1. Từ ô cửa lớp học nhìn ra, hàng phượng già giữa sân trường bắt đầu chúm chím sắc đỏ. Nắng cuối hạ vàng ruộm nhảy múa trên sân trường khô không khốc khiến những viên đá lát đường trở nên óng ánh như ảo ảnh. Chiếc quạt trần giữa lớp học quay tít mù khơi vẫn không xua nổi cái nắng oi nồng rơi trên mặt bàn cũ kỹ.

Sắc phượng. Ảnh: N.H

Sáng nay, mùa hè đã đến tận trước cửa lớp học. Có chút gì dường như là thảng thốt trong đôi mắt học trò. Một năm học qua nhanh như cái chớp mắt của thời gian. Những tiết học miên man, những bài kiểm tra dày đặc, kỳ thi học kỳ nối tiếp nhau như giăng lối, khiến những lời vụng dại không dám ngỏ thành lời, chỉ đành gói ghém gửi vào màu hoa phượng thắm.

Nắng làm tôi nhớ những ngày hè đã qua. Đó không phải những ngày hè hoa mộng trong “Bảy bước tới mùa hè” của nhà văn Nguyễn Nhật Ánh mà là chín mươi ngày đằng đẳng của những năm 80 thế kỷ trước, lội ngược lội xuôi trên đồng để gặt hái, gieo sạ. Cánh đồng như trang vở thênh thang, mỗi công cày cấy đều được bà con trong đội sản xuất chấm công điểm đàng hoàng. Đến cuối vụ, số điểm ấy được quy ra thóc thật tại kho hợp tác xã. Lúc đó, cái cảm giác được lùa tay vào những hạt lúa do chính mình làm ra mới hạnh phúc làm sao!

2. Trong lớp, những gương mặt học trò căng thẳng cúi xuống trang sách dày cộp hí hoáy giải đề thi đến mướt mồ hôi. Mùa hè còn là mùa thi cho học trò cuối cấp. Khi tiếng trống trường vang lên trong ngày bế giảng, đồng nghĩa với việc bước vào chặng đua nước rút với thời gian. Trước mắt là kỳ thi trả nợ những năm đèn sách, trả nợ áo cơm mẹ cha và trả nợ cho ước mơ của chính mình. Lần đầu tiên, tôi nhìn thấy học trò mình chững chạc hẳn lên trong những bận rộn, âu lo của mùa thi.

Dường như mỗi ngày trôi qua, nắng hạ lại vàng lên đầy kiêu hãnh. Cây phượng già luôn đứng đó, thắp đuốc đỏ rực một góc sân trường đã khơi gợi bao kỷ niệm của một thưở làm học trò vụng dại. Những hối hả của một mùa thi đến gần vẫn không ngăn được ánh mắt trong veo vượt qua ô cửa sổ, hành lang lớp học để gửi lòng vào màu hoa đỏ nở trên ngọn cây cao. Hay một thoáng áo dài ngập ngừng cúi xuống, nhặt đóa phượng vừa theo gió rơi trên mặt đất.

Những ngày còn lại của năm học dường như được nén lại bởi những công việc ngoài bài học. Những khuôn mặt non tơ bắt đầu nhuốm âu lo khi nghiêm túc làm hồ sơ thi tốt nghiệp và chọn khối, chọn trường vào đại học. Giờ ra chơi không rộn rã tiếng cười như trước nữa. Thay vào đó học trò ngồi lại từng nhóm, trao đổi với nhau cách giải đề thi và thông tin về thu thập được điểm tuyển của các trường đại học… trong nước và quốc tế.

Hạ đến thật rồi, đó cũng là thời khắc các sĩ tử bước vào mùa thi khốc liệt…

3. Sáng nay vào tiết học, học trò khoe rằng, các em vừa tham dự buổi sinh hoạt chủ đề “Công dân toàn cầu” do nhà trường tổ chức. Nhìn những gương mặt rạng rỡ như có nắng ở trong tim, tôi nghe lòng mình ấm lạ. Thật mừng là học trò bây giờ là thế hệ gen Z và gen Alpha  rất năng động. Các em có kỹ năng mềm rất tốt, có thể tự chủ động đi tìm tri thức và kết nối, giao lưu quốc tế, chứ không như các thế hệ chúng tôi bị rào cản về mặt ngôn ngữ cũng như khác biệt về văn hóa. Trong thế giới mở như hôm nay, học sinh, sinh viên có cả điều kiện môi trường lẫn điều kiện năng lực để trở thành công dân toàn cầu.
Tôi chỉ muốn nói với học trò của mình rằng, cây phượng ngoài kia mỗi ngày đều chắt chiu từng giọt nhựa để khi hạ về thắp lửa tiếp sức cho sĩ tử vào mùa thi. Mỗi các em, nếu muốn hướng đến ngày mai xán lạn cho bản thân “nơi biển lớn” thì  hãy như cây phượng già kia, tích lũy kiến thức để hội nhập trở thành công dân toàn cầu. Hãy là một người Việt trong bối cảnh toàn cầu, chứ không phải khi trở thành công dân toàn cầu là quên đi bản sắc Việt Nam.

Ngoài kia, hạ vẫn thắp những đốm lửa ước mơ, khát vọng trong màu hoa phượng. Từng thế hệ học trò đi qua ngôi trường này như một trạm dừng chân để nạp thêm tri thức và khát vọng tương lai. Có thể sau này, khi trở thành người lớn, các em sẽ nhớ nhiều về mùa hè, mùa thi cuối cấp bộn bề lo nghĩ này. Mùa hè đầy ước vọng luôn ở trên cao, hãy kiễng chân và hái lấy…

NHƯ HẠNH