. Tôi nghĩ ở Việt Nam ít có địa phương nào được như thế.

Cuộc đua tranh toàn cầu đang thay đổi ghê gớm. Muốn thu hút “đại bàng” đến làm tổ, Đà Nẵng cần có tư duy khác biệt, đưa ra những chính sách khác biệt, và phải tốt hơn bây giờ. Làm được điều này thì các nhà đầu tư lớn, chiến lược sẽ tiếp tục gắn bó và có thêm các nhà đầu tư lớn trong các lĩnh vực ưu đãi mới, bao gồm cả đầu tư vào khu thương mại tự do.

Đó sẽ là một khu thương mại tự do với những chức năng mới và trình độ hiện đại, một trung tâm logistics có cả công nghiệp, trung tâm thương mại, giao dịch quốc tế. Giới đầu tư, kinh doanh vào Khu thương mại tự do Đà Nẵng có thể được cấp thị thực nhập cảnh ngay tại sân bay quốc tế Đà Nẵng, với thời hạn visa có thể dài hơn 90 ngày như thường lệ… Đà Nẵng đang định huớng thu hút đầu tư vào lĩnh vực công nghệ cao. Theo đó, hình thái  khu thương mại tự do thế hệ mới hình thành, kéo những “tinh hoa” công nghệ cao của thế giới đến với Đà Nẵng, làm việc và sinh sống lâu dài.

Đà Nẵng phải định hướng trở thành một trung tâm phát triển công nghệ cao, cảng logistics, có những mô hình thành phố nhỏ phát triển năng động bên trong thành phố hiện hữu. Như thế thì khoảng trống, tức dư địa phát triển ở tầm cao còn rất nhiều.  Muốn làm như vậy thì Đà Nẵng phải vươn lên, cũng giống như Singapore, từ một đất nước hạn chế về diện tích và điều kiện tự nhiên đã vươn lên gần như thượng đỉnh của thế giới trong việc thu hút các nhà đầu tư quốc tế, thu hút du lịch.

Đà Nẵng cũng cần chú trọng hơn trong thu hút đầu tư, phát triển hạ tầng đô thị tương xứng với tiềm năng, lợi thế, nhất là hình thành các khu đô thị thượng lưu đủ sức thu hút giới doanh nhân, đội ngũ chuyên gia giỏi, chuyên gia quốc tế… đến an cư, làm việc lâu dài ở Đà Nẵng. Muốn vậy, cần có những nơi xứng tầm cho họ sống và tận hưởng cuộc sống ở tiêu chuẩn quốc tế.

Từ việc xây dựng khu thương mại tự do, hay mới đây là chủ trương xây dựng trung tâm tài chính khu vực, với những giải pháp triển khai thu hút đầu tư trong lĩnh vực vi mạch bán dẫn, thành phố Đà Nẵng đang đặt ra những nhiệm vụ mang tính cấp bách cao. Làm được những nhiệm vụ đó phải có liên kết phát triển giữa Nhà nước – địa phương – doanh nghiệp.

Trước mắt, khi cả hệ thống chính trị từ Trung ương đến địa phương vào cuộc để thực thi thành công Khu thương mại tự do Đà Nẵng, sau đó là trung tâm tài chính khu vực sẽ giúp nền kinh tế Đà Nẵng sớm có một hình mẫu phát triển phù hợp xu thế thời đại. Tôi tin Đà Nẵng sẽ thành công, bởi điều này đã được Bộ Chính trị nêu rõ trong kết luận về việc xây dựng trung tâm tài chính khu vực: Đây không chỉ là việc riêng mà là trách nhiệm và thành quả của cả nước!

* Cảm ơn ông về cuộc trao đổi này!

THẢO NHI thực hiện

 

TS. Trần Du Lịch, Ủy viên Hội đồng Tư vấn chính sách tiền tệ quốc gia:

Cần có chính sách thúc đẩy doanh nghiệp trong khu thương mại tự do đổi mới sáng tạo

Đà Nẵng cần tập trung phát triển công nghệ cao và chuyển đổi xanh. Công nghiệp thành phố cần phát triển đột phá về công nghệ cao, đây cũng là hướng ưu tiên thu hút đầu tư của công nghiệp Đà Nẵng. Theo nghiên cứu, bản chất cốt lõi của khu thương mại tự do là logistics và yếu tố quan trọng nhất để phát triển đột phá là cải thiện hạ tầng cảng biển, vận tải, sân bay; đồng thời, áp dụng công nghệ hiện đại, vận tải đa phương thức để giảm chi phí và lấy logistics làm nền tảng. Đà Nẵng cần phải có cảng nước sâu hiện đại, sử dụng năng lượng tái tạo và là cảng xanh, số hóa, thông minh về mặt công nghệ, sạch về môi trường. Trước mắt, trong khi chờ đầu tư xây dựng cảng Liên Chiểu thì Đà Nẵng cần khai thác vận tải cảng hàng không, tập trung vào các mặt hàng có giá trị gia tăng cao.

Thành phố cũng cần lưu ý một số điểm đối với triển khai, vận hành Khu thương mại tự do Đà Nẵng. Cụ thể, thủ tục hải quan cần cực kỳ đơn giản, rút ngắn thời gian xử lý tất cả các công việc và hiện đại hóa, thông minh toàn bộ. Bên cạnh thuế xuất nhập khẩu, cần thêm ưu đãi về thuế và phí cùng các hỗ trợ khác, nhất là đối với nhà đầu tư chiến lược ở bên trong. Hạ tầng dịch vụ phải hiện đại, tạo thuận lợi cho sản xuất, kinh doanh. Những nhà sản xuất, doanh nghiệp trong khu thương mại tự do được tận dụng tối đa nguồn nguyên liệu, chế tạo, lắp ráp… theo nhu cầu của thị trường. Môi trường đầu tư phải hấp dẫn hơn so với bên ngoài để thu hút doanh nghiệp vào khu thương mại tự do. Việc xây dựng khu thương mại tự do phải tận dụng vị trí chiến lược của Đà Nẵng – một trung tâm logistics và giao thông khu vực, đặc biệt là phải xây dựng được cảng biển hiện đại. Thành phố cần có chính sách thúc đẩy các doanh nghiệp trong khu thương mại tự do đổi mới sáng tạo, khuyến khích doanh nghiệp nghiên cứu và phát triển (R&D) vào hoạt động.

Bà Lê Thị Kim Phương, Giám đốc Sở Công Thương:

Tập trung thu hút nhà đầu tư chiến lược vào Khu thương mại tự do Đà Nẵng

Quy mô diện tích của Khu thương mại tự do Đà Nẵng đến giai đoạn hoàn chỉnh hạ tầng và đồng bộ các khu chức năng đạt khoảng hơn 2.017ha, bố trí tại 10 vị trí không liền kề gắn kết với cảng biển Liên Chiểu và sân bay quốc tế Đà Nẵng. Các khu chức năng trong khu thương mại tự do gồm 10 vị trí không liền kề thuộc 4 khu chức năng chính: logistics; logistics và sản xuất; sản xuất; thương mại dịch vụ và kinh tế số, công nghệ thông tin và đổi mới sáng tạo.

Trong giai đoạn từ nay đến 2029, thành phố tập trung triển khai những chính sách tăng cường thu hút nhà đầu tư chiến lược vào cơ sở hạ tầng, thu hút nhà đầu tư thứ cấp để đẩy nhanh việc xây dựng, vận hành khu thương mại tự do; ban hành các chính sách thuộc thẩm quyền của HĐND thành phố và tích hợp các cơ chế, chính sách thuộc thẩm quyền của Thủ tướng Chính phủ vào quyết định thành lập Khu thương mại tự do Đà Nẵng, bảo đảm tinh giản thủ tục hành chính và tạo điều kiện tối đa cho các nhà đầu tư. Bên cạnh đó, tập trung triển khai các chính sách có tác động lớn và có tính lan tỏa, đề xuất Chính phủ thông qua một nghị định riêng cho Khu thương mại tự do Đà Nẵng và đề xuất Chính phủ xem xét, trình Quốc hội ban hành chính sách mới cho Khu thương mại tự do Đà Nẵng. Sau năm 2029, thành phố tiếp tục nghiên cứu, mở rộng, nâng cấp các cơ chế, chính sách ưu đãi thuộc thẩm quyền của Quốc hội nhằm thu hút các nhà đầu tư thứ cấp trong các lĩnh vực mũi nhọn; điều chỉnh và bổ sung các ưu đãi dựa trên tình hình khu vực và quốc tế, bảo đảm duy trì lợi thế cạnh tranh của Khu thương mại tự do Đà Nẵng trong dài hạn.

Lĩnh vực ưu tiên của Khu thương mại tự do Đà Nẵng là sản xuất hàng xuất khẩu có giá trị cao (điện tử tiên tiến, máy bay, linh kiện hàng không, dược phẩm và công nghệ sinh học, lắp ráp, thử nghiệm và đóng gói chip bán dẫn…); logistics; thương mại dịch vụ; trung tâm đổi mới sáng tạo khu vực; dịch vụ hỗ trợ, trong đó có gắn kết giữa khu thương mại tự do và trung tâm tài chính quy mô khu vực. Sau khi đề án được Thủ tướng Chính phủ phê duyệt, thành phố tổ chức rà soát lại các vị trí dự kiến thành lập Khu thương mại tự do Đà Nẵng đối với các nội dung liên quan đến giải tỏa đền bù, chuyển đổi mục đích sử dụng đất… để xây dựng lộ trình triển khai cụ thể; đánh giá chi tiết hơn về mức độ sẵn sàng quỹ đất để đề xuất phương thức lựa chọn nhà đầu tư phù hợp và nhanh chóng nhất. Thành phố sẽ triển khai đầu tư xây dựng hệ thống hạ tầng kỹ thuật phục vụ cho các khu chức năng và hạ tầng kết nối giao thông theo đề án được duyệt và đề xuất tranh thủ nguồn vốn Trung ương kết hợp với ngân sách địa phương để thực hiện đầu tư; thực hiện các thủ tục chuẩn bị đầu tư.

Về quản lý vận hành, UBND thành phố sẽ giao Ban Quản lý Khu Công nghệ cao và các khu công nghiệp – đơn vị trực tiếp đảm nhận nhiệm vụ quản lý vận hành chủ động phối hợp các sở, ban, ngành triển khai ngay các bước chuẩn bị thủ tục hành chính, bộ máy để quản lý, vận hành Khu thương mại tự do Đà Nẵng một cách thông suốt, hiệu quả, bảo đảm thuận lợi nhất cho các nhà đầu tư.

Thủ tướng Chính phủ Phạm Minh Chính và Bí thư Thành ủy Nguyễn Văn Quảng thăm Công ty TNHH Phần mềm FPT Đà Nẵng. Ảnh: TRIỆU TÙNG

Ông Bùi Công Minh, Cán bộ hưu trí:

Xây dựng hệ giá trị văn hóa con người năng động, sáng tạo

Đà Nẵng đã và đang đón nhận nhiều cơ hội lớn từ những quy định mới của Trung ương nhằm tháo gỡ vướng mắc, tạo động lực bứt phá phát triển, đặc biệt là việc Trung ương ban hành Kết luận số 79-KL/TW, Nghị quyết số 136/2024/QH15 và Thông báo số 47-TB/TW. Từ đây, bài toán cân đối giữa phát triển văn hóa tương xứng với tăng trưởng kinh tế được đặt ra thật sự cấp thiết. Điều đáng quý là với Đà Nẵng chúng ta những năm qua, văn hóa đã từng bước thấm sâu trong mọi lĩnh vực đời sống xã hội, trong đó có kinh tế. Nay, trong tình thế mới, cần tiếp tục đẩy mạnh hơn lên, làm cho văn hóa thực sự vừa là mục tiêu vừa là động lực phát triển thành phố.

Nhiều chuyên gia, nhà nguyên cứu đã nhận định, ở Đà Nẵng, văn hóa nằm ở tình người; văn hóa – lòng tin vào con người thấm trong cách ứng xử của người dân và cả trong hành xử của chính quyền. Thành công phát triển của Đà Nẵng những năm vừa qua, điển hình nhất trong phát triển du lịch, có cội nguồn từ chính văn hóa đó. Đây chính là cái vốn quý mà chúng ta cần phát huy. Trong bối cảnh phát triển mới, với đặc trưng của một đô thị biển đang có những thay đổi rất sâu sắc về kinh tế – xã hội trong thời đại công nghệ số, với những ưu thế vượt trội do cơ chế mới của khu thương mại tự do, trung tâm tài chính khu vực, Đà Nẵng phải hướng tới xây dựng một nền văn hóa động và mở. Trên nền tảng bền vững của văn hóa truyền thống xứ Quảng, Đà Nẵng cần tập trung xây dựng hệ giá trị văn hóa con người năng động, sáng tạo, sẵn sàng đáp ứng với yêu cầu của nền kinh tế tri thức, thực sự làm chủ trên lĩnh vực vi mạch bán dẫn, trí tuệ nhân tạo…

Tựu trung lại, văn hóa Đà Nẵng phải là sự tổng hòa của văn hóa đảng, văn hóa chính trị, văn hóa công quyền, văn hóa doanh nghiệp, văn hóa từng người dân trong bối cảnh của văn hóa hội nhập toàn cầu trong cuộc cách mạng công nghiệp 4.0 đang biến chuyển nhanh chóng hiện nay.

NSND Huỳnh Hùng:

Phát triển con người Đà Nẵng một cách toàn diện

Thời gian qua, những chính sách về văn hóa, xã hội tại Đà Nẵng, đặc biệt là chủ trương “5 không, 3 có” tác động sâu rộng, góp phần đáng kể trong xây dựng con người Đà Nẵng có bản sắc riêng. Bên cạnh đó, thành phố kiên trì, bền bỉ trong thực hiện chương trình xây dựng nông thôn mới và xây dựng nếp sống văn hóa – văn minh đô thị đạt nhiều kết quả, thúc đẩy kinh tế – xã hội phát triển. Trên hành trình đó, con người Đà Nẵng vẫn giữ được những đức tính truyền thống: chân thành, thật thà, mến khách…

Trong giai đoạn phát triển mới, nhất là khi Trung ương có nhiều chính sách, cơ chế đặc thù, tạo động lực, điều kiện cho Đà Nẵng bứt phá, sự nghiệp văn hóa phải theo kịp và tương xứng với vị thế thành phố. Do vậy, thành phố cần quan tâm, đầu tư nhiều hơn cho văn hóa, để văn hóa thực sự đứng ngang hàng với kinh tế, chính trị. Trong đó, điều rất quan trọng là phải xây dựng, bồi dưỡng bản sắc văn hóa con người Đà Nẵng, đáp ứng yêu cầu của công cuộc phát triển. Một trong những việc cần làm ngay là đưa việc xây dựng gia đình văn hóa, tổ dân phố văn hóa và các phong trào thi đua đi vào thực chất, có chiều sâu; phát huy các mô hình mang lại hiệu quả thiết thực với đời sống người dân. Bên cạnh đó, tăng cường bồi dưỡng, giáo dục thế hệ trẻ thông qua học đường, hình thành cộng đồng dân cư có tư tưởng, đạo đức, lối sống chuẩn mực, phù hợp với thuần phong mỹ tục truyền thống và phong cách giao lưu rộng mở trên phạm vi quốc gia, quốc tế. Từ đó, phát triển con người Đà Nẵng một cách toàn diện, thực sự trở thành nền tảng tinh thần vững chắc, là sức mạnh nội sinh quan trọng bảo đảm sự phát triển bền vững của thành phố.

PGS.TS Lê Văn Huy, Hiệu trưởng Trường Đại học Kinh tế (Đại học Đà Nẵng):

Cơ hội lớn cho Đà Nẵng bứt phá toàn diện về kinh tế

Việc hình thành Trung tâm tài chính khu vực và Khu thương mại tự do tại Đà Nẵng mang lại cơ hội lớn để thành phố bứt phá toàn diện về kinh tế và phát triển bền vững. Khu thương mại tự do không chỉ thúc đẩy giao thương hàng hóa, mà còn là trung tâm giao lưu công nghệ và dịch vụ, giúp Đà Nẵng kết nối chặt chẽ hơn với các chuỗi giá trị toàn cầu. Các chính sách ưu đãi về thuế, thủ tục hành chính đơn giản hóa, khả năng tự do hóa dòng vốn và các cơ chế đặc thù sẽ biến Đà Nẵng thành điểm đến hấp dẫn cho các tập đoàn tài chính, ngân hàng, quỹ đầu tư và các doanh nghiệp lớn quốc tế, tạo dòng vốn phục vụ các dự án phát triển hạ tầng và công nghiệp. Các dự án phát triển khu thương mại tự do và trung tâm tài chính sẽ kéo theo sự hiện đại hóa hạ tầng, cải thiện giao thông đô thị. Hạ tầng hiện đại được quy hoạch đồng bộ kết hợp với môi trường kinh doanh minh bạch, thuận lợi sẽ là yếu tố quan trọng thu hút các chuyên gia quốc tế, nguồn nhân lực chất lượng cao đến làm việc và sinh sống.

Với các chính sách mở cửa của khu thương mại tự do, Đà Nẵng thu hút không chỉ khách du lịch mà còn cả các doanh nhân quốc tế, thúc đẩy sự phát triển các ngành dịch vụ cao cấp như nghỉ dưỡng, hội nghị và giải trí. Hơn nữa, trung tâm tài chính khu vực sẽ giúp Đà Nẵng khai thác lợi thế về đổi mới sáng tạo, phát triển các ngành công nghệ cao như công nghiệp vi mạch bán dẫn và dịch vụ tài chính ứng dụng công nghệ, tạo nên động lực phát triển bền vững. Sự xuất hiện của các doanh nghiệp tài chính, logistics và thương mại quốc tế sẽ tăng nhu cầu lao động chất lượng cao trong các lĩnh vực như tài chính quốc tế, quản trị chuỗi cung ứng, thương mại điện tử và luật kinh tế…

Khu phức hợp văn phòng FPT tại Đà Nẵng, dự kiến đáp ứng chỗ làm việc cho 10.000 người. Ảnh: FPT

PGS.TS Nguyễn Lê Hùng, Hiệu trưởng Trường Đại học Sư phạm Kỹ thuật (Đại học Đà Nẵng):

Khai thác hiệu quả các chính sách mới

Đà Nẵng đang đứng trước cơ hội lớn để tạo đột phá phát triển kinh tế nhờ những cơ chế, chính sách mở từ Trung ương và những định hướng phát triển đúng đắn của địa phương. Để hiện thực hóa được cơ hội này còn nhiều thách thức cần vượt qua.

Đà Nẵng đưa ra mục tiêu phấn đấu trở thành một trong ba trung tâm vi mạch bán dẫn lớn của Việt Nam vào năm 2030 với mục tiêu đào tạo ít nhất 2.000 nhân lực thiết kế vi mạch bán dẫn và 3.000 nhân lực ATP (đóng gói – kiểm thử), thu hút đầu tư ít nhất 20 doanh nghiệp bán dẫn trong đó có từ 2 doanh nghiệp ATP. Để đạt được mục tiêu trên trong thời gian 5 năm, thành phố cần sớm triển khai các giải pháp cụ thể, đột phá và sự hợp tác tích cực về đào tạo nhân lực bán dẫn, hợp tác nhà khoa học quốc tế từ các trường đại học trên địa bàn thành phố. Thành phố cần ưu tiên phát triển các ngành đào tạo công nghệ cao tại các trường đại học, cao đẳng trên địa bàn với chương trình chuẩn quốc tế, gắn kết chặt chẽ với doanh nghiệp; khuyến khích mở các ngành đào tạo chuyên sâu về thiết kế vi mạch, công nghệ bán dẫn, điện tử viễn thông; đẩy mạnh đào tạo nghề công nghệ cao như vận hành thiết bị bán dẫn, kiểm thử, đóng gói, sửa chữa và bảo trì theo nhu cầu thực tế.

Về chính sách, cần thiết kế và thực thi đồng bộ các cơ chế ưu đãi đặc thù về đầu tư, thuế, đất đai, nguồn vốn cho các doanh nghiệp công nghệ cao như bán dẫn, phần mềm…, có chính sách khuyến khích nghiên cứu, chuyển giao công nghệ, phát triển sản phẩm mới trong lĩnh vực công nghệ cao. Đồng thời, tăng cường liên kết hợp tác với các tỉnh, thành phố trong vùng kinh tế trọng điểm miền Trung để mở rộng thị trường, nguồn nhân lực. Về xây dựng cơ sở hạ tầng và logistics, cần đầu tư xây dựng cơ sở hạ tầng kỹ thuật tiên tiến, hiện đại đáp ứng yêu cầu sản xuất công nghệ cao như khu công nghiệp chuyên ngành công nghệ cao, khu công nghệ thông tin tập trung; xây dựng và hoàn thiện hệ thống logistics, giao thông kết nối thuận lợi với cảng biển, sân bay quốc tế và các khu công nghiệp khác để tăng khả năng tiếp cận thị trường.

Nếu Đà Nẵng có cơ chế khai thác hiệu quả các chính sách mới mà Trung ương đã “mở ra” và giải quyết được các vấn đề nêu trên thì lộ trình phát triển trở thành một trong 3 trung tâm công nghiệp bán dẫn lớn của cả nước sẽ đạt hiệu quả cao. Đây không chỉ là bứt phá trong chuyển dịch cơ cấu kinh tế mà còn mở ra triển vọng phát triển bền vững, xây dựng nền kinh tế tri thức, kinh tế số cho thành phố Đà Nẵng trong tương lai.

HOÀNG HIỆP – NGỌC HÀ – MAI QUẾ – XUÂN DŨNG thực hiện