Nghe một bạn nhỏ cất lời: “Cô ơi, con cảm nhận nước có vị ngọt!”, cô giáo nhìn học viên nhí đầy khích lệ vì sự “phát hiện ra bí mật” kỳ diệu ấy. Đó là những hoạt động tại lớp học yoga cho trẻ với những bài học mà các em không bị áp đặt bởi sự kỳ vọng hay tri thức nào sẵn có. Cô trò và cả phụ huynh “chỉ cần có mặt và cảm nhận trọn vẹn cùng nhau những điều bình thường một cách sâu sắc nhất”.

Các bạn nhỏ trong một buổi học yoga với nhiều hoạt động mà ở đó, các em được trải nghiệm những điều bình thường một cách sâu sắc như cảm nhận hơi thở. Ảnh: Mindful

Hướng về sự cân bằng

Có kinh nghiệm 7 năm tổ chức các lớp học, trại hè yoga và chánh niệm cho trẻ ở nhiều độ tuổi khác nhau, chị Mai Thị Hương Lan, người sáng lập Trung tâm Giáo dục Mindful – Yoga & Phát triển con người cho biết, đến nay, nhiều người vẫn nghĩ rằng “yoga là bộ môn chỉ dành cho nữ giới” với những động tác mềm mại. Trong một số môn võ thuật, có những động tác nhìn bên ngoài rất nhẹ nhàng, uyển chuyển nhưng bên trong lại đầy nội lực. Yoga cũng vậy. Đây là bộ môn có rất nhiều hoạt động về thân, khí, tâm trí, tinh thần. Trẻ em từ sơ sinh đến 18 tuổi có những giai đoạn phát triển mạnh mẽ về ý chí, cảm xúc…

Và trẻ cũng là một phần trong guồng quay cuộc sống hiện đại. Các em cũng có những căng thẳng, áp lực rất cần đến sự cân bằng trong cả nội tâm và thân thể. Và yoga có thể mang lại cho trẻ một sức mạnh về thể chất từ bên trong. Tính trị liệu trong yoga bao hàm nhiều khía cạnh từ thể chất, cảm xúc đến tinh thần và luôn hướng về sự cân bằng thay vì chỉ ưu tiên phát triển những điểm mạnh sẵn có.

Bài tập yoga được thiết kế để các em học cách vận động, kết nối với tự nhiên, ghi nhận những điều mới mẻ một cách sâu sắc nhất nhưng cũng thoải mái nhất. Như chuỗi chào mặt trời là bài tập rất quen thuộc với những ai đã nghe về bộ môn yoga, nó rất tốt cho hệ thống cơ xướng khớp và cho mọi đối tượng. Mỗi động tác sẽ được đặt tên một hình tượng để các con được chơi và ghi nhớ động tác tốt hơn.

Với từng nhóm tuổi, từng trò chơi, bài luyện tập sẽ được thiết kế linh hoạt. Tuy nhiên, có một điều nhất quán là các giáo viên tại Mindful luôn đưa việc thực hiện chánh niệm vào từng buổi học. Chánh niệm được hiểu đơn giản là các em thực hành sự nhận biết từng hoạt động trong đời sống, như khi ăn, uống, đi, quét nhà hay xếp ngay ngắn một đôi dép… Sự nhận biết khác với sự tập trung. Tập trung thì hoạt động đó trở nên rất căng thẳng, còn nhận biết thì không. Nhận biết đưa đến sự thoải mái, tích cực và các em được tận hưởng trọn vẹn với hoạt động.

Giải thích rõ hơn về khái niệm này, chị Lan kể, trong giờ giải lao ở lớp, trẻ sẽ thực hành việc uống nước chánh niệm theo hướng dẫn của giáo viên là uống thật chậm rãi, khi nuốt ngụm nước thì hình dung như mình đang tưới một cái cây, tưới từ tốn để nước thấm dần vào đất, rồi các em sẽ tự cảm nhận vị của nước. “Người lớn hay đặt ra câu hỏi vì sao trẻ chán ăn, làm mọi việc hời hợt. Tôi cho rằng bởi vì chúng ta chưa cho trẻ cơ hội tiếp xúc một cách sâu sắc với những điều đó, để trẻ tự phát hiện ra sự mới mẻ và tìm được niềm vui từ việc ăn uống đến học tập. Trẻ nhờ đó sẽ luôn có cảm hứng khi làm việc, mà nói cách khác là các con sẽ ở trạng thái tích cực”, chị Lan chia sẻ.

Tích cực trong các hoạt động

Trở về từ một chương trình yoga dành cho các bạn tiểu học và phụ huynh, chị Trương Nữ Tú Uyên, giáo viên yoga trẻ em tại Mindful cho rằng, mỗi buổi dạy là một cơ hội được làm việc cùng trẻ. “Yoga cho trẻ không có sự khuôn mẫu. Dựa trên những mục đích chung theo nhóm tuổi mà người đứng lớp sẽ cần chuẩn bị nguồn năng lượng tốt nhất, sự linh hoạt nhất để cùng tập, cùng chơi và hướng dẫn cho trẻ”, chị Uyên cho hay.

Chính vì vậy, có dịp ghé thăm những lớp học yoga của con, phụ huynh sẽ nghe tiếng cười nói của cô trò rộn ràng. Bài chào mặt trời như một bài thể dục nhịp điệu được kết hợp cùng âm nhạc đầy tươi vui, sáng tạo. Thi thoảng khi lớp im lặng là lúc các em bước đi trên đường thẳng một cách chăm chú, thận trọng, ngồi thiền và nhận biết hơi thở hay thả lỏng thật sâu cuối giờ.

Để rồi sau đó, chính các em nói lên được cảm nhận của mình. “Cô ơi, con mạnh khỏe và hạnh phúc rồi!”,  là lời chia sẻ của một em học sinh lớp 7 sau khi kết thúc buổi tập. Trước đó, hai tuần việc học tập tại trường như vắt kiệt năng lượng của em.

“Thời gian các em tập luyện không nhiều nhưng khi các em đã cảm nhận được những thay đổi của bản thân, cùng sự hướng dẫn của giáo viên, sự đồng hành của ba mẹ thì các em sẽ biết vận dụng yoga vào đời sống để tự cân bằng khi gặp phải những căng thẳng, áp lực”,  chị Mai Lan khẳng định.

Cho con theo học yoga mỗi khi về Đà Nẵng chơi dịp hè, chị Phạm Trâm, một phụ huynh cho biết: “Có đôi khi con nói ra những điều khiến mẹ giật mình như con không thích làm việc gì đó vì mẹ chỉ yêu cầu con làm mà không làm cùng. Điều đó khiến tôi phải nhìn lại mình, liệu đã đủ chú tâm trong mỗi giây phút bên con hay chưa”.

Đó cũng chính là bài học mà yoga trẻ em mang đến cho phụ huynh. Dù là tập yoga để điều chỉnh dáng đi, đứng, ngồi hay mong con luôn vui vẻ, tích cực trong các hoạt động thì ba mẹ cũng cần phải học cách trọn vẹn cùng con. Để những mùa hè tuổi thơ con không phải đến những lớp học văn hóa, năng khiếu, thể thao một cách áp đặt mà con được lựa chọn, trải nghiệm với từng môi trường, khám phá cuộc sống với niềm vui trọn vẹn.

THÙY TRANG