Ông đồ với nét chữ tài hoa như rồng bay phượng múa cho chữ người dân trong các dịp Tết đến, Xuân về là hình ảnh đẹp về nét văn hóa xưa của người Việt. Ngày nay, càng có nhiều người trẻ tìm đến nghệ thuật thư pháp. Ở đó, họ thỏa đam mê với con chữ, truyền thông điệp tích cực qua nghệ thuật biểu hiện ngôn từ và góp phần gìn giữ nét văn hóa truyền thống của dân tộc.

“Mỗi năm hoa đào nở
Lại thấy ông đồ già
Bày mực Tàu giấy đỏ
Bên phố đông người qua”.

Bài thơ “Ông đồ” của Vũ Đình Liên được nhiều thế hệ người Việt nhắc nhớ, hoài niệm về một thú chơi chữ tao nhã đang mất dần trong đời sống đương đại hối hả mỗi dịp Tết đến, Xuân về. Tuy nhiên, những năm gần đây, với niềm đam mê thư pháp, những “ông đồ” trẻ đã kế thừa di sản của cha ông, đóng khăn xếp, áo the, mang xuống phố những nét đẹp của con chữ và góp phần gìn giữ truyền thống “cho chữ” của người Việt ngày Xuân.

Em Đinh Công Thanh Minh với niềm đam mê viết thư pháp chữ Nho. Ảnh: XUÂN HẬU

Hơn 10 năm tự tìm tòi, học hỏi về thư pháp, Đinh Công Thanh Minh (21 tuổi, sinh viên trường Đại học Sư phạm – Đại học Đà Nẵng) rất trân trọng những giá trị đặc sắc của thư pháp Việt, đặc biệt là nghệ thuật viết chữ Nho. Cơ duyên đến với thư pháp rất tình cờ khi 11 tuổi, Minh được gia đình dẫn đến các chùa. Có niềm say mê với những nét chữ bay lượn chạm trỗ trên hoàng phi, liễn đối trong các chùa, Minh bắt đầu tìm tòi các tài liệu là tự mình luyện tập viết chữ.

Thời gian đầu viết thư pháp, Minh luôn trăn trở với từng nét chữ. Mỗi ngày ngoài giờ đến trường, em dành toàn bộ thời gian để luyện chữ. Để rồi nhờ những con chữ phóng khoáng, tài hoa, Minh đã bày tỏ được tâm thức, những chiêm nghiệm của bản thân với cuộc đời. Khởi nguyên với thư pháp tiếng Việt, dần dà, Minh tìm được nét đẹp và hồn của chữ trong thư pháp chữ Nho. Em tâm niệm, nghệ thuật thư pháp là của ông cha ngày xưa và chỉ khi viết thư pháp chữ Nho mới giúp bản thân hiểu hơn những giá trị cốt lõi mà ông cha truyền đạt.

Theo Minh chia sẻ, để có bức thư pháp đẹp, người viết phải đặt tâm của mình vào tác phẩm. Bên cạnh đó, cũng nhờ thư pháp, Minh có sự tĩnh tâm trong tâm hồn, rèn bản thân sự điềm tĩnh trước mọi hành động. Vì vậy, “Tâm An” cũng là bút danh mà “ông đồ” trẻ Đinh Công Thanh Minh lựa chọn mỗi khi cho chữ. Với mỗi người viết thư pháp cần phải có 4 vật dụng không thể thiếu là bút, nghiên, giấy, mực. Đây còn được gọi là “văn phòng tứ bảo” (bốn vật quý trong văn phòng) giúp người viết thư pháp trải lòng mình lên từng con chữ.

Để thỏa niềm đam mê với nghệ thuật thư pháp, Minh dày công sưu tầm các vật dụng quý với những chất liệu cổ xưa. Vào những dịp lễ, Tết, hoạt động văn hóa của trường, lớp hay các chùa, Minh đều nhiệt tình hỗ trợ cho chữ. Thấy được niềm say mê của con với nghệ thuật thư pháp, ông Đinh Công Lăng (ba của Đinh Công Thanh Minh) luôn ủng hộ, động viên và hỗ trợ hết mình để con theo đuổi đam mê.

Với Ngô Đức Hải (23 tuổi, quận Ngũ Hành Sơn) thư pháp như một món ăn tinh thần, một người bạn tâm giao. Khi còn là học sinh lớp 10, Hải có niềm yêu thích đặc biệt với những nét chữ bay lượn. Dành nhiều thời gian để luyện chữ, qua từng năm, nét chữ của Hải cùng những vần thơ trong thư pháp đã trở thành niềm đam mê, một công việc có thể giúp nuôi sống bản thân. Với thư pháp, Hải có dịp được tham gia các hoạt động thiện nguyện như cho chữ với những người hiến máu tình nguyện, các bệnh nhân điều trị tại bệnh viện, hay các hoạt động đón năm mới, văn hóa, lễ hội,… Ở mọi nơi, thỏa sức với niềm đam mê thư pháp, em cảm thấy rất vui và tự hào khi nhận được những lời khen, sự trầm trồ và mong muốn lan tỏa tình yêu nét văn hóa truyền thống đến mọi người. Bên cạnh việc cho chữ, Hải còn mở lớp dạy online dành cho những người có cùng đam mê và muốn được tìm hiểu về thư pháp.

Em Ngô Đức Hải tham gia cho chữ ngày đầu năm mới. Ảnh: X.HẬU

“Ngày nhỏ chỉ biết đến ông đồ ngồi viết chữ ngày Tết qua truyền hình. Nay cơ duyên cho tôi đến với thư pháp. Tôi đã học hỏi được rất nhiều về văn hóa Việt thông qua những câu từ, giúp bản thân điều hòa được tính cách khi giao tiếp với mọi người. Không chỉ thư pháp Việt, đôi khi tôi còn viết thư pháp tiếng Anh dành cho những du khách nước ngoài yêu thích nghệ thuật này. Mong muốn của tôi là kết nối thêm nhiều bạn trẻ biết đến thư pháp thông qua các buổi Workshop để trao đổi, lan tỏa nhiều hơn tình yêu thư pháp đến mọi người”, Hải chia sẻ.

Với Lê Đình Nhật (24 tuổi, kiến trúc sư), là một người yêu thích nghệ thuật, bên cạnh công việc chính, thư pháp trở thành đam mê của bản thân. Năm 2019, khi đến Đà Nẵng học đại học, Nhật dành thời gian tìm hiểu, tham gia các câu lạc bộ thư pháp và học chữ thư pháp. Ở lớp học, Nhật được tìm hiểu về văn hóa, học bố cục, đường nét của thư pháp tiếng Việt, từ đó giúp em hoàn thiện nét chữ của mình hơn. Sau này, Nhật tham gia các lớp trao đổi, hướng dẫn cho các bạn trẻ tìm hiểu về thư pháp. Trong các buổi hướng dẫn, Nhật truyền đạt những nét chữ cơ bản và có những phần quà động viên để những bạn trẻ thêm yêu thích thư pháp. Bên cạnh đó, Nhật cho biết, mỗi dịp đầu năm mới, em thường khai bút chữ “Bình an”. Đây cũng là chữ được nhiều người xin với những ước nguyện, mong cầu gửi gắm cho bản thân, gia đình trong mỗi dịp Tết đến, Xuân về.

“Người ta bảo thư pháp cần nhiều lắm những cái gốc gác cha ông để lại, nhưng tôi thì khác, từ ngày được thưởng lãm những bức thư pháp tôi cảm thấy có cái gì đó cuốn hút. Có rất nhiều bạn trẻ như tôi yêu thích thư pháp và nhưng cần thêm chút niềm đam mê để theo đuổi. Muốn viết một bức thư pháp có hồn, người viết cần có niềm đam mê, kỹ năng và nghệ thuật. Để có từng câu chữ đẹp, người viết ngoài kỹ năng viết chữ, xây dựng bố cục còn phải “thổi” cảm xúc của mình vào từng nét chữ. Khi tâm thật sự tĩnh thì tay mới tạo ra được những nét chữ có chiều sâu, thể hiện đúng phương châm thư pháp của người xưa và tôn lên nét văn hóa Việt”, Nhật tâm sự.

Người dân thích thú xem Lê Đình Nhật viết thư pháp. Ảnh: XUÂN HẬU

Với sự đam mê vẻ đẹp nhân bản trong từng con chữ, qua ngòi bút tài hoa của những “ông đồ” trẻ như Thanh Minh, Đức Hải, Đình Nhật và nhiều “ông đồ” trẻ khác đã thổi làn gió mới vào nghệ thuật thư pháp truyền thống của dân tộc. Qua đó, góp phần lưu giữ nét văn hóa đặc sắc là xin chữ và cho chữ vào mỗi dịp Tết đến, Xuân về.

XUÂN HẬU