ĐNO – “Em sợ mình vô hình trong mắt mẹ. Mẹ chưa bao giờ hỏi em hôm nay học thế nào, chơi với ai, mấy giờ về… Có nhiều hôm, em cố tình đi chơi tới 2-3h sáng, em cứ mong mẹ gọi điện, nhưng chưa bao giờ mẹ hỏi em một câu. Em không biết mình có quan trọng với mẹ không, em Nh., học sinh một trường THPT bật khóc khi chia sẻ trong tiết học Ngữ văn theo chương trình mới.

Một giờ học.

Không chỉ em, mà suốt buổi học hôm ấy, nhiều học sinh khác cũng đứng lên nói về nỗi sợ của mình: sợ bị so sánh vì anh chị quá giỏi, sợ làm ba mẹ thất vọng, sợ không đủ tốt theo kỳ vọng, sợ những lời trách móc lạnh lùng, sợ ba mẹ áp đặt ngành nghề… Những nỗi sợ không ai nhìn thấy nhưng lại bào mòn các em từng ngày.

Trong những tiết học nói – nghe môn Ngữ văn của chương trình giáo dục phổ thông mới, học sinh có cơ hội giãi bày suy nghĩ về những vấn đề xung quanh. Và có lẽ, chính vì lâu nay các em không có không gian để được lắng nghe và thấu hiểu, nên khi có cơ hội, những nỗi niềm ấy bật trào như dòng nước vỡ bờ.

Cô Hồ Thị Ngọc, giáo viên một trường THPT trên địa bàn thành phố chia sẻ: “Thực sự, nhờ những tiết học nói, nghe như thế này, giáo viên mới có cơ hội để hiểu rõ hơn suy nghĩ, nỗi lòng của các em học sinh; cũng nhờ đó, các em học sinh mới dám chia sẻ chân thành những điều mà các em không có cơ hội giãi bày. Có những tiết học, ngồi lắng nghe, tôi cứ thẫn thờ, không nghĩ rằng, phía sau sự vô tư, hồn nhiên của các em, lại ẩn chứa nhiều tâm sự như vậy”.

Trên thực tế, có không ít học sinh rơi vào trạng thái căng thẳng kéo dài, thậm chí trầm cảm do áp lực từ gia đình. Sự kỳ vọng, so sánh, sự vô tâm của cha mẹ đôi khi không thể hiện bằng những lời nói gay gắt, mà chỉ đơn giản là sự im lặng.

Theo Thạc sĩ tâm lí Nguyễn Duyên Cơ (Bệnh viện Tâm thần Đà Nẵng), nhiều bậc phụ huynh nghĩ rằng áp lực sẽ giúp con mạnh mẽ hơn. Nhưng thực tế, nếu không biết cách đồng hành, những áp lực này có thể tạo ra những rạn nứt trong tâm lý và sự phát triển của trẻ. “Cha mẹ không thể sống thay con cái, cũng không thể áp đặt suy nghĩ của mình lên các em. Mỗi thời mỗi khác. Điều quan trọng nhất là phải tạo ra môi trường an toàn, nơi con cảm thấy được lắng nghe và tôn trọng”, Thạc sĩ tâm lí Nguyễn Duyên Cơ chia sẻ.

Mới đây, diễn giả Nguyễn Thành Nhân, Cố vấn cấp cao Hệ thống giáo dục tài năng trẻ Châu Á Thái Bình Dương – ATY, khi tham gia buổi Hoạt động trải nghiệm tại Trường THPT Nguyễn Trãi khẳng định: “Không chỉ giúp học sinh giỏi kiến thức mà còn phải giúp các em hiểu chính mình, biết cách làm chủ cảm xúc, vượt qua áp lực và xây dựng nội lực tinh thần. Khi học sinh có thể tự đặt câu hỏi, phản biện và đưa ra quyết định dựa trên giá trị cá nhân thay vì áp lực từ bên ngoài, đó mới thực sự là thành công của giáo dục. Tất nhiên, bố mẹ, thầy cô sẽ là điểm tựa để cho các em lời khuyên khi cần”.

H. TRUNG