Để rút ngắn quy trình sản xuất cho người dân thôn Túy Loan (xã Hòa Phong, huyện Hòa Vang), nhóm TWIST.M, Trường Đại học Bách khoa (Đại học Đà Nẵng) thiết kế công cụ hỗ trợ nhổ đậu. Nhờ những hiệu quả bước đầu, dự án này xuất sắc đoạt giải Nhất tại cuộc thi Dự án kỹ thuật phục vụ cộng đồng – EPICS 2025. 

Nhóm TWIST.M thuyết trình dự án tại cuộc thi. Ảnh: CAO MINH

Võ Hoàng, sinh viên Khoa Khoa học công nghệ tiên tiến, Trường Đại học Bách khoa, thành viên nhóm dự án “Công cụ hỗ trợ nhổ đậu cho nông dân vùng Túy Loan” cho biết, nhóm chọn đề tài dựa trên khảo sát thực tế điều kiện làm việc, tình hình sức khỏe người nông dân ở vùng rau Túy Loan. Theo đó, trong thời gian trồng, chăm sóc đậu, người dân thường mắc một số bệnh như đau lưng, đau khớp… do phải ngồi, cúi trong thời gian dài. Vì thế đội nghiên cứu, thiết kế, chế tạo thiết bị thu hoạch đậu sử dụng sức kéo giúp tăng năng suất, giảm sức lao động thủ công và nâng cao tính khả thi trong triển khai thực tế.

Quá trình chế tạo thiết bị, nhóm nhiều lần đến làng rau Túy Loan gặp gỡ người dân để tìm hiểu mong muốn cũng như những hạn chế, khó khăn trong hoạt động sản xuất. Hoàng cho biết thêm, khi thiết kế, chế tạo thiết bị thu hoạch đậu sử dụng sức kéo, nhóm áp dụng hai nguyên lý hoạt động của bộ phận thuần cơ khí, đó là lò xo trợ lực và tay gạt. Ngoài ra, TWIST.M tái sử dụng các bộ phận của xe đạp như bánh xe, dây phanh… nhằm tiết kiệm chi phí. Với thiết bị này, người sử dụng có thể dùng máy nhổ đậu trong tư thế thoải mái nhất, qua đó hạn chế các vấn đề đau lưng, mỏi gối khá phổ biến ở người nông dân.

Bên cạnh quan tâm sức khỏe người nông dân, nhóm chú ý đến yếu tố bảo vệ môi trường khi không dùng các nhiên liệu hay pin mà sử dụng thiết bị thuần cơ khí. Điều này giúp hạn chế xả thải ra môi trường, tăng thời gian tái sử dụng các bộ phận xe đạp cũ. Được biết, các bộ phận của thiết bị có khả năng thay thế nhanh chóng chỉ với một chiếc xe đạp cũ. Trong tương lai gần, sản phẩm có thể cải tiến để hỗ trợ người nông dân trong thu hoạch các loại nông sản khác. Bà Nguyễn Thị Tư, xã Hòa Phong, cho biết lâu nay việc thu hoạch đậu chủ yếu bằng phương pháp thủ công, nhổ trực tiếp, quá trình ngồi hoặc cúi lâu gây đau lưng, thời gian nhổ kéo dài. Sau khi trải nghiệm thiết bị hỗ trợ nhổ đậu của nhóm sinh viên, bà nhận thấy thiết bị rất dễ sử dụng, các thao tác nhổ cây cũng dễ dàng và thoải mái.

Cuộc thi Dự án Kỹ thuật phục vụ cộng đồng – EPICS diễn ra tại Thành phố Hồ Chí Minh giữa tháng 4-2025 với sự tham gia của hơn 20 đội sinh viên đến từ các trường đại học kỹ thuật tại Thành phố Hồ Chí Minh, Cần Thơ, Đà Nẵng và Hà Nội. Cuộc thi thúc đẩy đổi mới sáng tạo trong các trường đại học, được tổ chức hằng năm bởi Đại học Arizona (Hoa Kỳ) và Chương trình STEM của Công ty Dow Việt Nam. EPICS triển khai theo mô hình học tập thực tiễn được công nhận quốc tế, thời gian học tập thực hiện dự án trong vòng 3 tháng, các nhóm sinh viên từ đa ngành, được hướng dẫn áp dụng quy trình thiết kế kỹ thuật để xây dựng và triển khai các giải pháp nhằm giải quyết vấn đề xã hội, hướng đến mục tiêu phát triển bền vững

Năm nay, Trường Đại học Bách khoa có 3 đội tham gia, kết quả có 2 đội lọt vào vòng chung kết và đội TWIST.M đã xuất sắc giành giải Nhất chung cuộc. Theo TS. Lê Quốc Huy, Trưởng bộ môn Kỹ thuật công nghệ tiên tiến, Khoa Khoa học công nghệ tiên tiến, với mô hình dạy học theo dự án, mỗi học kỳ, có ít nhất một môn học sẽ đánh giá theo dự án thực. Nhờ đó, sinh viên phát triển nhiều kỹ năng, tư duy cũng như tự hệ thống, củng cố lại kiến thức để giải quyết các vấn đề thực tế. Bên cạnh đó, việc tham gia các cuộc thi cũng là sân chơi để các em ứng dụng những kiến thức đã học và dự án “Công cụ hỗ trợ nhổ đậu cho nông dân ở vùng Túy Loan” là minh chứng rõ nét trong việc nâng cao chất lượng dạy và học cho sinh viên, đưa sinh viên đến gần hơn với khoa học kỹ thuật.

CAO MINH