Trong khi thế giới vật lộn với khủng hoảng khí hậu, các sân vận động thể thao ở nhiều nước, đang nỗ lực tìm kiếm những giải pháp khai thác, sử dụng nguồn năng lượng bền vững nhất.

Sân vận động Johan Cruyff Arena tại Amsterdam, Netherlands. Ảnh: Winston Tjia/Unsplash

Tại Las Vegas, trận chung kết bóng bầu dục Mỹ Super Bowl LVIII hồi tháng 2-2024 đã làm nên lịch sử khi trở thành sự kiện thể thao lớn đầu tiên hoàn toàn được cung cấp bằng nguồn năng lượng tái tạo, theo trang tin Quartz. Theo đó, trận đấu giữa hai đội Kansas City Chiefs và San Francisco 49ers đã tiêu thụ 28 MWh điện, hoàn toàn từ dự án năng lượng mặt trời kết hợp lưu trữ của bang Nevada.

Cuộc cách mạng năng lượng tái tạo

Xu hướng chuyển đổi từ năng lượng hóa thạch sang tái tạo đang lan rộng khắp các sân vận động toàn cầu với tốc độ chưa từng có. Tại Mỹ, con số thống kê cho thấy 32% sân vận động của giải bóng bầu dục chuyên nghiệp (NFL) hiện được cung cấp năng lượng bởi các hệ thống pin mặt trời tại chỗ, theo tạp chí Forbes. Trong khi đó, toàn Bắc Mỹ đã có hơn 50 sân vận động đạt chứng nhận Thiết kế năng lượng và môi trường tiên tiến (LEED), theo trang Bee-inc.com.

Ở châu Âu, sân vận động Johan Cruyff Arena tại Amsterdam (Hà Lan) trở thành biểu tượng của cuộc cách mạng xanh. Sander Van Stiphout, Giám đốc phụ trách đổi mới và tư vấn của sân vận động này, khẳng định với Forbes: “Chúng tôi đang cố gắng trở thành người tiên phong trong lĩnh vực bền vững… bởi tôi tin rằng các sân vận động giống như phòng khách của xã hội và tạo ra giá trị cho xã hội”. Sân vận động Johan Cruyff Arena sở hữu hệ thống pin khổng lồ với 148 pin xe điện, cung cấp công suất 2,8 MWh – được ghi nhận là hệ thống lưu trữ năng lượng thương mại lớn nhất châu Âu, theo Quartz.

Tại Anh, CLB bóng đá Arsenal hợp tác Công ty Octopus Energy để vận hành sân vận động bằng 100% điện năng tái tạo, với hơn 103 trận đấu được cung cấp năng lượng theo cách này. Hệ thống pin mega 3MW của Arsenal cho phép tránh sử dụng lưới điện trong giờ cao điểm và lưu trữ năng lượng sạch cho ngày thi đấu. Các sân vận động không chỉ tập trung vào việc sản xuất năng lượng mà còn đầu tư mạnh vào công nghệ lưu trữ hiện đại.

Tại London, việc cấp phép cho dự án “màng mặt trời” trên mái sân vận động London Stadium được phê duyệt với 6.500m2 tấm pin mặt trời, dự kiến hoàn thành vào mùa hè 2025. Mete Coban, Phó thị trưởng London phụ trách môi trường và năng lượng, nhận định với đài BBC: “Những tấm pin mặt trời này sẽ tạo đột phá cho London Stadium, biến nó thành một trong những địa điểm thể thao và hòa nhạc xanh nhất thế giới”.

Hiệu quả kinh tế của các dự án này cũng vô cùng ấn tượng. London Stadium dự kiến hằng năm sẽ tiết kiệm tới 350.000 bảng Anh nhờ hệ thống pin mặt trời mới. Trang Bee-inc.com trích dẫn nghiên cứu cho thấy các tòa nhà bền vững có thể tăng giá trị thị trường lên tới 21% so với các công trình thông thường.

Từ chất thải đến tài nguyên quý

Nếu như năng lượng tái tạo là cuộc cách mạng đầu tiên, thì quản lý chất thải và tài nguyên nước chính là cuộc cách mạng thứ hai đang diễn ra tại các sân vận động lớn trên thế giới. Mercedes-Benz Stadium tại thành phố Atlanta, bang Georgia (Mỹ) trở thành biểu tượng của xu hướng này khi trở thành sân vận động “zero-waste (không chất thải) thực thụ” đầu tiên trên thế giới, theo Bee-inc.com. Sân vận động này đạt chứng nhận LEED Platinum – cấp độ cao nhất – và ghi điểm gần như tuyệt đối trong mọi hạng mục bền vững với 10/10 điểm về hiệu quả sử dụng nước.

Hệ thống quản lý nước của Mercedes-Benz Stadium thể hiện sự đổi mới đáng kinh ngạc với bể chứa nước mưa khổng lồ chứa được 680.000 gallon (2,57 triệu lít), theo Quartz. Sân vận động này cũng là địa điểm thể thao chuyên nghiệp đầu tiên đạt được mọi tiêu chí trong hạng mục hiệu quả sử dụng nước của chứng nhận LEED.

Ở California, sân vận động Levi’s Stadium tại Santa Clara tiên phong trong việc bảo tồn nước với hệ thống tưới tiêu tiên tiến sử dụng nước tái chế để duy trì mặt sân cỏ, tiết kiệm khoảng 50 triệu gallon (khoảng 189 triệu lít) nước mỗi năm, theo trang Intelligentliving.com. Điều này đặc biệt quan trọng tại California, nơi việc bảo tồn nước là yếu tố then chốt.

Xu hướng sử dụng vật liệu tái chế trong xây dựng cũng đang được các sân vận động áp dụng rộng rãi. Tại Florida, Kia Center, sân nhà của đội bóng rổ chuyên nghiệp NBA Orlando Magic trở thành cơ sở NBA đầu tiên nhận chứng nhận LEED Vàng khi được xây dựng từ 15% vật liệu tái chế và 20% nguyên liệu có nguồn gốc từ các nhà cung cấp địa phương, theo bee-inc.com.

Đáng chú ý, 83% chất thải xây dựng của dự án này được tái chế và đưa khỏi bãi rác. Một ví dụ điển hình khác về tái chế là sân vận động Stadium 974 của Qatar, có tên gọi xuất phát từ 974 container tái chế được sử dụng để xây dựng. Sân vận động này hoàn toàn có thể tái sử dụng vì có thể được tháo dỡ và di chuyển đến các địa điểm khác khi không còn cần.

TRẦN ĐẮC LUÂN