Ngày 20-1 đánh dấu mở màn kỷ nguyên Trump 2.0 với bước nhảy vọt lớn về chính sách mang tính lịch sử như lời cam kết mạnh mẽ của ông Donald Trump trên cương vị tổng thống thứ 47 của Mỹ. Sự kiện này mang đến cả kỳ vọng lẫn lo ngại giữa lúc bức tranh toàn cầu không ngừng chuyển động khó lường. 

Ông Donald Trump phát biểu trước những người ủng hộ tại sự kiện ở Washington, D.C., ngày 19-1. Ảnh: EPA-Yonhap

Lễ nhậm chức tổng thống của ông Trump diễn ra ngày 20-1 tại tòa nhà Quốc hội Mỹ trưa 20-1 (giờ Washington D.C). Ở tuổi 78, ông Trump trở thành người cao tuổi nhất lịch sử Mỹ tuyên thệ nhậm chức tổng thống. Sau tuyên thệ, ông Trump có bài phát biểu nêu bật mục tiêu trọng tâm trong nhiệm kỳ 4 năm tới nhằm đem lại sự khởi đầu mới cho đất nước theo hướng “sức mạnh, thịnh vượng và niềm tự hào”.
Thời tiết lạnh giá khắc nghiệt ngày nhậm chức không thể làm dịu sức nóng từ tuyên bố cứng rắn về cải tổ mạnh mẽ, toàn diện trên nhiều lĩnh lực của ông Trump.

Theo CNN, người đứng đầu Nhà Trắng sẽ ký khoảng 100 sắc lệnh hoặc chỉ thị hành pháp quan trọng chỉ trong ngày đầu nhậm chức và nhiều trong số này đảo ngược hoặc loại bỏ những sắc lệnh dưới thời người tiền nhiệm Joe Biden. Dù lâu nay nổi tiếng với phong thái lãnh đạo ngẫu hứng và đội ngũ phụ tá được lựa chọn đầy bất ngờ, song hành động quyết liệt ngay ngày đầu nhậm chức của ông Trump được nhìn nhận là màn biểu dương sức mạnh quyền lực nhằm định hình hướng đi đổi mới của nước Mỹ trong 4 năm tới.

CNN tiết lộ, ông Trump cam kết kiểm soát biên giới cứng rắn là ưu tiên hàng đầu, tuyên bố chấm dứt ngay “cuộc xâm nhập” từ biên giới Mexico. Theo đó, một loạt biện pháp giải quyết vấn đề nhập cư được thực thi, gồm cả việc ban bố tình trạng khẩn cấp quốc gia tại biên giới, cho phép chính quyền sử dụng nguồn lực từ Bộ Quốc phòng; liệt một loạt các băng đảng ma túy vào danh sách tổ chức khủng bố nước ngoài và khôi phục chính sách Giao thức bảo vệ người di cư thời Trump 1.0 với tên gọi ‘Ở lại Mexico’ (Remain in Mexico) vốn buộc hàng chục ngàn người xin tị nạn vào Mỹ phải ở lại Mexico trong khi chờ kết quả của tòa án di trú Mỹ.

Ông Trump cũng sẽ chính thức công bố vai trò và thẩm quyền của Bộ Hiệu quả Chính phủ (DOGE), cơ quan do tỷ phú Elon Musk và doanh nhân Vivek Ramaswamy đứng đầu. Về an ninh quốc phòng, ông sẽ công bố kế hoạch chỉ đạo quân đội xây dựng hệ thống phòng thủ tên lửa “Iron Dome” được sản xuất hoàn toàn tại Mỹ, tương tự như hệ thống cùng tên đang được Israel sử dụng. Trong lĩnh vực năng lượng và công nghệ, chính quyền ông Trump sẽ sử dụng quyền hạn khẩn cấp để thúc đẩy dự án Trí tuệ nhân tạo (AI) quy mô lớn; tăng gấp đôi nguồn năng lượng hiện có để hỗ trợ các dự án AI năng lượng cao; tuyên bố tình trạng khẩn cấp quốc gia liên quan năng lượng để dọn đường cho loạt hành động nhằm vào ngành sản xuất năng lượng và công nghiệp trong nước.

Về chính sách xã hội, ông Trump thông báo kế hoạch bãi bỏ các chính sách Đa dạng, Công bằng và Hòa nhập (DEI) trong toàn bộ các cơ quan chính phủ và khu vực tư nhân.

Trong mắt ông Trump và nhóm cộng sự, loạt hành động dồn dập trong ngày đầu sẽ báo hiệu sự thay đổi mạnh mẽ không chỉ so với 4 năm qua mà còn so với thời bắt đầu Trump 1.0 khi lúc bấy giờ, ông là doanh nhân vừa “chân ướt chân ráo” bước vào chính trường. Lần này, thông điệp là hành động nhanh chóng, trên quy mô lớn hơn và phối hợp tốt hơn. “Chúng tôi muốn vào cuộc và cho thấy chúng tôi nghiêm túc như thế nào. Trump đã trở lại, đã đến lúc hành động. Giống như một cú sốc đối với hệ thống”, một cố vấn của ông Trump nói với CNN.

Còn phải chờ thời gian trả lời liệu ông Trump có hiện thực hóa mọi kế hoạch đã tuyên bố hay không bởi sự trở lại lần này diễn ra trong bối cảnh chia rẽ chính trị sâu sắc. Song, theo kết quả cuộc khảo sát do CBS News/YouGov công bố ngày 19-1, 60% người Mỹ lạc quan với việc ông Trump trở lại khi họ tin tưởng kinh tế Mỹ sẽ đi lên, giá cả hàng hóa thiết yếu giảm xuống, giúp cải thiện khả năng tài chính của người Mỹ, cũng như mang lại ổn định hơn cho thế giới dưới thời Trump 2.0.

THƯ LÊ