Gaza tuyên bố sẵn sàng thả toàn bộ con tin Israel còn đang bị giam giữ trong một cuộc trao đổi duy nhất trong giai đoạn tiếp theo của thỏa thuận ngừng bắn ở Gaza, dự kiến bắt đầu trong tuần này trong nỗ lực hướng đến lệnh ngừng bắn vĩnh viễn và Israel rút toàn bộ quân đội khỏi dải đất hẹp ven Địa Trung Hải này.

Một người phụ nữ xúc động khi đứng cạnh những bức ảnh chụp các con tin tại một quảng trường ở Tel Aviv (Israel) ngày 19- 2. Ảnh: AP/Oded Balilty

AFP ngày 19-2 dẫn lời quan chức cấp cao của Hamas Taher al-Nunu cho biết: “Hamas sẵn sàng trả tự do cho tất cả các con tin cùng một lúc trong giai đoạn thứ hai của thỏa thuận, thay vì theo từng đợt như trong giai đoạn đầu tiên đang diễn ra”. Động thái này nhằm khẳng định sự nghiêm túc và sẵn sàng của Hamas trong việc giải quyết vấn đề về con tin, cũng như tiếp tục các bước hướng tới việc tuân thủ thỏa thuận hiện nay và đạt được lệnh ngừng bắn bền vững sắp đến.

Israel và Hamas hiện vẫn trong quá trình thực hiện giai đoạn 1 của lệnh ngừng bắn mong manh có hiệu lực kể từ ngày 19-1. Ngày 20-2, Hamas trả thi thể 4 con tin thiệt mạng ở Gaza. Đây là lần đầu tiên nhóm này trả tự do cho những người bị giam giữ đã chết kể từ cuộc tấn công vào Israel ngày 7-10-2023. Ủy ban Chữ thập đỏ quốc tế đóng vai trò trung gian trong các cuộc trao đổi con tin này. Đáng chú ý, trong số 4 con tin thiệt mạng có hai người nhỏ tuổi nhất (9 tháng tuổi và hơn 4 tuổi), cùng với người mẹ (32 tuổi). Việc trả lại thi thể con tin đầu tiên đánh dấu khoảnh khắc xúc động và u ám đối với Israel. Trước đó, tháng 11-2023, Hamas tuyên bố rằng những con tin này đã thiệt mạng trong một cuộc không kích của Israel nhưng không đưa ra bất kỳ bằng chứng nào. Trong khi đó, Israel chưa bao giờ xác nhận cái chết của họ.

Bên cạnh việc giao thi thể của 4 con tin thiệt mạng nói trên, Hamas cũng cam kết trả lại thi thể của 4 con tin khác vào tuần tới và cũng trả tự do cho 6 con tin còn sống vào ngày 22-2, trong khuôn khổ giai đoạn đầu của thỏa thuận ngừng bắn hiện tại để đổi lấy hàng trăm người Palestine khác, dự kiến ​​là phụ nữ và trẻ vị thành niên bị lực lượng Israel giam giữ tại Gaza trong xung đột.

Các cuộc trao trả con tin nói trên được thực hiện sau các cuộc thương lượng thành công giữa các phái đoàn Ai Cập, Qatar, Israel và Mỹ, theo kênh truyền hình Al-Qahera News. Đổi lại, Israel đã đồng ý cho phép vận chuyển các ngôi nhà di động và thiết bị hạng nặng vào Gaza để phục vụ công tác tái thiết, theo hãng truyền hình nhà nước Israel Kan TVN News.

Dự kiến giai đoạn 2 khó khăn hơn của thỏa thuận ngừng bắn hiện nay sẽ bắt đầu trong tuần này nhằm bảo đảm việc phóng thích tất cả các con tin đang bị Hamas giam giữ (khoảng 60 con tin, trong đó chưa đến một nửa được cho là còn sống) và hướng đến một giải pháp lâu dài nhằm chấm dứt hoàn toàn cuộc xung đột Israel – Hamas, The Guardian dẫn thông báo của Bộ trưởng Ngoại giao Israel Gideon Saar. Các cuộc khảo sát liên tiếp đã cho thấy sự ủng hộ rộng rãi trong công chúng đối với lệnh ngừng bắn và hàng nghìn người Israel xuống đường để yêu cầu chính phủ nước này tuân thủ thỏa thuận cho đến khi tất cả các con tin còn lại được trao trả.

Trước những động thái thiện chí gần đây của Hamas, The Guardian dẫn nhận định của chuyên gia Muhammad Shehada thuộc Hội đồng Đối ngoại châu Âu cho biết, sau hơn một năm Israel tấn công dữ dội vào Gaza, Hamas giờ đây muốn ngăn chặn xung đột tái diễn bằng mọi giá, mặc dù có đưa ra một số “lằn ranh đỏ”, trong đó đòi hỏi họ phải tiếp tục tồn tại, trong khi Thủ tướng Israel Benjamin Netanyahu muốn nhóm này phải tự giải thể. Bên cạnh đó, Hamas cũng bác bỏ yêu cầu của Israel về việc lực lượng này phải rời khỏi Gaza, gọi đó là một phần của “cuộc chiến tâm lý”.

Trong khi đó, theo ông Michael Horowitz, chuyên gia tại Công ty tư vấn quản lý rủi ro Le Beck International, chính sự lên tiếng của Washington liên kết với chính phủ của Thủ tướng Netanyahu, thể hiện qua chuyến công du Trung Đông gần đây của Ngoại trưởng Mỹ Marco Rubio càng củng cố thêm thế mạnh của Israel trong các cuộc đàm phán. Điều này tạo cho ông Netanyahu có nhiều không gian hơn để gây sức ép với Hamas.

Thỏa thuận ngừng bắn giữa Israel và Hamas đã giúp một số người dân Gaza có thể trở về ngôi nhà bị phá hủy của họ mà không sợ các cuộc không kích của Israel. Tuy nhiên giờ đây, họ đang phải đối mặt với cuộc khủng hoảng nước nghiêm trọng. Nước để uống, nấu ăn và giặt giũ là điều xa xỉ ở Gaza sau nhiều tháng xảy ra cuộc xung đột giữa Israel và Hamas.

THƯ LÊ