ĐNO – Hàng giả, hàng nhái vẫn ngang nhiên len lỏi khắp thị trường — từ chợ truyền thống đến sàn thương mại điện tử — dù các chiến dịch kiểm tra, xử lý liên tục được triển khai. Vì sao hàng giả vẫn “sống khỏe”, thậm chí ngày càng tinh vi hơn?Muốn dẹp tận gốc hàng giả, không thể chỉ trông chờ lực lượng chức năng — mỗi người tiêu dùng phải là “người gác cửa”, nói không với hàng giả, để góp phần xây dựng một thị trường minh bạch, văn minh.

Lực lượng Quản lý thị trường tuyên truyền cho các hộ kinh doanh cam kết bán hàng hoá có nguồn gốc xuất xứ.

Mới đây, ngày 19-5, lực lượng chức năng kiểm tra hoạt động kinh doanh tại cửa hàng 99% thuộc hộ kinh doanh “99% Đà Nẵng”, phát hiện hộ kinh doanh này có 9 đồng hồ đeo tay gắn hiệu “Rolex”, 15 túi xách gắn hiệu “Chanel” và 9 đôi dép gắn hiệu “Hermès” nghi là hàng hóa giả mạo các nhãn hiệu Chanel, Hermès, Rolex đang được bảo hộ tại Việt Nam. 

Một vòng dạo quanh các khu chợ lớn như chợ Hàn, chợ Cồn, hay các tuyến phố thời trang tại Đà Nẵng cho thấy một bức tranh không mấy sáng sủa. Từ các mặt hàng mỹ phẩm, thời trang đến thực phẩm chức năng, vô số sản phẩm “mang mác hàng hiệu” nhưng giá lại rẻ đến giật mình: nước hoa “Versace” 90.000 đồng, giày “Adidas chính hãng” 200.000 đồng, thực phẩm chức năng “USA” không kiểm định. Đặc biệt, các kênh thương mại điện tử, livestream bán hàng càng góp phần giúp hàng giả len lỏi vào từng gia đình, với những lời quảng cáo “xách tay, cam kết chính hãng”.

Chị Trần Thị Thanh, một người tiêu dùng sống tại quận Hải Châu, chia sẻ: “Nhiều lúc mình cũng nghi ngờ, nhưng thấy rẻ quá thì vẫn mua dùng thử. Giờ nghĩ lại, thấy cũng liều thật, vì đâu biết rõ trong đó có gì, lỡ ảnh hưởng sức khỏe thì khổ”.

Những vụ việc được xử lý gần đây cho thấy quy mô và sự liều lĩnh của thị trường hàng giả: tháng 4-2025, Đội Quản lý thị trường số 3 Đà Nẵng phối hợp Công an kinh tế phát hiện hơn 2.000 sản phẩm mỹ phẩm, thực phẩm chức năng giả mạo; trước đó, lô giày dép, túi xách nhái các thương hiệu lớn cũng bị thu giữ. Nhưng sau mỗi đợt ra quân, hàng giả vẫn “mọc lại như cỏ dại”.

Bên cạnh đó, với công nghệ kỹ thuật ngày càng hiện đại, nhiều mặt hàng giả, hàng kém chất lượng được làm rất tinh vi, mẫu mã gần như giống hệt hàng thật, khiến người tiêu dùng và các lực lượng chức năng rất khó phân biệt bằng mắt thường. Có những trường hợp, các đối tượng còn sử dụng nhãn mác thật để dán lên sản phẩm giả, gây nhầm lẫn nghiêm trọng.

Tuy nhiên, chống hàng giả không thể chỉ trông chờ vào lực lượng chức năng. Một “mắt xích” quan trọng hơn nằm ở chính thói quen tiêu dùng dễ dãi của một bộ phận người dân. Nhiều người biết rõ sản phẩm mình mua là hàng giả nhưng vẫn chấp nhận vì… rẻ, vì “xài cho biết”, hoặc vì quan niệm “tiền nào của nấy”. Hệ quả là, dù lực lượng chức năng có quyết liệt đến đâu, nếu người tiêu dùng không thay đổi, thị trường hàng giả vẫn còn đất sống.

Lực lượng Quản lý thị trường Thành phố Đà Nẵng đã và đang tăng cường phối hợp với các lực lượng chức năng khác như Công an, Hải quan, Thuế… đồng thời đẩy mạnh ứng dụng công nghệ thông tin trong việc giám sát, theo dõi thị trường. Tuy nhiên, để phòng, chống hiệu quả lĩnh vực này, rất cần sự hợp tác từ người tiêu dùng trong việc tố giác các hành vi vi phạm, cũng như nâng cao cảnh giác khi mua sắm, đặc biệt là trên môi trường online.

Hàng giả không chỉ gây thiệt hại về kinh tế, mà còn đe dọa trực tiếp sức khỏe cộng đồng: mỹ phẩm giả gây dị ứng, thực phẩm chức năng kém chất lượng có thể hại gan, thận, thậm chí nguy hiểm tính mạng. Nghiêm trọng hơn, khi người tiêu dùng chấp nhận sử dụng hàng giả, họ đang tiếp tay làm méo mó môi trường kinh doanh, bóp nghẹt cơ hội của các doanh nghiệp làm ăn chân chính.

Muốn dẹp tận gốc hàng giả, cần chuyển từ xử lý phần ngọn sang giải quyết phần gốc: Đổi mới công tác quản lý: Chính quyền địa phương cần xây dựng cơ chế cảnh báo hàng giả nhanh chóng, minh bạch; đẩy mạnh các công cụ xác minh nguồn gốc hàng hóa dễ tiếp cận như ứng dụng quét mã, hotline phản ánh.

Tăng cường xử lý: Không chỉ xử phạt mạnh tay đối với người sản xuất, kinh doanh hàng giả mà cần có hình thức xử lý nghiêm cả người tiêu dùng biết rõ nhưng vẫn tiêu thụ hàng giả, nhằm răn đe và thay đổi hành vi.

Đổi mới tuyên truyền: Cần đưa nội dung “tiêu dùng có trách nhiệm” vào trường học, khu dân cư, nhóm tiêu dùng trẻ. Việc giáo dục thói quen tiêu dùng lành mạnh cần làm từ sớm, để tạo ra một thế hệ người tiêu dùng có nhận thức và hành động đúng đắn. Cần phát huy vai trò giám sát của người tiêu dùng: Trong một xã hội minh bạch, người tiêu dùng không chỉ là khách hàng mà còn là người giám sát thị trường. Một hành động nhỏ — từ chối mua hàng giả — chính là cách góp phần làm trong sạch thị trường.

KHUÊ TRUNG