Thanh, thiếu niên là thế hệ tương lai, đóng góp vào công cuộc xây dựng, phát triển đất nước và địa phương. Giáo dục thanh, thiếu niên là trách nhiệm của gia đình, nhà trường và xã hội. Vì vậy, để kịp thời ngăn chặn tình trạng thanh, thiếu niên vi phạm pháp luật, gia đình, nhà trường và xã hội phải chung tay áp dụng nhiều giải pháp một cách đồng bộ, hiệu quả.

Công an quận Sơn Trà phối hợp các phòng nghiệp vụ thuộc Công an thành phố tuyên truyền, giáo dục kiến thức pháp luật, nâng cao nhận thức phòng, chống tội phạm và vi phạm pháp luật liên quan đến người dưới 18 tuổi. Ảnh: LÊ HÙNG

Triển khai nhiều mô hình giáo dục, quản lý

Phó Chủ tịch Thường trực UBND quận Hải Châu Trương Thanh Dũng cho biết, năm 2024, UBND quận ra mắt “CLB Hải Châu ngày mới” nhằm quản lý, giáo dục, giúp đỡ thanh thiếu niên hư có nguy cơ vi phạm pháp luật và người sau cai nghiện ma túy. CLB quy tụ sự tham gia của các thanh, thiếu niên hư và người sau cai nghiện trên địa bàn với mục tiêu huy động sức mạnh của cả hệ thông chính trị và nhân dân trong công tác quản lý giáo dục thanh, thiếu niên hư có nguy cơ vi phạm pháp luật và người sau cai nghiện nhằm ngăn chặn, đẩy lùi nhân tố phức tạp, giữ ổn định trật tự xã hội trên địa bàn quận.

CLB sinh hoạt định kỳ mỗi tháng một lần, đồng thời vẫn tiếp tục duy trì sinh hoạt CLB quản lý sau cai tại các phường với nhiều chương trình đa dạng như gặp mặt, tuyên truyền, trao đổi, đố vui và tặng quà… qua đó lắng nghe và hiểu rõ tâm tư, nguyện vọng của từng đối tượng để có biện pháp hỗ trợ kịp thời.

Với địa bàn rộng, dân số đông, phường Hòa Khánh Nam (quận Liên Chiểu) có những biện pháp, mô hình giáo dục, quản lý thanh, thiếu niên chậm tiến vi phạm hoặc có nguy cơ vi phạm pháp luật. Phường hiện có 33 thanh thiếu niên hư, có nguy cơ vi phạm pháp luật.

Để làm tốt công tác quản lý, giáo dục thanh niên, Chủ tịch UBND phường Nguyễn Thiện Chương cho biết, địa phương tiếp tục nắm chắc tình hình địa bàn, triệu tập, gọi hỏi răn đe, xử lý kịp thời những trường hợp vi phạm, làm bài học cho các thanh niên khác; lập hồ sơ đưa các đối tượng đi cai nghiện, không để thanh thiếu niên bị lôi kéo, sa ngã.

Đồng thời, đưa nội dung công tác quản lý, giáo dục thanh, thiếu niên hư vào các buổi sinh hoạt chi bộ, tổ dân phố; phối hợp chặt chẽ với nhà trường, gia đình để có biện pháp quản lý, giáo dục thanh, thiếu niên hư đang học tập tại các trường học. Đặc biệt, quản lý chặt chẽ các hoạt động kinh doanh lưu trú, karaoke, game online, cầm đồ nhằm giảm thiểu điều kiện phát sinh thanh, thiếu niên hư vi phạm pháp luật.

Theo Phó Bí thư Thành đoàn Nguyễn Thị Anh Thảo, công tác tuyên truyền, giáo dục thanh, thiếu niên nói chung và thành thiếu niên chậm tiến, có nguy cơ vi phạm pháp luật và thanh, thiếu niên vi phạm chưa đủ tuổi thành niên được đoàn thanh niên các cấp thực hiện xuyên suốt. Trong đó, mô hình “Thắp sáng niềm tin”, “Sống có trách nhiệm – tâm sáng hướng thiện”, “Đến với những mảnh đời lầm lỡ” gắn với các bộ phận thanh, thiếu niên chậm tiến, nghiện ma túy, sử dụng ma túy lần đầu.

Các mô hình được triển khai với các hình thức đa dạng, trên tinh thần tiếp xúc gần, bầu bạn, sẻ chia cùng thanh, thiếu niên chậm tiến trong chính cuộc sống sinh hoạt đời thường với mục tiêu cảm hóa, giáo dục các em. Bên cạnh đó, các cơ sở Đoàn tổ chức các phiên tòa giả định, được xây dựng từ tình tiết các vụ án có thật gắn với đặc điểm tâm lý lứa tuổi, giúp việc giáo dục pháp luật trở nên sinh động, giúp các em hiểu rõ và nhớ lâu việc chấp hành pháp luật. Không chỉ vậy, việc tạo thêm những sân chơi, mô hình hoạt động tập thể cho thanh, thiếu niên cũng rất quan trọng, nhất là vào dịp nghỉ hè để thu hút các em, tránh việc theo bạn bè xấu đi chơi, tham gia thực hiện hành vi vi phạm pháp luật.

Giáo dục, định hướng cho thanh, thiếu niên

Theo cơ quan công an, ngoài sự vào cuộc của các cấp, các ngành thì mỗi gia đình cần có sự quan tâm, giáo dục, định hướng đối với con, em mình trong các giao tiếp, ứng xử, nói không với hành vi bạo lực, hiểu rõ các quy định pháp luật để không vi phạm. Đặc biệt, giám sát giờ sinh hoạt, nắm bắt tâm tư, nguyện vọng của các con để kịp thời uốn nắn những suy nghĩ lệch lạc… bắt tâm tư, nguyện vọng của con”, chị Thanh cho biết.

Theo lãnh đạo Trường THCS Nguyễn Hồng Ánh (huyện Hòa Vang), ở lứa tuổi dưới 18 tuổi, các em cần sự giáo dục từ nhiều phía, trong đó môi trường giáo dục của nhà trường góp phần ngăn ngừa thanh, thiếu niên vi phạm pháp luật. Tại trường, mô hình 7 trong 1 được xem là giải pháp hướng dẫn, dìu dắt học sinh chưa ngoan. Đối với một học sinh chưa ngoan sẽ có 7 người cùng hỗ trợ em trong việc quản lý, giám sát, giáo dục. Trước đây, mô hình này đã triển khai nhưng mới ở mức 5 trong 1 trong trường, gồm: ban cán sự lớp, giáo viên chủ nhiệm, tổng phụ trách/đoàn thanh niên/công đoàn, ban giám hiệu…

Mỗi tuần, các lực lượng hỗ trợ tư vấn, giám sát học sinh chưa ngoan học tập và rèn luyện. Khi kiểm tra, các lực lượng khuyến khích, động viên để học sinh đó tiếp tục nỗ lực. Hiện nay, với mô hình 7 trong 1 sẽ có thêm lực lượng của phụ huynh, công an và đại diện thôn. Một số em có những biểu hiện vi phạm ở trường, tuy nhiên một số em chỉ có biểu hiện vi phạm ngoài trường. Vì vậy, sự tham gia của gia đình, lực lượng xã hội giúp phát hiện và ngăn ngừa từ sớm.

Bí thư Đoàn phường Hòa Phát (quận Cẩm Lệ) Trịnh Thị Hoài Thương cho biết, Đoàn phường thường xuyên gặp gỡ, trao đổi, nắm tình hình của các em thanh, thiếu niên hư, từ đó kịp thời giúp đỡ, hỗ trợ. Ngoài ra, xác định phòng ngừa là công tác trọng tâm, Đoàn phường sẽ nắm tình hình, phát hiện những thanh, thiếu niên thường xuyên tụ tập chơi bời, bỏ học, nghiện game… để thông báo đến gia đình kịp thời giúp đỡ con em.

Theo chị Nguyễn Thị Anh Thảo, với vai trò chăm lo và bảo vệ quyền, lợi ích chính đáng cho thanh, thiếu niên, Đoàn thanh niên các cấp tiếp tục đẩy mạnh công tác phối hợp chặt chẽ các trường, chú ý sàng lọc, khoanh vùng học sinh có nguy cơ bỏ học để theo dõi quản lý. Bên cạnh đó, chỉ đạo, quán triệt các cơ sở Đoàn ở trường học, khu dân cư tăng cường công tác tuyên truyền phổ biến giáo dục pháp luật; lan tỏa, nêu gương những câu chuyện đẹp, những tấm gương sáng…

Đồng thời, tiếp tục giúp đỡ, tạo điều kiện học tập, học nghề, tạo việc làm, thu nhập chính đáng cho các em. Qua đó phòng ngừa, ngăn chặn việc các em vi phạm pháp luật cũng như việc các đối tượng hình sự lợi dụng dẫn đến hành vi vi phạm pháp luật, hướng tới mục tiêu ngăn chặn, kéo giảm sự gia tăng xu hướng trẻ hóa của tội phạm, nhất là đối với nhóm hành vi xâm hại nhân thân, xâm phạm sở hữu.

TRÍ DŨNG – TRIỀU SAN