Quan hệ gần như đóng băng giữa Nga và Mỹ lâu nay đang đảo ngược một cách đáng kinh ngạc trong những ngày gần đây với chuyển động ngoại giao liên tiếp từ cuộc gặp giữa đại diện hai nước hướng đến khôi phục mọi kênh liên lạc, đến việc mở lời sẵn sàng đưa hợp tác kinh tế trở lại.

Tổng thống Nga Vladimir Putin cho biết các công ty Nga có thể cung cấp tới 2 triệu tấn nhôm cho Mỹ. Ảnh: Reuters

Trong cuộc phỏng vấn với Russia 1 TV ngày 24-2, Tổng thống Vladimir Putin bất ngờ tuyên bố Nga sẵn sàng hợp tác với Mỹ trong lĩnh vực sản xuất kim loại đất hiếm khi nêu rõ: “Nga là một trong những quốc gia dẫn đầu thế giới về trữ lượng kim loại đất hiếm – cơ sở tài nguyên quan trọng nhất của kinh tế hiện đại và đang được săn đón trong ngành vi điện tử, năng lượng, tạo cơ sở hạ tầng kinh tế số và nhiều lĩnh vực dân sự, quốc phòng.

Nga sẵn sàng hợp tác với bất kỳ đối tác nước ngoài nào trong ngành công nghiệp đất hiếm, bao gồm các đối tác Mỹ”. Moscow cũng mời gọi các đối tác Mỹ và nước ngoài khác tham gia các dự án khai thác đất hiếm, bao gồm cả ở Donbass và Novorossiya.

Ngoài ra, Tổng thống Putin cũng đề xuất hai nước có thể cùng làm việc trong lĩnh vực phát điện thủy điện và sản xuất nhôm ở vùng Krasnoyarsk của Nga tại Siberia, căn cứ chính của Rusal – nhà sản xuất nhôm lớn nhất Nga. Nếu các công ty Mỹ hoạt động tại Nga, họ sẽ thu được lợi nhuận và lượng nhôm tương ứng sẽ được cung cấp cho thị trường trong nước với mức giá thị trường hoàn toàn có thể chấp nhận được.

Các công ty Nga có thể cung cấp 2 triệu tấn nhôm hằng năm cho thị trường Mỹ nếu nước này dỡ bỏ lệnh trừng phạt hạn chế nhập khẩu kim loại của Nga. Ông Putin cũng xác nhận một số công ty Nga và Mỹ đang liên lạc và thảo luận về các dự án lớn.

Lời mời được nhà lãnh đạo Nga đưa ra ngay sau khi Tổng thống Mỹ Donald Trump tuyên bố các giao dịch phát triển kinh tế lớn với Nga sẽ sớm diễn ra. Ngay sau tuyên bố này, ông Putin chủ trì cuộc họp với các bộ trưởng và cố vấn kinh tế về vấn đề đất hiếm vào ngày 24-2. Cùng ngày, chia sẻ với CNN, ông Kirill Dmitriev, đặc phái viên về đầu tư và hợp tác kinh tế nước ngoài của ông Putin, nói rằng: “Nga sẵn sàng hợp tác kinh tế với Mỹ và tin rằng sự hợp tác này là yếu tố then chốt cho kinh tế toàn cầu bền vững hơn”.

CBS News ngày 23-2 dẫn lời đặc phái viên của Tổng thống Trump, ông Steve Witkoff, cho biết có khả năng các công ty Mỹ nối lại kinh doanh tại Nga trong trường hợp đạt thỏa thuận hòa bình trong cuộc xung đột Nga – Ukraine. Bộ trưởng Tài chính Mỹ Scott Bessent tiết lộ với Bloomberg rằng Nga có thể được nới lỏng một số lệnh trừng phạt của Mỹ dựa trên mức độ sẵn sàng tham gia đàm phán.

Trong khi đó, ngày 24-2, Hội đồng Bảo an Liên Hợp Quốc đã thông qua một nghị quyết kêu gọi nhanh chóng chấm dứt cuộc xung đột, đồng thời hối thúc thiết lập nền hòa bình bền vững giữa Ukraine và Nga.  TASS dẫn lời Đại diện thường trực của Nga tại Liên Hợp Quốc Vasily Nebenzya cho biết, Nga coi nghị quyết này do Mỹ soạn thảo được Hội đồng Bảo an Liên Hợp Quốc thông qua là điểm khởi đầu cho những nỗ lực tiếp theo nhằm giải quyết khủng hoảng một cách hòa bình. Những diễn biến này càng cho thấy, nếu Nga và Mỹ có thể tiến tới thỏa thuận hợp lý, vừa bảo vệ được các lợi ích cốt lõi, vừa giúp giảm căng thẳng, -thì đây có thể là khoảnh khắc định hình lại cục diện địa chính trị trong nhiều năm tới.

THƯ LÊ