ĐNO – Trong bối cảnh trí tuệ nhân tạo (AI) đang tạo ra những chuyển biến sâu rộng trên mọi lĩnh vực, ngành giáo dục Việt Nam nói chung và Đà Nẵng nói riêng đang có những bước đi chủ động nhằm thích ứng, tận dụng công nghệ để đổi mới phương pháp dạy học.

Ngày 12-5 vừa qua, Sở Giáo dục và Đào tạo thành phố Đà Nẵng phối hợp với Trường Đại học Công nghệ Thông tin và Truyền thông Việt – Hàn (VKU) tổ chức buổi tập huấn về đẩy mạnh ứng dụng trí tuệ nhân tạo và chuyển đổi số trong quản lý, giảng dạy cho cán bộ quản lý, giáo viên cốt cán các cấp học. 

Buổi tập huấn không chỉ cung cấp kiến thức nền tảng về AI trong giáo dục mà còn giới thiệu nhiều công cụ hỗ trợ thiết thực như: sử dụng ChatGPT để thiết kế bài giảng, tạo đề kiểm tra phù hợp với năng lực học sinh, cá nhân hóa hoạt động học tập và hỗ trợ học sinh tự học. Các chuyên gia cũng chia sẻ cách ứng dụng AI để phân tích dữ liệu học tập, từ đó nâng cao hiệu quả quản lý lớp học… Qua đó, giáo viên có cơ hội tiếp cận những phương pháp giảng dạy hiện đại, góp phần nâng cao chất lượng giáo dục.

Đáng chú ý, ngay cả trước khi có văn bản chính thức từ Sở, nhiều trường học tại Đà Nẵng đã chủ động mời chuyên gia về công nghệ giáo dục và AI tập huấn cho giáo viên, tiêu biểu như các trường THPT Nguyễn Trãi, THPT FPT, THPT Thanh Khê, THCS Ngô Thì Nhậm…

Điều này cho thấy tinh thần đổi mới mạnh mẽ ngay từ cơ sở. Một số giáo viên đã bắt đầu ứng dụng AI vào việc xây dựng giáo án, thiết kế trò chơi học tập tương tác, hoặc hướng dẫn học sinh sử dụng AI một cách có định hướng và mục tiêu rõ ràng.

Sở đã ban hành tài liệu về việc triển khai tài liệu Hướng dẫn sử dụng trí tuệ nhân tạo trong dạy và học, các cơ sở giáo dục được yêu cầu phổ biến tài liệu đến toàn thể cán bộ quản lý, giáo viên; chủ động lồng ghép ứng dụng AI trong hoạt động dạy học và quản lý nhà trường theo hướng phù hợp, hiệu quả, an toàn và có trách nhiệm. Tài liệu có tính chất tham khảo, các đơn vị được khuyến khích vận dụng linh hoạt nhằm góp phần thúc đẩy đổi mới giáo dục trong bối cảnh chuyển đổi số mạnh mẽ hiện nay.

Để hỗ trợ giáo viên trong giai đoạn đầu triển khai, Viện Khoa học Giáo dục Việt Nam cũng đã phát hành tài liệu miễn phí Hướng dẫn sử dụng trí tuệ nhân tạo trong dạy học. Tài liệu này cung cấp nhiều nội dung thiết thực như: giới thiệu chung về AI, nguyên tắc sử dụng AI trong giáo dục, yêu cầu năng lực và hướng dẫn ứng dụng AI cho người học và người dạy. Đây là nguồn tham khảo giá trị trong bối cảnh năng lực công nghệ số của giáo viên còn chưa đồng đều. Tài liệu được đăng tải tại: https://ai.vnies.edu.vn.

Bà Mai Thị Bích Ngà, Phó Hiệu trưởng Trường THPT Liên Chiểu, chia sẻ: “Việc ứng dụng AI là xu hướng tất yếu, giúp nâng cao chất lượng bài giảng và tạo hứng thú cho học sinh. Nhà trường đã chủ động tổ chức tập huấn, tạo điều kiện cho giáo viên thử nghiệm AI, từ đó nhận thấy sự thay đổi tích cực trong phương pháp dạy học và khả năng cá nhân hóa bài giảng. Tuy nhiên, việc sử dụng AI cũng cần có kiểm soát, tránh lệ thuộc”.

Cô Võ Thanh Hiền, giáo viên một trường THPT trên địa bàn thành phố cho biết, ban đầu từng e ngại trước công nghệ mới, nhưng hiện nay đã thấy rõ hiệu quả mà AI mang lại trong việc thiết kế bài học, soạn câu hỏi và hỗ trợ học sinh tìm kiếm tư liệu. Cô cũng chủ động hướng dẫn học sinh sử dụng AI như một công cụ tự học, đồng thời đề cao tinh thần sáng tạo và trung thực trong học tập. Theo cô, với sự đồng hành của nhà trường và Sở Giáo dục, việc ứng dụng AI sẽ ngày càng thiết thực và hiệu quả hơn.

Tuy nhiên, bên cạnh những cơ hội rõ rệt, ngành giáo dục cũng đang đối mặt với không ít thách thức: sự chênh lệch về năng lực công nghệ giữa các giáo viên, tâm lý e dè trước cái mới, và đặc biệt là nguy cơ học sinh lạm dụng AI nếu thiếu định hướng đúng đắn. Những vấn đề này đòi hỏi sự vào cuộc đồng bộ từ các cấp quản lý, tập huấn thường xuyên và xây dựng môi trường học đường nơi công nghệ được sử dụng một cách đạo đức, hiệu quả.

Có thể nói, ngành giáo dục Đà Nẵng đang thể hiện tinh thần tiếp cận chuyển đổi số một cách chủ động, trách nhiệm và dẫn dắt. Từ sự chỉ đạo của Sở, sự vào cuộc của các nhà trường, đến nỗ lực không ngừng học hỏi của đội ngũ giáo viên – tất cả đều hướng đến một mục tiêu chung: AI không thay thế người thầy, nhưng sẽ là người bạn đồng hành đắc lực nếu được sử dụng đúng cách. Trí tuệ nhân tạo không thay thế con người, nhưng những người biết sử dụng nó sẽ dần thay thế những người không biết.

Trong thời gian tới, để việc ứng dụng AI trong dạy học thực sự đi vào chiều sâu và phát triển bền vững, ngành giáo dục thành phố cần tiếp tục tổ chức các lớp tập huấn chuyên sâu, nhân rộng mô hình điểm, xây dựng kho học liệu tích hợp công nghệ và khuyến khích tinh thần sáng tạo – chủ động – phản biện trong mỗi nhà giáo. Khi đó, AI không chỉ là công cụ, mà sẽ trở thành một phần không thể thiếu trong hành trình đổi mới giáo dục: lấy học sinh làm trung tâm, lấy giáo viên làm người dẫn dắt, và lấy sáng tạo làm động lực phát triển.

NGUYỄN NHIÊN – B. LÂM