Xếp hàng là việc giữ trật tự theo hàng lối, số thứ tự ở nơi đông người. Văn hóa xếp hàng được xem như biểu hiện của trật tự xã hội có kiểm soát. Dù vậy, tình trạng chen lấn, xô đẩy ở nơi công cộng vẫn diễn ra khá nhiều.

Một số nơi như rạp phim, siêu thị, ngân hàng, bệnh viện… trên địa bàn thành phố, người dân đã quen với văn hóa xếp hàng và kiên nhẫn chờ đến lượt mình. Tuy nhiên, ở một số khu vực công cộng, đặc biệt những nơi hoạt động còn thiếu tính chuyên nghiệp thì tình trạng chen lấn, lộn xộn vẫn diễn ra. Điển hình, hôm thứ Tư vừa rồi ở quán cà phê T. trên đường Phạm Hồng Thái, có một vị khách đứng xếp hàng phía sau cùng phải bực bội lên tiếng khi một vị khách đứng hàng đầu đặt thức uống và thanh toán tiền khá lâu.

Việc thiếu ý thức của một người đã khiến nhiều người xếp hàng phải chờ đợi lâu và kéo thành hàng dài. Trước đó, trong một lần lên tham quan khu du lịch L. ở xã Hòa Bắc (huyện Hòa Vang), chúng tôi cũng chứng kiến cảnh chen lấn và dồn chật kín quầy mua vé, thậm chí nhiều khách quen đặt phòng từ trước nhưng đến sau còn cho mình cái quyền chen ngang vào những người đến trước.

Hình ảnh chen lấn còn hiện hữu trong cuộc sống khi tham gia giao thông. Có những đoạn đường tắc cứng, nhưng nhiều người đi sau vẫn cố “ngoi” lên vượt người đi trước, khiến việc giải phóng nút tắc rất khó khăn và mất nhiều thời gian. Thậm chí, một số người tham gia giao thông còn luồn lách, chen lấn lên cả lề đường, vỉa hè dành cho người đi bộ…

Ở nước ta thời bao cấp, văn hóa xếp hàng đã được hình thành và gần như là một quy định cho toàn xã hội phải thực hiện. Người dân muốn mua bất cứ thứ gì từ những nhu yếu phẩm, vật dụng thiết yếu… đều phải xếp hàng. Tuy nhiên, ngày nay, do bận rộn và thời gian có hạn, nhiều người đã bao biện cho việc này mà chen ngang khi xếp hàng. Điều này đã làm họ trở thành người ích kỷ và xấu xí trong mắt người khác.

Xếp hàng là lối ứng xử văn minh, giúp mọi người thể hiện “quyền” cá nhân qua việc tuần tự chờ đến lượt mình, nó không phân biệt địa vị cao thấp, tuổi tác. Hành động này được xem là một hành vi văn hóa không chỉ thể hiện văn minh lịch sự và sự công bằng ở nơi công cộng, mà còn thể hiện ý thức tôn trọng người khác và tự trọng trên chính mình. Khi thực hiện văn hóa xếp hàng, chúng ta cũng cần biết kiên nhẫn và bình thản chờ đợi; đừng cố tìm cách len lỏi bước lên trước vài người khi vừa thấy chỗ trống.

Trong trường hợp chưa tới phiên mình, nhưng vì sự khẩn cấp, không thể đợi thêm thì có thể xin phép những người đứng trước để có được sự chấp thuận. Chúng ta vẫn thường hay bắt gặp hình ảnh đẹp của du khách Nhật Bản, Hàn Quốc xếp hàng chờ tín hiệu đèn giao thông khi đi qua đường Bạch Đằng, Trần Phú… Đã có lần, cả thế giới phải ngưỡng mộ trước nét đẹp nhân bản của người Nhật về “văn hóa xếp hàng” ngay khi họ đang trong cơn hoạn nạn sau trận sóng thần, động đất. Vậy tại sao chúng ta lại không thể?

TÂM NHƯ