Cải cách đăng ký kết hôn tại Bắc Kinh (Trung Quốc) đang biến giấc mơ số hóa thành hiện thực, phá vỡ rào cản hành chính và mở ra chuẩn mực mới về sự tiện lợi cho các cặp đôi. Đây cũng là mô hình tiêu biểu cho cách tiếp cận dịch vụ công trong kỷ nguyên số.

Trung Quốc đẩy mạnh đơn giản hóa quy trình đăng ký kết hôn. TRONG ẢNH: Một cặp đôi đang cầm Giấy chứng nhận kết hôn (màu đỏ) và Giấy chứng nhận sinh con (màu xanh lá cây). Ảnh: Chinanews.com

Tại chùa Hộ Quốc Quan Âm ở khu phố cổ Đại Sách Lan ở Bắc Kinh, tiếng cười rộn vang khi Zhang Wei và Liu Mei chụp ảnh cùng giấy chứng nhận kết hôn. Họ chỉ mất 10 phút để hoàn tất thủ tục, không cần sổ hộ khẩu, không phải về quê, không phải xếp hàng dài. Giống như hàng trăm cặp đôi khác tại Bắc Kinh, ngày 10-5, họ hưởng lợi từ cuộc cách mạng hành chính rất đáng chú ý, nơi chính quyền đang nỗ lực hiện thực hóa phương châm: “Để dữ liệu chạy nhiều hơn, người dân ít phải đi lại hơn”, theo trang 163.com.

Số hóa phá bỏ rào cản địa lý

Theo China Daily, từ ngày 10-5, Bắc Kinh chính thức triển khai quy định đăng ký kết hôn mới, một phần trong cải cách hành chính toàn quốc của Trung Quốc. Các cặp đôi chỉ cần xuất trình căn cước công dân và ký xác nhận không có quan hệ huyết thống trong ba đời cũng như xác nhận tình trạng độc thân, mà không cần mang theo sổ hộ khẩu.

Điểm đột phá lớn nhất là việc dỡ bỏ hoàn toàn giới hạn địa lý. Người dân giờ đây có thể đăng ký kết hôn hoặc ly hôn tại bất kỳ văn phòng nào trong thành phố, thậm chí toàn quốc, mà không bị ràng buộc bởi nơi đăng ký hộ khẩu. Theo Tân Hoa Xã, “cải cách này nhằm đáp ứng nhu cầu của những người sống hoặc làm việc xa quê, đặc biệt là thế hệ trẻ”. Thay đổi này mang ý nghĩa đặc biệt trong bối cảnh có đến 493 triệu người Trung Quốc sống xa quê, theo điều tra dân số năm 2020, trong đó hơn 70% là người trẻ 15 đến 35 tuổi.

Anh Zhang Wei, người Nội Mông, và chị Liu Mei, quê Sơn Đông đã sống và làm việc tại tỉnh Giang Tô nhiều năm. Trước đây, nếu muốn kết hôn, họ phải về quê bên chồng làm thủ tục, mất ba ngày nghỉ phép và chi phí khoảng 2.000 Nhân dân tệ (tương đương 277 USD).

Ngay trong ngày đầu áp dụng quy định mới, số đơn đăng ký kết hôn tại Bắc Kinh tăng đột biến. Riêng ngày 10-5, thành phố ghi nhận khoảng 1.700 hồ sơ, trong đó có đến 900 trường hợp sử dụng dịch vụ xử lý toàn quốc, con số vượt xa mức trung bình cuối tuần trước đó, theo trang 163.com.

Global Times cho biết, đằng sau bước tiến này là hệ thống công nghệ hiện đại, với cơ sở dữ liệu hôn nhân quốc gia do Bộ Dân chính điều phối. Không chỉ lưu trữ thông tin, hệ thống còn kết nối với các cơ quan liên quan, tạo nên mạng lưới xác minh dữ liệu an toàn, chính xác và hiệu quả.

Trải nghiệm mới mẻ

Không dừng lại ở việc đơn giản hóa thủ tục, Bắc Kinh còn mang đến một trải nghiệm đăng ký kết hôn hoàn toàn mới: khai trương điểm đăng ký ngoài trời đầu tiên tại chùa Hộ Quốc Quan Âm, khu vực Đại Sách Lan. Theo 163.com, điểm đăng ký này lấy chủ đề “dịch vụ ngọt ngào”, cung cấp dịch vụ “một cửa” như photocopy tài liệu miễn phí, tư vấn chính sách, tư vấn sức khỏe sinh sản, cấp giấy chứng nhận kết hôn nhằm giúp cho khoảnh khắc đặc biệt của các cặp đôi thêm ý nghĩa. Không gian xanh mát, kiến trúc cổ kính của ngôi chùa tạo nên phông nền lý tưởng cho sự kiện trọng đại trong cuộc đời mỗi người. “Quy trình hiện nay chỉ mất khoảng 10 phút, từ kiểm tra căn cước, ảnh cưới đến điền mẫu và xác minh thông tin”, theo China Daily.

Cục Dân chính Bắc Kinh cũng chú trọng mở rộng chuỗi dịch vụ cưới hỏi. Thành phố phối hợp các thương hiệu lâu đời như Caibai Jewelry, B&Q, Ruifengxiang và Nei Liansheng, đồng thời liên kết với Trung tâm chăm sóc sức khỏe tiền hôn nhân và tiền sinh sản của quận Tây Thành để triển khai hàng loạt ưu đãi đặc biệt. Không chỉ thay đổi hình thức, mô hình mới này còn truyền tải một quan niệm hôn nhân hiện đại. Việc đầu tư vào không gian, dịch vụ tư vấn và nghi lễ cấp giấy chứng nhận phản ánh mục tiêu sâu xa: xây dựng các gia đình hòa hợp, nuôi dưỡng quan điểm lành mạnh về hôn nhân, quan hệ, sinh con và giá trị gia đình, theo Global Times.

Sự kết hợp giữa công nghệ hiện đại và dịch vụ nhân văn đang dần hiện thực hóa tầm nhìn của Bắc Kinh: thủ tục kết hôn không chỉ thuận tiện mà còn là trải nghiệm ý nghĩa, phù hợp với tinh thần thời đại – giản dị mà sâu sắc.

TRẦN ĐẮC LUÂN