Vòng đàm phán thứ hai giữa Nga và Mỹ diễn ra tại Istanbul (Thổ Nhĩ Kỳ) ngày 27-2 đánh dấu bước tiến mới trong mối quan hệ giữa hai cường quốc, nhưng đề xuất dựa trên khuôn khổ Istanbul 2022 rõ ràng chưa đạt được sự đồng thuận giữa các bên.

Các phóng viên báo chí chờ bên ngoài dinh thự của Tổng Lãnh sự Mỹ tại Istanbul (Thổ Nhĩ Kỳ) vào ngày 27-2 khi các phái đoàn Mỹ và Nga có cuộc đàm phán tại đây. Ảnh: Reuters

Các đại diện của Nga và Mỹ gặp nhau tại Istanbul vào ngày 27-2 trong cuộc hội đàm kéo dài 6,5 giờ, tập trung vào việc khôi phục hoạt động bình thường của đại sứ quán hai nước. Cuộc gặp diễn ra tại tư dinh của Tổng lãnh sự Mỹ ở Istanbul, với phái đoàn Mỹ do Thứ trưởng Ngoại giao Sonata Coulter dẫn đầu, và phái đoàn Nga do Alexander Darchiyev, người đứng đầu Cục Bắc Mỹ thuộc Bộ Ngoại giao Nga, người được dự đoán sẽ trở thành đại sứ Nga tại Mỹ. Cuộc gặp là cuộc tiếp xúc cấp cao thứ hai giữa hai cường quốc kể từ khi ông Donald Trump nhậm chức tổng thống Mỹ, sau cuộc điện đàm giữa ông Trump và Tổng thống Putin vào ngày 12-2 và cuộc gặp giữa Ngoại trưởng Mỹ Marco Rubio và Ngoại trưởng Nga Lavrov tại Saudi Arabia vào ngày 18-2.

Theo CNN, Bộ Ngoại giao Mỹ ngày 28-2 cho biết trong cuộc đàm phán với Nga tại Istanbul, phái đoàn Mỹ nhấn mạnh nhu cầu bảo đảm mức nhân sự “ổn định và bền vững” tại Đại sứ quán Mỹ ở Nga, đồng thời cho rằng hai bên đã xác định được các bước để ổn định hoạt động của các sứ quán.

Thông báo cho biết: “Mỹ đã nêu quan ngại về việc tiếp cận dịch vụ ngân hàng và dịch vụ hợp đồng, cũng như nhu cầu bảo đảm mức nhân sự ổn định và bền vững tại Đại sứ quán Mỹ ở Moscow. Thông qua các cuộc thảo luận xây dựng, hai bên xác định các bước ban đầu cụ thể để ổn định hoạt động sứ quán song phương trong các lĩnh vực này”. Bên cạnh đó, hai bên đã thống nhất sẽ tiến hành một vòng đàm phán khác để thảo luận về quan hệ ngoại giao và quyền tiếp cận ngân hàng với thời gian, địa điểm và thành phần đại diện sẽ được quyết định sau.

Theo TASS, phát biểu tại cuộc họp với Cơ quan An ninh liên bang (FSB) ngày 27-2, Tổng thống Putin nhận định thế giới đang thay đổi nhanh chóng và trong bối cảnh này, những cuộc tiếp xúc đầu tiên với chính quyền mới của Mỹ mang lại một số hy vọng nhất định. Ông nêu rõ Nga và Mỹ có chung mong muốn khôi phục quan hệ song phương và đang dần giải quyết khối lượng lớn các vấn đề mang tính hệ thống và chiến lược trong cấu trúc toàn cầu. Tuyên bố của ông Putin được đưa ra sau cuộc họp giữa đại diện hai nước ở Istanbul.

Khi các nhà ngoại giao Nga và Mỹ ngồi vào bàn đàm phán ở Istanbul, dư âm của một thỏa thuận hòa bình từ ba năm trước vẫn hiện diện trong phòng họp. Đặc phái viên Steve Witkoff của chính quyền Tổng thống Trump gần đây đã khiến Kiev lo ngại khi tuyên bố trên CNN rằng khuôn khổ Istanbul sẽ là nền tảng cho một thỏa thuận hòa bình: “Chúng ta đã đến rất, rất gần việc ký kết, và tôi nghĩ chúng ta sẽ sử dụng khuôn khổ đó làm cột mốc để đạt được một thỏa thuận hòa bình giữa Ukraine và Nga”.

Anh và Pháp đang tìm kiếm sự hỗ trợ từ Mỹ cho một lực lượng gìn giữ hòa bình châu Âu khoảng 30.000 quân để giám sát lệnh ngừng bắn trong tương lai ở Ukraine. Tuy nhiên, bất kỳ sự can dự quân sự nào của các nước phương Tây sẽ không tương thích với các thỏa thuận Istanbul như được soạn thảo năm 2022, và Ngoại trưởng Nga Sergei Lavrov tuần này đã tuyên bố rằng Moscow chưa đồng ý với ý tưởng đó.

Tổng thống Putin, trong khi bày tỏ hy vọng về khả năng cải thiện quan hệ với Mỹ, vẫn duy trì lập trường cứng rắn về vấn đề Ukraine. Trong cuộc họp với các quan chức Cơ quan An ninh liên bang (FSB), ông Putin nhấn mạnh rằng Nga chưa bao giờ từ chối giải quyết cuộc khủng hoảng Ukraine bằng các biện pháp hòa bình, theo TASS. Tuy nhiên, ông cũng khẳng định rằng bất kỳ hệ thống an ninh nào trong tương lai cũng phải bảo đảm rằng “an ninh cho một số quốc gia không thể đạt được bằng cái giá là hy sinh hay làm tổn hại đến an ninh của các quốc gia khác”.

TRẦN ĐẮC LUÂN