Trong lúc nhiều cường quốc đang cắt giảm viện trợ nhân đạo, tỷ phú Bill Gates (69 tuổi), nhà đồng sáng lập Microsoft vừa đưa ra quyết định táo bạo: hiến tặng 99% tài sản (gần 200 tỷ USD) trong 20 năm tới. Đối diện với điều không thể tránh khỏi của đời người, ông không muốn mình được nhớ đến như một người “chết giàu”, triết lý ông tiếp nhận từ tỷ phú thế kỷ XIX Andrew Carnegie.

“Gần đây tôi đã dành nhiều thời gian suy nghĩ về bài tiểu luận năm 1889 của Andrew Carnegie”, ông Bill Gates chia sẻ trong một bài đăng trực tuyến hôm 8-5, thừa nhận đây là nguồn cảm hứng thôi thúc ông đẩy nhanh quá trình cho đi, theo CNBC.

Quyết định này không chỉ phản ánh triết lý cá nhân, mà còn là nỗ lực tìm giải pháp trước thực trạng nhức nhối: riêng năm 2023, có khoảng 4,8 triệu trẻ em qua đời trước 5 tuổi (theo báo cáo của UNICEF, tháng 3-2024 được CBS trích dẫn). Ông Gates cảnh báo tình hình có thể còn tồi tệ hơn khi nhiều quốc gia phát triển, đặc biệt là Mỹ, đang cắt giảm viện trợ nước ngoài. “Thay vì giảm số trẻ tử vong từ 5 triệu còn 4 triệu trong 5 năm tới, với các khoản cắt giảm này, nếu không được đảo ngược, con số có thể vượt quá 6 triệu. Thay vì giảm, chúng ta sẽ chứng kiến sự gia tăng trở lại”, ông nói với CBS.

Theo CNBC, mẹ của ông Gates, bà Mary Gates (qua đời năm 1994) chính là người gieo vào ông niềm tin: “Ai được cho nhiều thì phải cho lại nhiều”. Khi Bill Gates trở thành người giàu nhất thế giới, bà nhắc ông rằng ông “chỉ là người quản lý tài sản” và mang trên vai trách nhiệm đạo đức, xã hội để trao lại cho đời. Ngay cả khi không phải là người lạc quan tuyệt đối, Bill Gates vẫn kiên định với con đường từ thiện. “Giả sử có ai đó thuyết phục tôi làm khác đi. Tôi sẽ làm gì? Đi mua một đống thuyền à? Đi đánh bạc? Số tiền này phải quay lại xã hội theo cách có cơ hội lớn nhất tạo nên điều tích cực”, ông nói với The New York Times.

Ông Gates tin tưởng việc tăng tốc cho đi sẽ mang lại hiệu quả lớn hơn và tin rằng số tiền đó sẽ cứu sống hàng chục triệu sinh mạng. Để hiện thực hóa cam kết táo bạo, Quỹ Gates sẽ tăng ngân sách từ 6 tỷ USD hiện tại lên 9 tỷ USD năm 2026, và đạt khoảng 10 tỷ USD mỗi năm sau đó, theo thông tin chia sẻ với Bloomberg của Giám đốc điều hành Mark Suzman. Khoản chi khổng lồ này sẽ tập trung vào 3 ưu tiên cốt lõi mà Gates đã xác định rõ ràng. “Tôi có 3 mục tiêu chính: ngăn tử vong ở mẹ và trẻ em do nguyên nhân có thể phòng ngừa, xóa sổ các bệnh truyền nhiễm nguy hiểm, và đưa nhiều quốc gia vào quỹ đạo thịnh vượng, với trọng tâm giáo dục”, CBS dẫn lại chia sẻ của ông trong bài đăng trực tuyến ngày 8-5.

Tuy nhiên, ông thừa nhận dù có quy mô lớn, quỹ của mình vẫn không thể thay thế vai trò của viện trợ chính phủ. “Không tổ chức từ thiện nào, ngay cả Quỹ Gates, có thể bù đắp khoảng trống tài trợ đang xuất hiện hiện nay”, ông cảnh báo .

Hiện giá trị tài sản ròng của Bill Gates được ước tính khoảng 108 tỷ USD (theo Reuters) hoặc 168 tỷ USD (theo Bloomberg). Trong hai thập kỷ tới, ông dự định hiến tặng 99% số tài sản này. Với hy vọng lan tỏa tinh thần hành động, Bill Gates kêu gọi các tỷ phú khác suy nghĩ nghiêm túc về tốc độ và quy mô của sự cho đi. “Tôi mong những người giàu khác cân nhắc xem họ có thể thúc đẩy tiến bộ cho người nghèo nhất thế giới như thế nào nếu họ tăng tốc và mở rộng quy mô từ thiện. Bởi vì đó là cách hiệu quả để trả lại cho xã hội”, ông viết trên bài đăng ở trên.

TRẦN ĐẮC LUÂN