Trong tác phẩm Tiệm sách của nàng ấn hành bởi NXB Trẻ vào năm 2024, nhà văn Nguyễn Nhật Ánh đã khéo léo đưa những nhân vật của mình thoát khỏi những trớ trêu của định mệnh. Một cá nhân bị tước đoạt tuổi thơ tươi đẹp, chỉ sống trong những trăn trở về nguồn cội; hay một chàng trai bị chính người thân ruồng bỏ. May mắn thay, họ cuối cùng vẫn tìm thấy bản thân nhờ vào sự thuần khiết của lòng nhân ái luôn tỏa sáng trong con người họ.

Bìa sách Tiệm sách của nàng của tác giả Nguyễn Nhật Ánh bao gồm phiên bản cứng và phiên bản mềm. Ảnh: Tư liệu

Khám phá những điều mới mẻ

Tại sao các độc giả lại say mê và háo hức chờ đợi mỗi lần có tác phẩm mới từ Nguyễn Nhật Ánh? Tiệm sách của nàng chính là lý do thuyết phục: vì tác giả luôn tìm kiếm và thử nghiệm những phương pháp viết mới, nơi mà người đọc không thể đoán trước điều gì sẽ xuất hiện ở trang sách tiếp theo. Tác phẩm dài này sẽ có những khoảnh khắc mà “không biết phải làm sao khi người kể muốn ngủ giữa câu chuyện để tiếp tục giấc mơ u uất của đời mình”.

Câu chuyện mở ra với cuộc gặp gỡ giữa Quyến, chàng trai đã bước sang tuổi 30, và Di – một cô bé 18 tuổi quản lý một tiệm sách nhỏ giữa lòng thành phố. Họ tìm thấy sự đồng điệu sau khi cùng nhau đọc hai tác phẩm “Trước tuổi mười lăm” và “Bên kia đồi Quạ” của hai tác giả Cỏ Phong Sương và Lãnh Nguyệt Hàn, được đăng lần lượt trên tờ báo Hoa Niên.

Quyến có lẽ là nhân vật nổi bật nhất, được nhà văn ưu ái cho tham gia vào cả ba câu chuyện: “Tiệm sách của nàng”, “Trước tuổi mười lăm” và “Bên kia đồi Quạ”. Cấu trúc “truyện trong truyện” không phải là điều mới mẻ, nhưng đây là lần đầu tiên tác giả dẫn dắt người đọc khám phá ba cốt truyện kết hợp chặt chẽ, hấp dẫn với mạch truyện hồi hộp, nhiều tình tiết bất ngờ và tâm lý nhân vật phức tạp.

Nguyễn Nhật Ánh sở hữu một tài năng đặc biệt mà không phải ai cũng có. Ông đã tạo ra cho mình một thế giới riêng biệt, không chỉ là những câu chuyện và nhân vật, mà còn là những bí ẩn kịch tính khiến cho người đọc luôn cuốn hút. Thế giới ấy luôn mang đến cho chúng ta những hồi ức tươi đẹp, mặc dù có không ít nỗi buồn và tổn thương. Nó là bức tranh đầy mơ mộng của miền Trung nắng gió, “Tiệm sách của nàng” phản ánh cuộc sống của những cư dân thị trấn Hà Lam xinh đẹp, thôn Liễu Trì và làng Chài đầy bí ẩn bên bờ biển.

Những kỷ niệm sống động từ các nhân vật phác họa như những thước phim chậm giữa nhịp sống hối hả. Dù là hồi ức nhưng chúng lại trong trẻo, không bị vật chất nào làm xao động.

“Trước tuổi mười lăm” là những ngày thơ dại của Khai, là tình yêu non nớt của nhóm bạn trẻ gồm Ngô, Bảo và Quyến dành cho cô gái “hoa khôi” tên Giang tại trường cấp 2. Đối với một người ở độ tuổi mười lăm, tình yêu trở thành một khái niệm mơ hồ nơi họ cố gắng tranh giành nhau một cách ngang ngược. Tuổi trẻ gắn liền với tình cảm khiến ta phải thốt lên: “Thật bất ngờ khi tôi bước vào tuổi mười lăm, lòng tôi đã bắt đầu nhen nhóm những tình cảm, mà lúc đó tôi còn chẳng hề hay biết”.

“Bên kia đồi Quạ” khám phá hành trình giải thoát khỏi những oan nghiệt đè nén cuộc sống của cô Xuân, mẹ của Quyến. Đây là câu chuyện về nguồn gốc, thân phận của Quyến – đứa con luôn bị người khác…

Làng được sinh ra từ những tội lỗi nghi ngờ. “Tiệm sách của nàng” như một lời giải đáp nhẹ nhàng, tháo gỡ mọi nút thắt trong số phận của từng nhân vật, thể hiện những cách ứng xử tràn đầy nhân ái giữa con người với con người.

**Tình Người Nguyên Bản**

Trong tác phẩm của Nguyễn Nhật Ánh, nhân vật Neo đại diện cho lòng tốt nguyên bản. Đối với ông, cuộc sống luôn rối ren, nhưng khi lòng tốt còn tồn tại thì bản chất con người vẫn luôn tỏa sáng, dù có bao nhiêu điều xấu xung quanh. Đây chính là điểm mà tôi luôn tôn vinh khi khám phá những cuộc đời trong tác phẩm của ông.

Mẹ Quyến, Xuân, thể hiện một lòng tốt đến sâu sắc khi chấp nhận gánh vác những thiệt thòi để bảo vệ danh dự cho cô Băng, chị chồng mà dân làng ngưỡng mộ. Cô phải chịu đựng để bảo vệ người khác, và cuối cùng, sự trở về của cô Băng đã giải thoát tiếng oan cho em dâu, chấp nhận sự thật rằng bản thân không hoàn hảo. Chú Tiệp, người họ của Quyến, cũng luôn dành tình thương cưu mang cho mẹ con Quyến, khi những người khác đã quay lưng với họ.

Ngoài ra, Khai cũng tràn đầy lòng tốt. Dù thường xuyên bị Quyến hiểu lầm và đánh đập, anh vẫn bỏ qua mọi nỗi uất ức và giữ tâm hồn nhẹ nhàng. Câu nói “Quên chuyện lỗi phải đi!” như một lời nhắc nhở cho bản thân anh sống nhẹ nhàng hơn giữa đời thường.

Quyến, từ một cậu bé từng bị xa lánh, đã học cách buông bỏ oán hận. Khi đối diện với tình yêu dành cho Di, anh đã cẩn trọng và khéo léo lên kế hoạch để bảo vệ cảm xúc của cả hai, không muốn làm tổn thương người mình yêu quý.

Truyện của nhà văn xứ Quảng đầy tính nhân văn, là nhịp cầu kết nối giữa quá khứ và hiện tại, giữa nhịp sống đô thị và những kỷ niệm bình dị của quê hương.

**TRẦN HUYỀN TRANG**

Nguồn: Báo Đà Nẵng