ASEAN đang tăng cường hợp tác với Trung Quốc trong việc đấu tranh chống lại tội phạm mạng xuyên quốc gia, bao gồm cả lừa đảo trực tuyến. Nỗ lực chung để kiểm soát, ngăn chặn vấn nạn này một cách hiệu quả, mở ra cơ hội mới cho sự hợp tác toàn diện giữa hai bên.

Hội nghị hẹp Bộ trưởng Ngoại giao ASEAN diễn ra tại Malaysia ngày 19-1 thảo luận về tội phạm xuyên quốc gia bao gồm lừa đảo trực tuyến. Ảnh: VCG

Trong những năm gần đây, việc sử dụng rộng rãi internet và quá trình toàn cầu hóa dẫn đến gia tăng các loại tội phạm mạng xuyên quốc gia như lừa đảo trực tuyến và cờ bạc, đe dọa an toàn tính mạng và tài sản của người dân; tác động đến môi trường hòa bình giữa các quốc gia và gây tổn hại đến lợi ích của cả Trung Quốc và các nước ASEAN. Đáng chú ý loại tội phạm này ở Trung Quốc và một số nước khu vực ASEAN diễn ra trên quy mô lớn, nghiêm trọng. Theo Global Times, từ ngày 1-10-2023 đến 30-9-2024, Thái Lan báo cáo có 330.000 vụ gian lận mạng gây thiệt hại hơn 37 tỷ baht (1,08 tỷ USD). Trước tình hình nghiêm trọng này, Trung Quốc và các nước ASEAN cần tăng cường hợp tác, cùng nhau chống lại tội phạm mạng xuyên quốc gia.

Theo Global Times, việc giải quyết gian lận viễn thông xuyên quốc gia đòi hỏi hành động chung từ Trung Quốc và các nước ASEAN. Thứ nhất, hai bên nên tập trung hợp tác thực tế hơn về chia sẻ thông tin tình báo và hiệu quả thực thi pháp luật trong tương lai. Thứ hai, các cơ quan thực thi pháp luật hai bên cần tổ chức họp thường kỳ để nghiên cứu chiến lược ứng phó và tiến hành hoạt động thực thi pháp luật chung để tạo sự phối hợp hiệu quả hơn. Thứ ba, tăng cường đào tạo nhân viên thực thi pháp luật và nâng cao năng lực chống gian lận viễn thông xuyên quốc gia. Thứ tư, cung cấp sự bảo vệ pháp lý mạnh mẽ chống lại các loại tội phạm này.

Global Times gần đây đưa tin Trung tâm Hợp tác thực thi pháp luật Mekong – Lan Thương (LMLECC) tổ chức cuộc họp tổng kết chiến dịch “Hải Âu”  tại Côn Minh, tỉnh Vân Nam, Trung Quốc ngày 21-1. Hội nghị công bố kết quả đáng chú ý của chiến dịch kéo dài từ tháng 8 đến 12-2024 trong đối phó với tội phạm lừa đảo viễn thông, buôn lậu vũ khí và đạn dược. Chiến dịch có sự phối hợp của cơ quan thực thi pháp luật sáu quốc gia gồm: Campuchia, Trung Quốc, Việt Nam, Lào, Myanmar và Thái Lan.

Theo báo cáo tổng kết, hơn 70.000 nghi phạm đã bị bắt giữ trong khuôn khổ chiến dịch Hải Âu. LMLECC sẽ sớm triển khai giai đoạn hai của chiến dịch, tiếp tục tập trung triệt phá các hoạt động lừa đảo qua mạng và các nhóm tội phạm phát sinh từ đó. Trong tương lai, Trung Quốc sẽ tăng cường hợp tác thực thi pháp luật với các nước ASEAN, kiên quyết đấu tranh chống các hoạt động bất hợp pháp xuyên biên giới như gian lận viễn thông, cờ bạc trực tuyến, buôn người; cùng nhau giải quyết các tệ nạn xã hội như cờ bạc và lừa đảo trực tuyến, bảo vệ an toàn tính mạng và tài sản của người dân, xây dựng cộng đồng khu vực gắn kết hơn với tương lai chung về an ninh.

Hiện, các nước ASEAN tích cực đấu tranh phòng, chống tội phạm mạng. Đặc biệt, tờ New Light of Myanmar gần đây công bố chi tiết về các hoạt động tội phạm mạng, bao gồm lừa đảo và cờ bạc qua mạng tại Myanmar. Kể từ tháng 10-2023 đến nay, chính quyền Myanmar đã bắt giữ và trục xuất hơn 55.000 người liên quan đến các hoạt động lừa đảo ở biên giới. Tương tự, Thái Lan đang tiếp tục triển khai các biện pháp trong việc đấu tranh chống lừa đảo viễn thông để tạo dựng môi trường lành mạnh ở quốc gia có đông khách du lịch đến nước này hằng năm. Myanmar cam kết hợp tác với Thái Lan trong cuộc chiến chống lại các băng nhóm tổng đài xuyên quốc gia, theo Bangkok Post.

Đáng chú ý, hội nghị hẹp Bộ trưởng Ngoại giao ASEAN diễn ra tại Malaysia ngày 19-1 tập trung thảo luận về các tội phạm xuyên quốc gia bao gồm các tổ chức lừa đảo trực tuyến và kêu gọi hợp tác chặt chẽ hơn với Trung Quốc để ứng phó với trình trạng này. “Các thỏa thuận thể chế hiệu quả và khuôn khổ hợp tác là điều cần thiết cho sự hợp tác xuyên biên giới, đặc biệt là ở cấp độ khu vực trong ASEAN”, ông Peng Nian, Giám đốc Trung tâm Nghiên cứu châu Á của Hồng Kông (Trung Quốc), nói với Global Times. Ông Peng chỉ ra rằng nếu các nước ASEAN thiết lập cơ chế nội bộ để chống lại tội phạm xuyên biên giới, Trung Quốc có thể trực tiếp tham gia vào khuôn khổ khu vực này, tránh nhu cầu phối hợp riêng lẻ với từng quốc gia, do đó giảm thời gian và rủi ro đồng thời tăng cường hiệu quả phòng ngừa tội phạm xuyên biên giới. Nếu ASEAN có thể thiết lập các thỏa thuận thể chế chặt chẽ và thúc đẩy cơ chế khu vực để chống tội phạm xuyên biên giới thì hợp tác với Trung Quốc sẽ trở nên hiệu quả hơn.

Có thể nói việc Trung Quốc và ASEAN hợp tác tổng tấn công toàn diện, quyết liệt vào loại tội phạm sử dụng công nghệ viễn thông và các loại tội phạm liên quan khác là xu thế tất yếu, hợp lòng dân, đáp ứng lợi ích chính đáng của mỗi quốc gia, góp phần vào sự ổn định và hòa bình trong khu vực.

LÊ MINH HÙNG – THƯ LÊ