Một phân tích mới đây cho thấy việc đạt được mục tiêu tham vọng kìm hãm mức tăng nhiệt độ của trái đất không quá 2 độ C so với thời kỳ tiền công nghiệp là điều bất khả thi trong bối cảnh lượng khí thải nhà kính vẫn gia tăng.

Theo The Hindu, trong báo cáo khoa học của các nhà khoa học khí hậu nổi tiếng, trong đó có James Hansen, người được biết đến khi cảnh báo Quốc hội Mỹ về sự nóng lên toàn cầu vào năm 1988, cho rằng kịch bản khí hậu đầy tham vọng do Hội đồng Liên chính phủ về Biến đổi khí hậu (IPCC) của Liên Hợp Quốc đề xuất, trong đó đưa ra 50% khả năng khống chế mức tăng nhiệt toàn cầu không quá 2 độ C từ nay đến năm 2100 là điều không thể. Thay vào đó là lượng khí nhà kính được thải vào bầu khí quyển do việc đốt nhiên liệu hóa thạch đang khiến tình trạng nóng lên toàn cầu ngày càng trở nên nghiêm trọng và không thể tránh khỏi. Nếu nhận định này thành hiện thực, chúng có nghĩa là thời tiết khắc nghiệt thậm chí còn tồi tệ hơn sẽ đến sớm hơn và có nguy cơ cao hơn khi vượt qua các điểm tới hạn toàn cầu, chẳng hạn như sự sụp đổ của các dòng hải lưu quan trọng của Đại Tây Dương.

Theo báo cáo, các nhà khoa học dự báo rằng mức tăng nhiệt toàn cầu sẽ duy trì ở mức bằng hoặc hơn 1,5 độ C trong những năm tới, điều này sẽ tàn phá các rạn san hô và dẫn đến những cơn bão dữ dội hơn. Đến năm 2045, nhiệt độ dự kiến tăng khoảng 2 độ C so với thời kỳ tiền công nghiệp. Viễn cảnh này sẽ gây hậu quả thảm khốc hơn, trong đó có tổn thất không thể phục hồi đối với các tảng băng, sông băng, tuyết, và lớp băng vĩnh cửu của trái đất.

Đáng chú ý là cảnh báo về băng ở hai cực tan chảy và dòng nước ngọt đổ vào Bắc Đại Tây Dương sẽ khiến hệ thống dòng hải lưu huyết mạch Atlantic Meridional Overturning Current (AMOC) có thể ngừng lưu thông trong vòng 20-30 năm tới. Đây là điều đáng lo ngại bởi dòng hải lưu này đóng một vai trò quan trọng trong hệ thống khí hậu, giúp điều hòa các hình thái thời tiết toàn cầu. Một khi hệ thống này sụp đổ, hậu quả nghiêm trọng như mực nước biển dâng cao vài mét sẽ xảy ra. Bên cạnh đó, nhiệt độ tăng 2 độ C so với 1,5 độ C cũng sẽ làm tăng tác động đến sản xuất lương thực.

“Giá lương thực tăng vọt và nạn đói kém trên khắp thế giới”, nhà khoa học khí hậu Simon Lewis tại University College London nói với The Guardian. Một thế giới ấm hơn có thể chứng kiến ​​muỗi mang các bệnh như sốt rét và sốt xuất huyết lan rộng trên phạm vi rộng hơn và làm tăng nguy cơ cháy rừng.
Nghiên cứu nói trên cũng nhấn mạnh đến việc thế giới không đạt được mục tiêu giữ mức tăng nhiệt của trái đất không quá 1,5 độ C so với thời kỳ tiền công nghiệp mà Hiệp định Paris về biến đổi khí hậu năm 2015 đặt ra.

Theo The Guardian, thế giới đã chứng kiến ​​nhiệt độ bất thường trong hai năm qua. Nguyên nhân chính là sự gia tăng không ngừng của lượng khí thải CO₂ từ việc đốt nhiên liệu hóa thạch. Nhiệt độ toàn cầu tiếp tục lập kỷ lục trong tháng đầu tiên của năm 2025 đã làm dấy lên mối quan ngại về tình trạng ấm lên của trái đất ngay cả khi hiện tượng thời tiết La Nina đã xuất hiện. Tháng 1-2025 đã chính thức trở thành tháng nóng nhất trong lịch sử – một kỷ lục đáng báo động về tình trạng biến đổi khí hậu toàn cầu – với nhiệt độ không khí bề mặt trung bình đạt 13,23 độ C.

Cơ quan Biến đổi khí hậu Copernicus của Liên minh châu Âu (EU) cho biết, tháng 1-2025 nóng hơn 1,75 độ C so với thời kỳ tiền công nghiệp, kéo dài chuỗi kỷ lục của năm 2023 và 2024 trong bối cảnh khí nhà kính do con người thải ra làm ấm hành tinh. AFP dẫn lời Bill McGuire, nhà khoa học khí hậu từ Đại học College London, nhận xét rằng thật “kinh ngạc và đáng sợ” khi tháng 1 vẫn giữ mức nhiệt cao kỷ lục dù La Nina xuất hiện.

Mặc dù liên tiếp có những cảnh báo về viễn cảnh u ám của khí hậu trái đất nhưng các nhà khoa học vẫn kỳ vọng rằng nếu thế giới dám đối mặt và hành động một cách quyết liệt để giải quyết vấn đề biến đổi khí hậu, viễn cảnh ảm đạm trên có thể thay đổi.

THƯ LÊ