Có đôi khi, trên đường dài giữa buổi chiều nhá nhem nắng rớt, gặp đụn khói bay lên từ mấy nóc nhà tranh, bạn lại thấy nhớ đến nao lòng những buổi chiều không rõ hình dáng nhưng đã tạc thương nhớ trong đời mình.

Minh họa: HOÀNG ĐẶNG

Những buổi chiều nơi quê nhà đỏ ối pha màu cam đậm đặc của hoàng hôn. Mặt trời bắt đầu xuống núi trong niềm luyến tiếc, bịn rịn hệt đứa trẻ còn mải chơi nhưng đến lúc bị mẹ gọi về. Buổi chiều thắp lên bảng sắc màu biến đổi kỳ diệu, lung linh. Sắc vàng rực rỡ ban ngày dần phai nhạt, phủ lên lớp ráng màu cam lấp lánh, mơ màng, xa xa ánh tím rực lên, thấp thoáng sắc hồng tìm chỗ xuất hiện. Chỉ trong thoáng chốc mà bầu trời liên tục thay xiêm y lộng lẫy, hoành tráng đẹp đẽ như một nữ hoàng. Bạn thấy mình ở đó, với mấy đứa bạn cùng xóm nằm gối đầu lên cỏ ngẩn ngơ ngắm nhìn, mê đắm ngưỡng vọng. Cả lũ dong trâu về nhà mà đôi chân còn hoài lưu luyến, đôi mắt ngoái lại vấn vương.

Những buổi chiều trong ký ức nơi đồng bãi, quê nhà lấp lánh, diệu kỳ cả một mùa tuổi thơ chẳng thể nào quên. Đã biết bao lần bạn ngẩn ngơ, mê mải, thả hồn mình trôi xuôi dòng. Ngỡ trước mặt là cầu vồng bảy sắc đang biến chuyển gam màu diệu kỳ. Thảng đôi chiều trên phố, đôi lần bắt gặp màu hoàng hôn tuyệt đẹp như mộng ảo, những chân trời xa xôi, những tòa nhà, dây điện che lấp tầm nhìn. Lòng chẳng khỏi chộn rộn tấu lên khúc nhạc mang tên nỗi nhớ quê, bạn lại da diết hoài niệm nơi chôn rau cắt rốn, nghĩ về những buổi chiều thao thiết.

Những buổi chiều trong ký ức lấp đầy bởi những ảnh hình, âm thanh thân thuộc. Từng cánh chim biết lần tìm về tổ sau ngày dài kiếm ăn. Đàn gà con líu ríu ngoan ngoãn theo chân mẹ về chuồng thỉnh thoảng có chú mải chơi dừng lại ngó nghiêng, ghé mỏ nhỏ xinh mổ mổ dăm hạt thóc vương vãi trên đường đi. Gà mẹ quay lại nghiêm khắc cất tiếng gọi cục cục nhắc nhở, chú gà vội vàng ù té theo đàn về chuồng. Tiếng gà gọi nhau vào buổi chiều tà mang theo dư vị ấm áp, sum vầy. Tiếng đàn lợn ụt ịt cọ mõm vào máng, vào chuồng hối hả đòi ăn. Khói bếp bắt đầu lênh lang cuộn vòng trắng trên mỗi nếp nhà. Nhạc hiệu bài thể dục quen thuộc phát ra từ loa phát thanh của khối xóm râm ran, rộn ràng.

Thanh âm chiều chuyển sang tối bắt đầu rung ngân như sợi tơ mảnh nhẹ nhàng len lỏi vào nốt nhớ của đứa con xa. Buổi hoàng hôn tưởng vô tình, lơ đãng như cô vợ thoáng tính, dễ nhớ, dễ quên, thế mà lại cụm nụm nhặt ở chỗ này một chút khói chiều, nụng nịu yêu thương gom ở phía kia mùi cơm ấm thơm, mùi thức ăn quen thuộc của mẹ của bà, lại nhón đâu đó hình ảnh gia đình quây quần bên bữa tối mà bạn vô tình nhìn thấy qua ô cửa kính bên đường. Nhặt nhạnh từng tí một, buổi chiều rạc rời ghép từng mảnh nhớ vào nhau, đan thành niềm luyến nhớ trong trái tim đứa con.

Những buổi chiều trong ký ức của bạn mang mùi thơm gạo mới, nồi cơm mẹ vừa nấu, mùi cá kho riềng ấm sực căn bếp nhỏ. Bạn đạp xe từ phía xa trở về, cứ ngong ngóng ánh mắt lần theo ngọn khói vi vút trên cao. Khói trắng mang theo hơi ấm, mang theo dịu dàng, mang theo cảm giác an tâm. Bạn thích sà vào bếp, lon xon bên chân mẹ. Mẹ nhường chiếc ghế gỗ nhỏ, bạn ngồi đó trông bếp lửa, lấy que củi cời lớp than rộng ra. Bạn chu miệng, dùng hết sức thổi thật mạnh cho ngọn lửa bùng lên. Ấm nước bắt đầu rí rách reo vang, mẹ vò những lá chè xanh mới hái từ trong vườn om ấm nước thật ấm thơm cho bố. Bố trở về từ xưởng cưa sau ngày làm bận bịu. Chú cún sủa vang mấy tiếng, lao ra mừng vui đón chủ. Anh chị về nhà sau buổi học ở trường. Cả nhà quây quần bên mâm cơm mẹ nấu. Những câu chuyện nhỏ của mỗi người lấp đầy khung cửa, lấp đầy những khoảng chiều êm đềm.

Những buổi chiều trong ký ức của bạn là những chiều ra ngõ ngóng dáng mẹ về sau buổi chợ. Chiếc xe chở rau đã nhẹ, dáng mẹ gầy liêu xiêu trong gió, tất tả guồng đôi chân đạp từ phía xa. Mẹ mang theo dăm cái bánh rán, kẹo bột làm quà cho con nhỏ. Bạn hớn hở mừng vui, nỗi vui có mẹ về, nỗi vui của tình thương, sự yêu chiều.

Nhưng cũng có những buổi chiều trong đời bạn từ tròn đầy, ấm áp hóa khuyết thiếu, vắng tanh. Là từ buổi chiều mẹ rời xa mãi mãi về với núi thẳm non cao. Đứa trẻ bạn ngác ngơ, khờ dại, trống vắng cứ chiều chiều ôm nỗi nhớ xo ro bên khung cổng đợi hoài, đợi mãi mà chẳng thấy dáng mẹ quay về như lúc xưa. Từ đó, những buổi chiều trong bạn mang hình trăng khuyết, chênh vênh, chơ vơ. Chỉ còn nỗi nhớ trùm lên ký ức, phủ lên màu chiều xao xác nhớ thương.

Những buổi chiều cứ thế lặng lẽ đi qua trong đời như những chuyến tàu xuôi ngược rời sân ga. Ai đến, ai đi, ai lấp đầy những mảnh chiều da diết niềm thương?

HUỆ HƯƠNG