Mặc dù vẫn duy trì mức tăng trưởng, nhưng xuất khẩu của Việt Nam đang có dấu hiệu chững lại do ảnh hưởng từ tình hình kinh tế toàn cầu. Với mục tiêu phát triển 12%, kim ngạch xuất khẩu năm 2025 phải đạt 454 tỷ USD, tức là cần tăng thêm gần 4 tỷ USD mỗi tháng so với năm 2024 – đây là một thách thức không nhỏ.

Kho bãi chứa container tại cảng Tân Vũ (Hải Phòng). Ảnh minh họa: Tuấn Anh/TTXVN

Vì vậy, nhiều quan điểm cho rằng để thực hiện được mục tiêu này, sự vào cuộc mạnh mẽ từ cơ quan quản lý cùng với nỗ lực từ phía doanh nghiệp là rất cần thiết.

Theo thống kê từ liên Bộ Tài chính – Công Thương, trong hai tháng đầu năm 2025, kim ngạch xuất khẩu của Việt Nam ước đạt 65,2 tỷ USD, tăng 9,9% so với cùng kỳ năm 2024. Ngược lại, nhập khẩu đạt 62,9 tỷ USD, tăng 16%, tạo ra thặng dư thương mại 235 triệu USD.

Ông Nguyễn Anh Sơn, Cục trưởng Cục Xuất nhập khẩu (Bộ Công Thương), cho biết một vấn đề lớn hiện nay là sự phụ thuộc vào một số thị trường chủ yếu như Hoa Kỳ, EU và Trung Quốc. Điều này làm gia tăng rủi ro cho doanh nghiệp và khiến Việt Nam bị ảnh hưởng bởi các biến động kinh tế và chính trị toàn cầu. Hơn nữa, chất lượng sản phẩm xuất khẩu vẫn chưa đáp ứng đầy đủ các tiêu chuẩn quốc tế, gây khó khăn trong việc cạnh tranh với hàng hóa từ các quốc gia khác khi người tiêu dùng ngày càng yêu cầu cao hơn về chất lượng và tính bền vững.

Ông cũng cho rằng nhiều cảng biển và hệ thống giao thông chưa được đầu tư đồng bộ, dẫn đến chi phí và thời gian vận chuyển hàng hóa phát sinh cao. Hơn nữa, Việt Nam vẫn chưa khai thác hết tiềm năng công nghệ trong lĩnh vực logistics, gây chậm trễ trong xuất khẩu và tạo gánh nặng cho doanh nghiệp. Việc thiếu hụt thông tin thị trường cũng khiến nhiều doanh nghiệp khó khăn trong việc lên kế hoạch sản xuất. Đồng thời, căng thẳng thương mại giữa Hoa Kỳ và Trung Quốc tạo ra cơ hội cũng như thách thức lớn cho doanh nghiệp xuất khẩu Việt Nam.

Ông Đỗ Ngọc Hưng, Trưởng Thương vụ Việt Nam tại Hoa Kỳ, cho biết nếu Hoa Kỳ áp thuế lên các đối tác thương mại, đây có thể là cơ hội để Việt Nam tăng cường xuất khẩu. Tuy nhiên, điều này đồng thời cũng yêu cầu theo dõi sát sao các diễn biến thương mại và chính sách thuế quan để có sự điều chỉnh kịp thời. Doanh nghiệp cũng cần phối hợp chặt chẽ với Bộ Công Thương và Thương vụ Việt Nam tại Hoa Kỳ để cập nhật thông tin và tìm kiếm biện pháp ứng phó hiệu quả hơn. Thêm vào đó, kế hoạch sản xuất và kinh doanh cần được xem xét cẩn thận do các quốc gia bị áp thuế có thể thực hiện nhiều biện pháp bảo hộ thương mại hơn, gây áp lực cạnh tranh lớn cho thị trường Việt Nam.

Có thể thấy rằng việc hợp tác chặt chẽ với Hoa Kỳ trong quá trình cung cấp thông tin liên quan đến các vụ kiện thương mại rất quan trọng để bảo vệ lợi ích doanh nghiệp và tránh các rủi ro pháp lý. Doanh nghiệp cũng nên thận trọng với nguồn nguyên liệu đầu vào từ các quốc gia đang bị áp thuế bởi Hoa Kỳ.