Một ngày sau cuộc điện đàm với Tổng thống Nga Vladimir Putin, Tổng thống Mỹ Donald Trump đưa ra đề xuất rất đáng chú ý về việc mời Nga trở lại nhóm G8 (gồm: Anh, Canada, Pháp, Đức, Ý, Nhật Bản, Nga và Mỹ).

“Tôi nghĩ ông Putin sẽ rất muốn quay trở lại” (nhóm G8), Tổng thống Donald Trump phát biểu tại Nhà Trắng ngày 13-2. Ảnh: Politico

Động thái này được đánh giá là có thể mở ra cơ hội mới cho tiến trình hòa bình tại Ukraine, đồng thời tạo nền tảng cho trật tự thế giới ổn định hơn trong tương lai.

“Tôi rất muốn họ trở lại. Tôi nghĩ việc loại họ ra là một sai lầm. Đây không phải là vấn đề thích hay không thích Nga. Đó là G8”, Reuters trích phát biểu của Tổng thống Trump ngày 13-2 tại Nhà Trắng. Đáng chú ý, tuyên bố này được đưa ra chỉ một ngày sau cuộc điện đàm giữa ông Trump với Tổng thống Putin khi hai bên thảo luận về khả năng đàm phán chấm dứt xung đột tại Ukraine.

Nga chính thức rời khỏi G8 vào năm 2018, sau khi bị đình chỉ từ năm 2014 và do đó G8 chuyển thành G7 như hiện nay. Tuy nhiên, điều đáng nói là Moscow đã nhiều lần khẳng định không muốn quay trở lại diễn đàn này, theo Politico. Lập trường lâu nay của Nga càng làm cho đề xuất mới của Trump trở nên đáng chú ý hơn. Theo ông Trump, nếu Nga vẫn là thành viên của G8, có thể đã không xảy ra cuộc xung đột hiện nay tại Ukraine. “Tôi nghĩ điều đó đã có thể rất hữu ích và vẫn sẽ có ích khi có Nga trong nhóm này. Nếu họ có mặt, tôi nghĩ các vấn đề hiện nay đã không xảy ra”, ông Trump lý giải thêm trước báo giới tại Phòng Bầu dục, theo The Hill.

Đáng chú ý, quan điểm này của ông Trump từng nhận được sự ủng hộ từ một số nhà lãnh đạo thế giới. Cũng theo ông Trump, cố Thủ tướng Nhật Bản Shinzo Abe từng “đồng ý 100%” về vấn đề này. Thậm chí, Tổng thống Pháp Emmanuel Macron cũng từng bày tỏ sự đồng thuận với ông Trump về việc này vào năm 2019, theo Newsweek.

Việc đưa Nga trở lại G8 có thể là bước đi quan trọng trong tiến trình tìm kiếm hòa bình cho Ukraine. Theo AFP, Tổng thống Trump cũng đề xuất một cuộc gặp ba bên với Tổng thống Nga Vladimir Putin và Tổng Bí thư, Chủ tịch Trung Quốc Tập Cận Bình. Đáng chú ý, ông Trump còn đề xuất một kế hoạch tham vọng hơn về việc cắt giảm chi tiêu quân sự.

“Tại thời điểm nào đó khi mọi thứ lắng xuống, tôi sẽ gặp lãnh đạo Trung Quốc và Nga, đặc biệt là hai nước này, và tôi sẽ nói rằng không có lý do gì để chúng ta phải chi gần 1.000 tỷ USD cho quân sự”, The Independent dẫn lời ông Trump. Ông tin rằng việc cắt giảm 50% ngân sách quốc phòng có thể thực hiện được và sẽ góp phần vào việc xây dựng trật tự thế giới ổn định hơn. Ngày 13-2, ông Trump tuyên bố cũng muốn khởi động lại các cuộc đàm phán về kiểm soát vũ khí hạt nhân cùng Nga và Trung Quốc, với hy vọng cả 3 nước sẽ đồng ý giảm 50% ngân sách quốc phòng trong lĩnh vực này.

Cố vấn an ninh quốc gia Mỹ Robert O’Brien, trong cuộc phỏng vấn với Fox News, cho biết: “Chúng ta có nhiều thứ để đề xuất với Nga. Chúng ta có thể dỡ bỏ các lệnh trừng phạt. Chúng ta có thể cho họ những gì họ cần cho nền kinh tế của mình”. Thực ra, đề xuất của ông Trump về việc Nga trở lại G8 không phải là mới.

Trong nhiệm kỳ đầu tiên của mình, ông Trump nhiều lần đề cập ý tưởng này. Tháng 6-2020, ông Trump nói việc để Nga quay trở lại nhóm là “lẽ thường tình” và cho rằng việc giải quyết các vấn đề sẽ dễ dàng hơn nhiều khi có Moscow tại bàn đàm phán. Thời điểm đó, ông Trump cũng mời Úc, Hàn Quốc và Ấn Độ tham gia nhóm kinh tế G7. Tuy nhiên khi ấy Canada phản đối việc Nga quay trở lại, trong khi Đức cho rằng thời điểm đó chưa phù hợp.

TRẦN ĐẮC LUÂN