Tăng cường kiểm tra và giám sát thực phẩm chức năng trên nền tảng thương mại điện tử
Bộ Y tế đã tiếp nhận công văn từ Ban Dân nguyện thuộc Ủy ban Thường vụ Quốc hội về việc trả lời ý kiến của cử tri sau Kỳ họp thứ 8 của Quốc hội khóa XV. Cử tri của Thành phố Hồ Chí Minh đã nêu rõ nguyện vọng tiếp tục triển khai các biện pháp quản lý nghiêm ngặt hơn đối với hoạt động kinh doanh thực phẩm chức năng.
|
| Người tiêu dùng tìm hiểu về các thực phẩm chức năng có nguồn gốc xuất xứ, chất lượng. Ảnh tư liệu – minh họa: Phương Anh/TTXVN |
Bộ trưởng Bộ Y tế Đào Hồng Lan cho biết hệ thống quy định pháp lý để quản lý thực phẩm chức năng khá hoàn thiện, từ quá trình sản xuất, đăng ký công bố cho đến ghi nhãn và quảng cáo. Đặc biệt, các quy định này đã được quy định rõ trong Luật An toàn thực phẩm năm 2010, Nghị định 15/2018/NĐ-CP ngày 02-02-2018 và Thông tư 43/2014/TT-BYT ngày 24-11-2014 cùng nhiều văn bản hướng dẫn khác.
Các nhóm thực phẩm chức năng bao gồm: Thực phẩm bổ sung, thực phẩm bảo vệ sức khỏe, thực phẩm dinh dưỡng y học và thực phẩm phục vụ chế độ ăn đặc biệt.
Để đưa thực phẩm chức năng vào lưu thông, sản phẩm cần phải được công bố hoặc tự công bố tại cơ quan quản lý có thẩm quyền, trong đó các loại thực phẩm bảo vệ sức khỏe, thực phẩm dinh dưỡng y học, thực phẩm chế độ ăn đặc biệt cần phải đăng ký công bố sản phẩm còn thực phẩm bổ sung có thể tự công bố và nộp bản tự công bố đến cơ quan có thẩm quyền.
Bộ trưởng Đào Hồng Lan cũng đã nêu rõ các điều kiện về sản xuất, chất lượng và quảng cáo đối với thực phẩm chức năng như sau:
Liên quan đến sản xuất, thực phẩm bảo vệ sức khỏe, dù là hàng nội địa hay nhập khẩu, phải được chế biến tại các cơ sở đạt chứng nhận thực hành sản xuất tốt (GMP) hoặc tương đương, trong khi các sản phẩm khác phải đảm bảo các tiêu chuẩn an toàn thực phẩm.
Khi thực phẩm lưu thông trên thị trường, chúng cần phải tuân thủ quy chuẩn do Bộ Y tế ban hành hoặc tiêu chuẩn đã được công bố. Đối với thực phẩm bổ sung nhập khẩu, sẽ phải qua kiểm tra bởi các cơ quan chức năng đã được Bộ Y tế chỉ định.
Về khía cạnh quảng cáo, các sản phẩm như thực phẩm bảo vệ sức khỏe, thực phẩm dinh dưỡng y học và thực phẩm dành cho chế độ ăn đặc biệt cần đăng ký nội dung quảng cáo với các cơ quan có thẩm quyền trước khi tiến hành quảng cáo. Mọi quảng cáo cần phải nhất quán với nội dung đã được xác định.
Các sản phẩm thực phẩm bổ sung có thể tự quảng cáo nhưng cần phải nộp nội dung quảng cáo tới cơ quan liên quan, và nội dung này phải phù hợp với tính chất và đặc điểm đã được công bố.
Từ năm 2022 đến nay, Bộ Y tế thông qua Cục An toàn thực phẩm đã thực hiện xử lý 87 cơ sở với tổng số tiền phạt 16,858 tỷ đồng. Các địa phương cũng đã xử lý 20.881 cơ sở với mức phạt lên đến 123,840 tỷ đồng.
Để đảm bảo kiểm soát tốt các sản phẩm trên thị trường, Bộ Y tế đã và đang nỗ lực thực hiện các biện pháp tăng cường giám sát trong lĩnh vực này.
Bộ Y tế đã thiết lập một Trung tâm đánh giá nguy cơ an toàn thực phẩm thuộc Viện Kiểm nghiệm An toàn thực phẩm Quốc gia. Hằng năm, bộ này cũng phát hành các văn bản chỉ đạo nhằm thúc đẩy các địa phương và các viện chuyên ngành thực hiện việc lấy mẫu giám sát và phát thông tin cảnh báo tới cộng đồng về các sản phẩm không đảm bảo an toàn thực phẩm.
Các đơn vị địa phương được yêu cầu tăng cường hoạt động thanh tra, kiểm tra và đánh giá hậu kiểm đối với những cơ sở sản xuất và kinh doanh thực phẩm chức năng trong khu vực. Đặc biệt, hàng năm ngành Y tế triển khai các kế hoạch thanh tra và kiểm tra chuyên sâu, xử lý nghiêm những trường hợp vi phạm quy định về an toàn thực phẩm và công bố thông tin liên quan lên trang web của Bộ Y tế.
Ngoài ra, Bộ Y tế cũng hợp tác với Bộ Công an và Cơ quan quản lý thị trường của Bộ Công thương để kiểm soát các sản phẩm đang lưu hành trên thị trường một cách chặt chẽ hơn. Bộ cũng thường xuyên cung cấp các thông tin cảnh báo cũng như thông tin xử lý vi phạm để người tiêu dùng nhận biết, đồng thời tránh mua và sử dụng các sản phẩm không an toàn.
Bộ trưởng Đào Hồng Lan đã nhấn mạnh việc tăng cường công tác tuyên truyền và phổ cập các quy định về an toàn thực phẩm đến các doanh nghiệp trong lĩnh vực sản xuất và kinh doanh thực phẩm chức năng. Đồng thời, ngành Y tế sẽ thực hiện việc giám sát và xử lý các vi phạm trong lĩnh vực này.
Đặc biệt, sẽ có sự tăng cường công tác hậu kiểm đối với các sản phẩm thực phẩm chức năng được giao dịch trên các sàn thương mại điện tử, trang web bán hàng và các ứng dụng kinh doanh, nhằm phát hiện những sản phẩm chưa được cấp Giấy tiếp nhận đăng ký bản công bố hoặc chưa thực hiện tự công bố.
Cùng với đó, Bộ Y tế cũng nhấn mạnh vai trò của Ủy ban nhân dân các cấp trong việc nâng cao trách nhiệm và năng lực cho hệ thống thanh tra tại các địa phương, đồng thời đào tạo kỹ năng cho cán bộ làm việc trong lĩnh vực quản lý an toàn thực phẩm.
Trong thời gian tới, Bộ Y tế sẽ phối hợp với các Bộ, ngành và địa phương để hoàn thiện hệ thống văn bản quản lý về an toàn thực phẩm, như sửa đổi Luật An toàn thực phẩm và Nghị định số 15/2018/NĐ-CP, nhằm đơn giản hóa các thủ tục hành chính, tăng cường phân cấp và hậu kiểm, nâng cao chất lượng, kiểm soát công dụng sản phẩm và tránh việc quảng cáo quá mức về công dụng của chúng.
