Đại diện của Mỹ và Trung Quốc tham gia vòng đàm phán thương mại mới tại thủ đô London (Anh), đánh dấu cuộc họp đầu tiên của cơ chế tham vấn kinh tế và thương mại song phương kể từ sau thỏa thuận tạm thời đạt được tại Geneva (Thụy Sĩ) vào tháng trước.

Phái đoàn Mỹ và Trung Quốc tham gia đàm phán thương mại ở London (Anh) ngày 9-6. Ảnh: Xinhua

Phái đoàn Mỹ có sự tham gia của Bộ trưởng Tài chính Scott Bessent, Bộ trưởng Thương mại Howard Lutnick và Đại diện Thương mại Jamieson Greer, trong khi phái đoàn Trung Quốc do Phó Thủ tướng Hà Lập Phong dẫn đầu. Mục tiêu chính của vòng đàm phán bắt đầu vào ngày 9-6 tại London là ngăn chặn đà leo thang xung đột thương mại, duy trì thỏa thuận cắt giảm thuế quan trong 90 ngày, từng được xem là “khoảng lặng chiến lược” tại Geneva.

Dù ghi nhận những tiến triển ban đầu, song thỏa thuận Geneva vẫn chưa giải quyết được các bất đồng sâu sắc khi hai bên vẫn liên tục cáo buộc nhau vi phạm thỏa thuận này. Theo đó, Mỹ cho rằng Trung Quốc chậm phê duyệt xuất khẩu khoáng sản chiến lược, trong khi Bắc Kinh chỉ trích Washington về các hành vi vi phạm thỏa thuận bao gồm việc ngừng bán phần mềm thiết kế chip máy tính cho các công ty Trung Quốc, cảnh báo không sử dụng chip do Huawei sản xuất và hạn chế thị thực cho sinh viên Trung Quốc.

Trước bối cảnh này, phần lớn giới quan sát đồng thuận rằng vòng đàm phán mới không chỉ là cuộc thương lượng về thuế, mà còn phản ánh sự giằng co mang tính cấu trúc giữa hai cường quốc, từ chuỗi cung ứng chiến lược đến công nghệ lõi.

Theo Nikkei Asia, trọng tâm trong đàm phán lần này ở London là vấn đề đất hiếm và chất bán dẫn, hai lĩnh vực mà cả Bắc Kinh và Washington đều xem là “lá bài chiến lược” của mỗi bên trong cuộc cạnh tranh thương mại. Trung Quốc, nhà sản xuất và tinh chế đất hiếm lớn nhất thế giới, áp dụng chính sách xuất khẩu chặt chẽ mặt hàng quan trọng này, trong khi Mỹ tiếp tục hạn chế quyền tiếp cận của Trung Quốc đối với các mặt hàng như chất bán dẫn và các công nghệ khác liên quan đến trí tuệ nhân tạo (AI), nhằm hạn chế năng lực phát triển công nghệ tiên tiến của cường quốc châu Á này.

Việc Bộ trưởng Thương mại Howard Lutnick, người giám sát chính sách kiểm soát xuất khẩu của Mỹ, tham gia đàm phán lần này cho thấy tính chất quan trọng của các vấn đề nêu trên. AP dẫn lời Cố vấn kinh tế Nhà Trắng Kevin Hassett bày tỏ mong đợi vòng đàm phán sẽ kết thúc bằng “cái bắt tay mạnh mẽ”, với việc hai bên đồng ý nới lỏng các rào cản tương ứng của họ trong các lĩnh vực quan trọng đó.

“Bất kỳ hoạt động kiểm soát xuất khẩu nào từ phía Mỹ cũng sẽ được nới lỏng và dòng chảy đất hiếm từ Trung Quốc cũng được nối lại. Sau đó, chúng tôi có thể đi vào đàm phán những vấn đề nhỏ hơn”, CNBC trích lời quan chức nêu trên. Tuy nhiên, quan chức này vẫn thừa nhận rằng chính quyền Tổng thống Mỹ Donald Trump dự kiến ​​sẽ duy trì các hạn chế đối với một số chip máy tính tiên tiến nhất.

Vòng đàm phán tại London diễn ra chỉ vài ngày sau cuộc điện đàm đầu tiên giữa Tổng thống Donald Trump và Tổng Bí thư Chủ tịch Trung Quốc Tập Cận Bình kể từ khi chính quyền Trump 2.0 bắt đầu. Trong cuộc điện đàm, ông Tập Cận Bình cho rằng muốn điều chỉnh phương hướng cho “con thuyền lớn” quan hệ Trung Quốc-Mỹ đi đúng hướng.

Để làm được điều này, hai nước cần giữ vững tay lái và xác định rõ hướng đi, đặc biệt là phải loại bỏ các yếu tố tác động đến quan hệ song phương. Trong khi đó, Tổng thống Trump khẳng định mối quan hệ song phương này vô cùng quan trọng và có thể mang lại rất nhiều điều tích cực; đồng thời cho biết Mỹ mong muốn chứng kiến nền kinh tế Trung Quốc tiếp tục tăng trưởng mạnh mẽ.

Cuộc gặp tại London cũng diễn ra vào thời điểm quan trọng đối với cả hai nền kinh tế lớn nhất thế giới, vốn đang cho thấy những dấu hiệu căng thẳng từ hàng loạt lệnh áp thuế của ông Trump kể từ khi ông trở lại Nhà Trắng vào tháng 1-2025.

Dữ liệu hải quan cho thấy xuất khẩu của Trung Quốc sang Mỹ trong tháng 5 giảm 34,5% so với cùng kỳ năm ngoái, mức giảm mạnh nhất kể từ tháng 2-2020, khi Covid-19 bùng phát làm đảo lộn thương mại toàn cầu. Trong khi đó, tại Mỹ, lòng tin của doanh nghiệp và hộ gia đình đã bị ảnh hưởng nặng nề, trong khi tổng sản phẩm quốc nội quý đầu tiên giảm do lượng hàng nhập khẩu tăng kỷ lục khi người Mỹ mua hàng trước để đề phòng giá cả tăng trong thời gian tới.

Giới đầu tư quốc tế đang theo dõi chặt chẽ diễn biến của vòng đàm phán London, trong bối cảnh thị trường tài chính có dấu hiệu hồi phục nhờ kỳ vọng hạ nhiệt căng thẳng thương mại toàn cầu. Theo CNN, thị trường chứng khoán Mỹ kết thúc phiên giao dịch ngày 9-6 trong trạng thái không đồng nhất của các chỉ số, trong đó S&P 500 tăng nhẹ nhờ sự lạc quan thận trọng khi Mỹ và Trung Quốc bước vào vòng đàm phán thương mại tiếp theo. Giá dầu thô cũng nhích lên khi nhà đầu tư mong đợi hai nền kinh tế lớn nhất thế giới sớm đi đến một thỏa thuận có thể giúp cải thiện triển vọng nhu cầu tiêu thụ năng lượng.

Giữa lúc thị trường tài chính toàn cầu đang kỳ vọng vào “lối thoát” khỏi căng thẳng thương mại, đàm phán Trung Quốc – Mỹ tại London được kỳ vọng là cơ hội để hai bên tái định hình “luật chơi” kinh tế mới, hoặc ít nhất, kéo dài thêm trạng thái cắt giảm thuế tạm thời.

THƯ LÊ