Hội nghị thượng đỉnh Đại dương của Liên Hợp Quốc (LHQ) lần thứ ba (UNOC3) tại Nice (Pháp) từ ngày 9 đến 13-6 với chủ đề “Thúc đẩy hành động và huy động mọi nguồn lực để bảo tồn và sử dụng bền vững đại dương”.

Rạn san hô ở Biển Đỏ, Ai Cập. Ảnh: AFP/ TTXVN

Hội nghị sẽ quy tụ hơn 10.000 đại biểu, bao gồm các nguyên thủ quốc gia, nhà khoa học, đại diện doanh nghiệp và tổ chức xã hội dân sự. Các phiên thảo luận và hội thảo chuyên đề sẽ tập trung vào các chủ đề như bảo vệ đa dạng sinh học biển, phát triển kinh tế biển bền vững và ứng phó với biến đổi khí hậu .
Trước đó, ngày 4-6 diễn ra hai sự kiện quan trọng: Đại hội khoa học một đại dương (Nice) xác định các chỉ số và giải pháp sáng tạo cho sức khỏe đại dương; Diễn đàn kinh tế xanh và tài chính do Monaco tổ chức để tăng đầu tư đáng kể vào nền kinh tế xanh và vận tải biển bền vững, đồng thời đề xuất các công cụ tài chính xanh sáng tạo. Có thể thấy, 10 năm sau COP21 và Thỏa thuận Paris, UNOC3 đặt mục tiêu tập hợp tất cả quốc gia thành viên LHQ, cơ quan chuyên môn, xã hội dân sự, khu vực tư nhân và nhà tài trợ quốc tế.

Sự kiện trên diễn ra trong bối cảnh đại dương vốn bao phủ hơn 70% bề mặt Trái đất đang bị đe dọa bởi nhiều áp lực như tác động của biến đổi khí hậu, ô nhiễm và khai thác quá mức tài nguyên biển. Việc bảo vệ đại dương có nghĩa là bảo vệ một bồn chứa carbon khổng lồ và các khu bảo tồn đa dạng sinh học không thể tưởng tượng được. Nó cũng có nghĩa là mang lại hy vọng cho tất cả những người có cuộc sống phụ thuộc vào đại dương và cho những người sẽ phải đối mặt với mực nước biển dâng cao.

Năm 2015, cộng đồng quốc tế đưa được tham vọng này vào khuôn khổ chung của LHQ nhờ Thỏa thuận khí hậu Paris. Năm 2025, theo cùng hướng đó, hội nghị ở Nice sẽ là nền tảng cho quản trị đại dương. Các thỏa thuận Nice về đại dương sẽ cung cấp khuôn khổ mà cộng đồng khoa học sẽ tập hợp để thông báo và hướng dẫn hành động ứng phó với khí hậu của chính phủ các nước, giống như trường hợp của IPCC.

Hội nghị Đại dương của LHQ trở thành diễn đàn để các quốc gia và khu vực tư nhân cùng nhau đầu tư để tái tạo nền kinh tế đại dương. Đồng thời, trở thành diễn đàn đoàn kết, nơi giúp các nước đang phát triển thích nghi với nền kinh tế xanh mới và cuộc chiến chống đánh bắt cá bất hợp pháp, và là diễn đàn giúp các chính quyền địa phương thích nghi với mực nước biển dâng cao.

Vì thế, mục tiêu UNOC3 là hành động cụ thể nhằm tìm cách hỗ trợ việc thực hiện Mục tiêu phát triển bền vững 14 (SDG 14) về môi trường biển (hiện là mục tiêu được tài trợ ít nhất trong tất cả các SDG) với ba ưu tiên, nhằm đưa ra dự thảo thỏa thuận đầy tham vọng: Hướng tới hoàn tất các tiến trình đa phương liên quan đến đại dương, nhằm thúc đẩy tham vọng bảo vệ đại dương; huy động các nguồn tài chính để bảo tồn và sử dụng bền vững các đại dương, biển và tài nguyên biển vì mục tiêu phát triển bền vững (SDG 14) và hỗ trợ phát triển nền kinh tế xanh bền vững; Tăng cường và phổ biến tốt hơn kiến thức liên quan đến khoa học biển để nâng cao hiệu quả hoạch định chính sách.

Hội nghị UNOC3 sẽ thông qua kế hoạch hành động, bao gồm tuyên bố chính trị và danh sách các cam kết tự nguyện từ các bên liên quan. Đây là cơ hội lịch sử để cộng đồng quốc tế cùng nhau hành động vì một đại dương khỏe mạnh và bền vững. Với sự tham gia tích cực của các quốc gia, tổ chức và cộng đồng, UNOC3 kỳ vọng sẽ tạo ra những bước tiến quan trọng trong việc bảo vệ đại dương cho các thế hệ tương lai.

LÊ MINH HÙNG