Tháng Năm đang thong thả đến với con nắng oi ả len qua những cành cây, khóm lá. Dọc con đường về quê trong những ngày nghỉ lễ, tôi thỏa sức ngắm sắc vàng của hoa lá đầu hè. Ngang qua dãy phố dọc theo tuyến đường Hoàng Sa – Võ Nguyên Giáp là màu vàng của sưa, hoa li ti nhưng bung rộ nên sắc vàng in dấu trên nền trời xanh, đẹp đến sững sờ. Đi dưới những hàng cây sưa đang mùa nở hoa dễ liên tưởng đến bức tranh “mùa thu vàng” của họa sĩ Levitan dù đất trời đang trong ngày đầu hạ. Sưa mỗi năm nở ba đợt và mỗi đợt chỉ hai đến ba ngày nhưng sắc hoa luôn mê hoặc lòng người.

Những cây lim xẹt lâu năm trên bán đảo Sơn Trà thường có chiều cao trung bình đến gần 10m, tán cây rộng, hoa nở dày đặc. Ảnh: XUÂN SƠN

Xe chúng tôi vừa lướt qua, trước cổng nhà ai có cây muồng hoàng yến trổ hoa vàng mịn, sáng long lanh thả từng chùm như cái chuông vàng. Muồng hoàng yến (còn có tên bọ cạp vàng, osaka vàng…) đẹp kiêu hãnh như trêu ngươi; đứng gần một cây thâm thấp, tay bạn ngứa ngáy muốn “phéng” ngay một chùm cho thỏa cơn ghiền hoa. Nếu hoa sưa có màu vàng hơi cam thì vàng của muồng hoàng yến là vàng tươi, nõn nà và tràn đầy sức sống. Lần đầu tiên, tôi nhìn thấy hoa này là cách đây 7 năm khi lên chùa Linh Ứng (Bãi Bụt, bán đảo Sơn Trà), mắt chạm phải chùm hoa treo trên cây lấp lánh, tôi không kìm nỗi ngạc nhiên. Những cánh muồng bung tỏa sắc vàng hiếm có, xen kẽ những nụ hoa hình thoi trông xa như những chiếc lồng đèn tí hon có dây treo màu xanh lục.

Đâu đó là sắc vàng kết chụm ở đầu cành, trông xa như những cái phễu nằm xen kẽ và rực rỡ trong màu xanh của lá. Chuông vàng (kèn bạc hoa vàng) là một loài cây cảnh có nguồn gốc Nam Mỹ, được trồng nhiều ở các tỉnh miền Trung và miền Nam nước ta. Về phong thủy, đây là loại cây mang ý nghĩa tươi mới, phát triển và thịnh vượng nên được nhiều người ưa thích và đem trồng ở cổng, sân vườn hoặc trong khuôn viên trường học, cơ quan. Mỗi cụm hoa rung rinh trong gió và thả vội từng cánh xuống mái hiên như những cánh bướm xinh xinh; điều thật lạ, mỗi khi cây ra hoa, lá rụng hết như muốn dành dụm chất dinh dưỡng để nuôi hoa mập, căng tròn và vàng ruộm hơn.

Bên vệ đường, lồ lộ cây trúc đào vàng, lá nhọn như những cái ghim xanh. Màu vàng của hoa trúc đào cũng góp phần tô điểm cho bức họa đa sắc màu của thiên nhiên. Khác với các loài hoa vàng kia thường mọc từng chùm; trúc đào mọc thưa trong nách lá, mỗi bông hoa như chiếc chuông vàng xinh xắn, nét điểm xuyết độc lạ giữa um tùm xanh. Vì lá, hoa thân trúc đào đều có độc nên trái ngược với những loài hoa vàng được người đời cưng nựng, yêu chiều; trúc đào khiêm nhường mọc bên mép đường; dù không được tưới nước hay bón phân, cây vẫn cắm rễ sâu vào lòng đất, hít khí trời để đến hẹn lại lên, góp cho đất trời những màu vàng hiếm hoi của sự tự thân, tự lập.

Dọc những con đường tôi dạo qua, thấp thoáng màu vàng của lim xẹt (lim sét, điệp, muồng kim phượng, phượng vàng). Những cánh hoa màu vàng đua nở nổi bần bật trên nền lá xanh, sáng trưng cả một góc phố. Nhìn loài hoa này, tôi lại nhớ con đường lên bán đảo Sơn Trà; đoạn từ khu vực cảng Tiên Sa lên khoảng 2km, toàn sắc vàng của lim xẹt.

Về với hương đồng gió nội, nỗi nhớ trong tôi quay về những ngày tháng cũ khi bắt gặp vạt hoa cải nở muộn chơ vơ giữa đồng bãi toàn sắc xanh của ớt, dưa, đậu, bắp. Mỗi cơn gió ghé đến, cánh hoa cải mỏng manh bay bay gợi bao nỗi chênh chao, luyến tiếc; chợt nhớ đến ý thơ của Nghiêm Thị Hằng: “Có một mùa hoa cải/ Nở vàng bên bến sông/ Em đương thì con gái/ Đợi tôi chưa lấy chồng” (Mùa hoa cải). Mỗi một mùa hoa cải đi qua, tôi cũng già đi vì nỗi nhớ… Tôi nhớ thuở ấy, mỗi dịp cuối xuân, sân nhà tôi toàn sắc vàng; song biển vàng nhẹ nhàng thanh thoát của hoa cải luôn cuốn hút mọi ánh nhìn và biết bao lời xuýt xoa khen tặng. Xa xa, bên bãi biền dọc con sông quê bốn mùa róc rách là giàn mướp hương nhà ai đang ra hoa. Sắc hoa vàng dung dị, mùi hương chân chất, quyến dụ lũ ong bầu. Và lần theo con đường bê-tông quen thuộc, mắt tôi trải rộng bức thảm vàng của đồng quê chuẩn bị vào mùa gặt. Một sắc vàng đầy hứa hẹn của mùa màng bội thu, no ấm…

Mới chưa đến hai tuần từ màu phớt xanh, hạt lúa thay áo vàng; bắt đầu từ màu vàng nhạt chuyển sang vàng ruộm; bông lúa trĩu nặng những hạt ngọc trời, cúi đầu biết ơn công chăm sóc của nhà nông. Trước cái mênh mông của đồng lúa, tôi như thấy mình bé lại, nỗi nhớ ùa về những ngày lúi húi cầm giằng cắt lúa, những đêm trăng đạp máy tuốt và cả những trưa hè dang nắng phơi trở cho hạt lúa khô giòn. Giờ đây, các giác quan của tôi như căng mở để đón nhận sự bao la của đồng nội; mắt tôi dõi theo tấm lụa vàng đang vào mùa thu hoạch, tai mở rộng để nghe tiếng xào xạc của gió thổi vào từng thân lúa, cánh mũi phập phồng với mùi hương thoang thoảng của rơm rạ mới…

Bảng họa màu của thiên nhiên dọc tuyến đường từ phố về quê trong những ngày đầu hè khiến tâm hồn tôi say sưa, rạo rực. Đăm đắm với đất trời cây cỏ, tôi như vượt lên những chướng ngại của cảm giác say xe và chặng đường 50km như gần hơn gấp bội phần. Những sắc vàng thân quen, gần gũi mà đôi lúc vì bận bịu với công việc, chúng ta đã bỏ lỡ; nhưng thẳm sâu trong lòng mỗi người đều có những niềm luyến nhớ. Hãy dừng lại để hít thở thật sâu, chậm rãi nhìn ngắm vạn vật biến thiên…

NGUYỄN THỊ THU THỦY